Nhiễm trùng vết mổ ruột thừa là biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra sau khi phẫu thuật, đe dọa sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Do đó, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường hay lo lắng về các biến chứng sau mổ viêm ruột thừa để được khám và điều trị kịp thời
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS.BS Vũ Văn Quân - Trưởng khoa Ngoại tổng hợp - Khoa Ngoại tổng hợp & Gây mê, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Viêm ruột thừa là gì?
Gắn liền với ruột già, ruột thừa là một túi nhỏ có hình ống nằm ở phía dưới bên phải của bụng. Mặc dù chưa xác định được mục đích chính xác nhưng nhiều người tin rằng ruột thừa giúp hỗ trợ quá trình phục hồi sau các bệnh lý như tiêu chảy, viêm và nhiễm trùng ruột non, ruột già. Tuy nhiên, sự thật đáng ngạc nhiên là cơ thể chúng ta vẫn hoạt động bình thường mà không cần đến cơ quan này dù các chức năng này nghe có vẻ rất quan trọng.
Ruột thừa bị viêm, sưng khiến vi khuẩn nhân lên nhanh chóng, dẫn đến hình thành mủ và gây đau quanh rốn, lan dần xuống phía dưới bên phải bụng. Lúc này, người bệnh chỉ cần ho hoặc đi bộ cũng làm tăng thêm cảm giác đau đớn. Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể bị buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Để phòng tránh biến chứng nguy hiểm của viêm ruột thừa, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế khi xuất hiện các dấu hiệu trên. Nếu không được điều trị kịp thời, ruột thừa sẽ vỡ và giải phóng vi khuẩn cùng các chất có hại khác vào khoang bụng, từ đó đe dọa tính mạng người bệnh, kéo dài thời gian nằm viện.
Phẫu thuật cắt ruột thừa là phương pháp điều trị bệnh phổ biến nhất. Người bệnh cần phải can thiệp phẫu thuật kịp thời trước khi ruột thừa bị vỡ. Sau mổ, đa số bệnh nhân phục hồi tốt và không xảy ra biến chứng sau mổ viêm ruột thừa.
2. Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ ruột thừa
Rủi ro là điều không thể tránh khỏi trong mọi ca phẫu thuật. Nhiễm trùng vết mổ ruột thừa là một trong những biến chứng sau mổ viêm ruột thừa thường gặp nhất. Đặc biệt, khoảng 20% trường hợp ruột thừa bị vỡ sẽ hình thành áp xe ổ bụng sau khoảng hai tuần phẫu thuật và cần phải can thiệp phẫu thuật dẫn lưu.
Viêm ruột thừa nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng vỡ ruột thừa, gây tràn dịch chứa phân và vi khuẩn vào ổ bụng, từ đó gây nhiễm trùng và viêm phúc mạc nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Các cơ quan khác trong bụng cũng có thể bị ảnh hưởng khi nhiễm vi khuẩn. Ví dụ, bàng quang hoặc đại tràng có khả năng bị xâm nhập bởi vi khuẩn từ ổ áp xe vỡ hoặc ruột thừa. Thậm chí, vi khuẩn còn di chuyển qua đường máu đến các bộ phận khác của cơ thể. Để kiểm soát và ngăn ngừa các biến chứng này, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc kháng sinh, phẫu thuật hoặc các phương pháp điều trị khác.
Ngoài ra, các biến chứng sau mổ viêm ruột thừa dưới đây có thể xảy ra ở người bệnh:
- Tắc ruột: Sau phẫu thuật cắt ruột thừa, khoảng 3% bệnh nhân đối mặt với biến chứng tắc ruột gây cản trở sự di chuyển của phân, khí và chất lỏng trong ruột, thậm chí dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng đòi hỏi phải phẫu thuật lại.
- Chuyển dạ sớm ở thai phụ: Trong 8-10% trường hợp, phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa khi mang thai có thể gây chuyển dạ sớm. Đặc biệt, nếu xảy ra tình trạng vỡ ruột thừa, nguy cơ này sẽ tăng lên đáng kể. Ngoài ra, khoảng 2% trường hợp thai phụ bị mất thai sau ca phẫu thuật này.
- Nhiễm trùng vết thương: Khoảng 1,9% người bệnh phẫu thuật nội soi và 4,3% người phải phẫu thuật mở để cắt ruột thừa đã gặp phải biến chứng nhiễm trùng vết mổ ruột thừa.
