Làm gì khi bị hạ canxi máu?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Hạ canxi máu thường gặp ở những người có chế độ ăn thiếu canxi, cơ thể giảm khả năng hấp thu canxi do thiếu vitamin D, bị cắt đoạn ruột, mắc hội chứng giảm hấp thu mạn tính hoặc dùng nhiều thuốc lợi tiểu dạng furosemid...; hoặc mắc các rối loạn nội tiết như suy tuyến cận giáp trạng, tăng tiết calcitonin trong ung thư tuyến giáp... Việc cần thiết là nhận biết cơn hạ canxi máu và sơ cứu, tránh hốt hoảng quá mức.

1. Bệnh thiếu canxi là gì?

Canxi là một khoáng chất quan trọng. Cơ thể sử dụng nó để xây dựng xương và răng chắc khỏe. Canxi cũng cần thiết cho tim và các cơ bắp để hoạt động tốt. Khi bạn không nhận đủ canxi, bạn sẽ tăng nguy cơ mắc các chứng rối loạn như: loãng xương, thiếu - nhuyễn xương.

Trẻ em không có đủ canxi có thể không phát triển hết chiều cao tiềm năng khi trưởng thành.

Bạn nên bổ sung lượng canxi được khuyến cáo mỗi ngày thông qua thực phẩm, chất bổ sung hoặc vitamin.

2. Nguyên nhân gây ra hạ canxi máu?

Càng lớn tuổi, nguy cơ thiếu canxi càng cao. Sự thiếu hụt này có thể là do:

• Bổ sung canxi không đủ trong thời gian dài, đặc biệt là ở thời thơ ấu
• Dùng thuốc làm giảm hấp thu canxi
• Không dung nạp chế độ ăn uống có thực phẩm giàu canxi
• Thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là ở phụ nữ;
• Yếu tố di truyền.

Bổ sung lượng canxi thích hợp ở mọi lứa tuổi là rất quan trọng. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, khẩu phần ăn chứa canxi hằng ngày được khuyến cáo là như nhau cho cả hai giới. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kì (NIH), lượng canxi hằng ngày cần bổ sung là:

Theo hướng dẫn chế độ ăn kiêng chính phủ Hoa Kỳ, nhu cầu canxi cho người lớn là:

Phụ nữ cần bổ sung lượng canxi sớm hơn nam giới, bắt đầu ở tuổi trung niên. Nhu cầu canxi cần thiết đặc biệt quan trọng khi phụ nữ đến tuổi mãn kinh.

Trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ cũng nên bổ sung thêm lượng canxi để giảm nguy cơ loãng xương và bệnh thiếu canxi. Sự suy giảm nội tiết tố estrogen trong thời kỳ mãn kinh khiến xương mỏng hơn.

Các rối loạn tuyến giáp, rối loạn nội tiết tố cũng có thể gây ra bệnh thiếu canxi. Những người mắc bệnh này không sản xuất đủ hormone tuyến cận giáp, kiểm soát mức canxi trong máu.

Các nguyên nhân khác của hạ canxi máu bao gồm suy dinh dưỡng và kém hấp thu. Suy dinh dưỡng là khi bạn không nhận đủ chất dinh dưỡng, trong khi kém hấp thu là khi cơ thể bạn không thể hấp thụ các vitamin và khoáng chất từ thực phẩm dù bạn ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Các nguyên nhân khác bao gồm:

• Cơ thể thiếu vitamin D, khiến việc hấp thụ canxi trở nên khó khăn hơn
• Thuốc như phenytoin, phenobarbital, rifampin, corticosteroid và thuốc dùng để điều trị nồng độ canxi máu cao
• Viêm tụy
• Tăng hoặc giảm magiê máu
• Tăng phosphate máu
• Sốc nhiễm trùng
• Truyền máu lượng lớn
• Suy thận
• Một số loại thuốc hóa trị
• Hội chứng đói xương, có thể xảy ra sau phẫu thuật bệnh cường cận giáp. Cắt bỏ mô tuyến cận giáp do phẫu thuật phải loại bỏ toàn bộ tuyến giáp.

3. Các triệu chứng của hạ canxi máu là gì?

Thiếu canxi giai đoạn đầu có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng. Tuy nhiên, các triệu chứng sẽ phát triển khi tình trạng tiến triển.

Các triệu chứng nghiêm trọng của hạ canxi máu bao gồm:

• Nhầm lẫn hoặc mất trí nhớ
• Co cứng cơ bắp
• Tê và ngứa ran ở tay, chân và mặt
• Phiền muộn
• Ảo giác
• Vọp bẻ
• Móng tay giòn và yếu
• Dễ gãy xương.

Sự thiếu hụt canxi có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, dẫn đến móng tay yếu, tóc mọc chậm hơn và làn da mỏng.

