Nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp có thể do tiếp xúc, nhiễm trùng và các bệnh mạn tính như hen suyễn hoặc viêm phế quản. Theo đó, tình trạng viêm đường hô hấp trên và cả viêm đường hô hấp dưới có thể là một phản ứng ngắn hạn hoặc dài hạn. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp quá trình điều trị bệnh được tốt hơn.
1. Nguyên nhân đến từ chất kích thích
Chất kích thích được xem là các độc tố có mặt trong không khí khi xâm nhập được vào phổi sẽ gây ra kích ứng. Các chất kích thích thông thường là các nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm đường hô hấp bao gồm:
- Khói thuốc lá
- Chất ô nhiễm
- Hóa chất
- Khói độc
Những nguyên nhân này có thể là yếu tố tác động chính gây nên bệnh viêm đường hô hấp
2. Nguyên nhân do nhiễm trùng
Nhiễm trùng là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp thường gặp nhất. Trong đó, nguyên nhân viêm đường hô hấp trên thường là do siêu vi, gây viêm mũi họng, viêm thanh quản. Nguyên nhân viêm đường hô hấp dưới nếu do nhiễm trùng sẽ có mức độ nặng nề hơn, như viêm phế quản và viêm phổi.
Các mô hình bệnh lý khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm đường hô hấp do nhiễm trùng. Với tình trạng nhiễm trùng nhẹ, tình trạng viêm nhiễm sẽ khỏi khi nhiễm trùng đáp ứng tốt với kháng sinh. Nếu nhiễm trùng nặng bệnh có thể gây ra hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), đây là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
3. Nguyên nhân từ bệnh hen suyễn
Hen suyễn cũng là nguyên nhân viêm đường hô hấp dưới mạn tính với các đợt viêm thường khởi phát do nhiễm trùng hoặc tiếp xúc với các chất kích thích từ môi trường. Nguyên nhân này cũng gây ra các đợt co thắt phế quản (thu hẹp đột ngột của phế quản).
Lúc này, nếu không can thiệp và xử trí đúng cách, người bệnh dễ rơi vào tình trạng suy hô hấp và tử vong.
4. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Các bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính. Hút thuốc là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp quan trọng có mối liên quan mật thiết đến những tình trạng này.
Các bệnh trên gây ra tổn thương phổi, chất nhầy dư thừa và viêm nhiễm. Tất cả những vấn đề này phối hợp làm cho tiến triển bệnh nặng dần hơn theo thời gian.
Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính luôn cảm thấy mệt mỏi, khó thở và có thể có những đợt kịch phát, hoặc những lúc các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn nhiều, làm giảm khả năng gắng sức và cả chất lượng cuộc sống.
5. Do mắc bệnh hệ thống
Đau cơ xơ hóa, lupus, viêm khớp dạng thấp và bệnh sarcoid là những bệnh hệ thống hoặc những bệnh ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, nên cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp, nhất là trong các tình huống tái đi tái lại nhiều lần. Nhóm bệnh này có thể hoạt động hoặc bùng phát theo thời gian, ảnh hưởng đến các khớp, cơ và thậm chí có thể cả phổi.
Khó có thể phân biệt được sự khác biệt giữa viêm đơn thuần và nhiễm trùng hô hấp trong những tình huống này. Một lý do là các loại thuốc được sử dụng để điều trị tình trạng viêm nhiễm có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng, như thuốc ức chế miễn dịch.
6. Nguyên nhân do chấn thương
Bất kỳ loại chấn thương nào ở hoặc gần hệ hô hấp đều có thể là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp. Lúc này, phản ứng viêm xảy ra như một hệ quả khi cơ thể cố gắng tự chữa lành.
Nguyên nhân này có thể bao gồm các chấn thương rõ ràng như gãy xương sườn do ngã, xẹp phổi (tràn khí màng phổi) sau một vụ tai nạn xe hơi hoặc vết thương thủng ngực trong lao động.
7. Bệnh xơ nang
Bệnh xơ nang là một bệnh di truyền. Chất nhầy dư thừa trong phổi khiến đường thở bị tắc nghẽn, là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp kéo dài với các triệu chứng và tình trạng viêm có thể trở nên tốt hơn và tồi tệ từng đợt hơn theo thời gian.
Mặc dù đây chủ yếu không phải là một bệnh viêm nhiễm, nhưng tình trạng viêm có thể làm cho nó trở nên tồi tệ hơn. Xơ nang cũng làm cho người bệnh có nhiều khả năng bị nhiễm trùng phổi.
8. Viêm màng ngoài tim
Viêm màng ngoài tim là tình trạng viêm túi bao quanh tim và có thể lây lan đến đường thở và phổi nằm lân cận.
Viêm màng ngoài tim có thể do một số phương pháp điều trị y tế, nhiễm trùng, đau tim và một số bệnh nhất định. Nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp này có mức độ nghiêm trọng, thường gây ra những cơn đau nhói hoặc đau nhói ở ngực, trở nên tồi tệ hơn khi hít thở sâu hoặc ho.
9. Thuyên tắc phổi
Thuyên tắc phổi là khi có một cục máu đông trong phổi. Các cục máu đông này có thể khác nhau về kích thước và vùng thuyên tắc phổi lớn có khả năng đe dọa tính mạng.
Mặc dù nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp này không phải là vấn đề đầu tiên trong bệnh cảnh thuyên tắc phổi, nhu mô phổi có thể bị viêm do tổn thương khi lưu lượng máu ít hơn.
10. Ung thư phổi
Ung thư phổi gây chảy máu, tắc nghẽn đường thở và đau đớn. Tất cả những biến chứng này của ung thư phổi đều có thể là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp.
Bên cạnh đó, điều này không phụ thuộc vào việc ung thư bắt đầu trong phổi hay di chuyển đến chúng từ nơi khác. Kết quả là tình trạng viêm cũng có thể làm cho những biến chứng này trở nên tồi tệ hơn.
Tóm tắt, các nguyên nhân viêm đường hô hấp trên và nguyên nhân viêm đường hô hấp dưới có thể liệt kê là từ các chất kích thích từ môi trường, nhiễm trùng, bệnh tật và chấn thương. Ngoài ra, các bệnh di truyền như xơ nang hay bệnh hệ thống, cũng có thể gây viêm. Lúc này, viêm là một quá trình tự sửa chữa của cơ thể. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát tốt, chức năng hô hấp có thể ngừng hoạt động và tình trạng sẽ trở nên nguy kịch. Vì vậy, bác sĩ cần xác định đúng nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm đường hô hấp để người bệnh có thể được điều trị bằng thuốc, phẫu thuật hoặc cả hai. Mục đích là để làm giảm các triệu chứng và kiểm soát bệnh gây ra viêm. Kế hoạch điều trị cũng có thể bao gồm các cách để ngăn ngừa các nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm đường hô hấp trong tương lai.
Hiện nay, kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng là một cách giúp phát hiện sớm bệnh tật, từ đó có kế hoạch điều trị đạt kết quả tối ưu. Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của quý khách hàng với chính sách giá hợp lý
Kết quả khám của người bệnh sẽ được trả về tận nhà. Sau khi nhận được kết quả khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý cần khám và điều trị chuyên sâu, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác ngay tại Bệnh viện với chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng vượt trội.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