Ít hơn 1% bệnh nhân cắt ruột thừa gặp phải các biến chứng sau mổ viêm ruột thừa như:
- Cục máu đông.
- Biến chứng tim, chẳng hạn như đau tim
- Tử vong
- Viêm phổi
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
Mặc dù các biến chứng sau mổ viêm ruột thừa hiếm khi xảy ra nhưng người bệnh vẫn nên liên hệ ngay với bác sĩ hoặc nhân viên y tế nếu lo ngại về các triệu chứng của các biến chứng trên.
3. Chăm sóc sau phẫu thuật để tránh biến chứng nhiễm trùng
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng vết mổ ruột thừa và tình trạng ruột thừa có bị vỡ hay không, thời gian phục hồi sau phẫu thuật sẽ khác nhau ở mỗi bệnh nhân.
Theo American College of Surgeons, người bệnh có thể về nhà sau 1 hoặc 2 ngày điều trị tại bệnh viện nếu ruột thừa không vỡ. Ngược lại, nếu ruột thừa đã vỡ, thời gian nằm viện sẽ kéo dài hơn do cần điều trị bằng kháng sinh liều cao và theo dõi sát sao các dấu hiệu biến chứng.
Trước khi ra viện, bác sĩ sẽ cung cấp cho bệnh nhân thông tin chi tiết về các hoạt động cần hạn chế và thời gian dự kiến để hồi phục hoàn toàn. Cụ thể, trong khoảng 14 ngày đầu sau phẫu thuật, người bệnh nên tránh các hoạt động như lái xe, uống rượu bia và vận hành máy móc.
Nếu ruột thừa không bị vỡ, hầu hết trẻ em có thể quay trở lại trường học trong vòng một tuần sau phẫu thuật. Còn nếu có vỡ, thời gian này sẽ kéo dài đến hai tuần.
Khi tỉnh lại sau ca mổ, bệnh nhân sẽ cảm thấy khó khăn trong việc suy nghĩ rõ ràng và bị chóng mặt. Nếu có bất kỳ cảm giác khó chịu nào như buồn nôn hay đau, bệnh nhân nên thông báo ngay cho nhân viên y tế để được hỗ trợ.
Để cải thiện khả năng phục hồi và giảm nguy cơ nhiễm trùng vết mổ ruột thừa, người bệnh thường được bác sĩ đưa ra một số lời khuyên trước khi về nhà, bao gồm:
- Trong 3 đến 5 ngày sau phẫu thuật nội soi hoặc 10 đến 14 ngày sau phẫu thuật mở, người bệnh không được nâng bất kỳ vật nào nặng hơn 4,5kg.
- Trước khi chạm vào các khu vực gần vị trí vết mổ, người bệnh cần rửa tay kỹ bằng nước ấm và xà bông.
- Người bệnh không nên tắm ít nhất là hết ngày thứ hai sau phẫu thuật theo lời khuyên của hầu hết các bác sĩ phẫu thuật.
- Kiểm tra băng để tìm dấu hiệu nhiễm trùng như trên băng có dịch tiết dày, có mùi khó chịu hoặc vị trí vết mổ có màu đỏ và đau tăng.
- Để tránh tình trạng quần áo chật cọ xát vào vết mổ gây khó chịu, người bệnh không nên mặc quần áo chật.
- Khi cần thiết, người bệnh hãy sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng thuốc giảm đau có thể gây ra tình trạng táo bón. Do đó, bác sĩ thường kê thêm thuốc làm mềm phân và khuyến cáo người bệnh tăng cường uống nước để giảm khả năng tắc ruột.
- Trước khi ho hoặc di chuyển, người bệnh nên ôm chặt một chiếc gối vào bụng để bảo vệ vết mổ.
Ngoài ra, người bệnh nên thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Sốt cao hơn 38,3 độ C.
- Trong 3 ngày không thể trung tiện hay đại tiện.
- Vết mổ ruột thừa càng ngày càng đau hơn hoặc kéo dài.
- Đau bụng nghiêm trọng.
- Nôn.
Bên cạnh đó, nếu có các dấu hiệu bất thường khác, người bệnh nên thông báo ngay lập tức với bác sĩ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: hopkinsmedicine.org, healthline.com