Canxi cũng đóng một vai trò quan trọng trong giải phóng chất dẫn truyền thần kinh và co rút cơ bắp. Vì vậy, sự thiếu hụt canxi có thể gây ra co giật ở những người khỏe mạnh.

Nếu bạn bắt đầu gặp các triệu chứng thần kinh như mất trí nhớ, tê và ngứa ran, ảo giác hoặc co giật, hãy hẹn gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

4. Làm thế nào chẩn đoán bệnh thiếu canxi canxi?

Nếu bác sĩ nghi ngờ thiếu canxi, nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu để kiểm tra mức canxi trong máu của bạn. Bác sĩ sẽ đo tổng mức canxi, mức albumin của bạn và mức canxi tự do, mức canxi ion hóa. Albumin là một protein liên kết với canxi và vận chuyển nó qua máu. Nồng độ canxi thấp trong máu có thể xác nhận chẩn đoán bệnh thiếu canxi.

Mức canxi bình thường ở người trưởng thành có thể dao động từ 8,8 đến 10,4 miligam mỗi decilit (mg/dL), theo Cẩm nang Merck. Bạn có nguy cơ mắc bệnh thiếu canxi nếu mức canxi của bạn dưới 8,8 mg/dL. Trẻ em và thiếu niên thường có lượng canxi trong máu cao hơn người lớn.

5. Hạ canxi máu được điều trị như thế nào?

Thiếu canxi thường dễ điều trị. Nó thường liên quan đến chế độ ăn uống của bạn.

Đừng tự điều trị bằng cách bổ sung nhiều canxi. Bổ sung nhiều hơn liều khuyến cáo mà không có sự chấp thuận của bác sĩ có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như sỏi thận.

Bổ sung canxi thường được đề nghị bao gồm:

• Canxi cacbonat, ít tốn kém nhất và có nhiều canxi nguyên tố nhất
• Canxi citrate, dễ hấp thu nhất
• Canxi photphat, cũng dễ hấp thu và không gây táo bón.

6. Các biến chứng có thể có của hạ canxi máu là gì?

Các biến chứng do bệnh thiếu canxi bao gồm tổn thương mắt, nhịp tim bất thường và loãng xương, khuyết tật, gãy xương, đi lại khó khăn.

7. Làm thế nào có thể ngăn ngừa hạ canxi máu?

Bạn có thể ngăn ngừa bệnh thiếu canxi bằng cách bổ sung canxi qua chế độ ăn uống hàng ngày. Hãy lưu ý rằng thực phẩm giàu canxi, chẳng hạn như các sản phẩm từ sữa, cũng có thể có nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Chọn các thực phẩm ít béo hoặc không béo để giảm nguy cơ tăng cholesterol và bệnh tim.

Bạn có thể nhận được 1/4 đến 1/3 lượng RDA canxi trong một khẩu phần sữa và sữa chua. Theo nguồn tin của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), các loại thực phẩm giàu canxi khác gồm: Cá mòi, Cá hồi (hồng, đóng hộp, có xương), Đậu phụ, đậu trắng, Rau xanh Collard (nấu chín), Bông cải xanh (nấu chín), Quả sung (sấy khô), Nước cam tăng cường, Bánh mì.

Bạn có thể bổ sung canxi bằng cách uống vitamin tổng hợp. Vitamin tổng hợp có thể không chứa đủ lượng canxi bạn cần, vì vậy hãy ăn một chế độ ăn uống đầy đủ lượng canxi. Nếu bạn có thai, hãy uống vitamin dành người mang thai.

Vitamin D

Vitamin D rất quan trọng vì nó làm tăng tốc độ hấp thu canxi vào máu của bạn. Hãy hỏi bác sĩ của bạn cần bao nhiêu vitamin D mỗi ngày. Hoặc bạn có thể thêm thực phẩm giàu vitamin D vào chế độ ăn uống của bạn. Bao gồm các:

• Cá béo như cá hồi và cá ngừ
• Nước cam tăng cường
• Sữa bổ sung vi chất
• Nấm Portobello
• Trứng.

Cũng như các sản phẩm sữa giàu canxi, một số sản phẩm sữa giàu vitamin D cũng có thể có nhiều chất béo bão hòa.

Ánh sáng mặt trời kích hoạt cơ thể bạn tạo ra vitamin D, do đó, việc tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời cũng có thể giúp tăng mức vitamin D của bạn.

Thay đổi lối sống

Ngoài việc duy trì mức canxi và vitamin D lành mạnh, có một số thay đổi lối sống bạn có thể thực hiện để tăng cường sức khỏe của xương. Bao gồm các:

• Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh
• Tập thể dục thường xuyên
• Hạn chế sử dụng thuốc lá và chất có cồn.

Tóm lại, hạ canxi máu rất nguy hiểm, ngay khi có dấu hiệu triệu chứng liên quan đến bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.