Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thị Hiên - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Những cơn co tử cung giúp đẩy các mô và máu thừa hay ra ngoài tử cung vô tình hình thành đau dạ con sau sinh. Đau dạ con sau sinh được ví như “đau đẻ lần 2”, tuy nhiên mẹ có thể kiểm soát các cơn đau bằng việc hoạt động nhẹ nhàng và thay đổi chế độ ăn.
1. Đau dạ con sau sinh
Trắc nghiệm: Đặc điểm cơn đau đẻ và diễn biến cuộc chuyển dạ
Cơn đau đẻ là dấu hiệu thông báo sự chào đời của em bé. Cùng thử sức với bài trắc nghiệm sau đây sẽ giúp các bà mẹ mang thai nhận biết cơn đau đẻ và diễn biến cuộc chuyển dạ để chuẩn bị trước tâm lý những gì sắp xảy ra đối với mình.Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ y khoa, Tạ Quốc Bản , chuyên khoa Sản phụ khoa , Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc
- Đau dạ con sau sinh là cơn đau do co thắt tử cung. Khi mang thai, tử cung của người mẹ sẽ giãn nở theo từng giai đoạn phát triển của thai nhi. Sau khi sinh xong, tử cung của mẹ bắt đầu co thắt để trở về kích thước ban đầu. Việc co thắt này sẽ vô tình gây ra những cơn đau ở bụng.
- Những cơn co tử cung giúp đẩy các mô và máu thừa hay còn gọi là sản dịch trong tử cung và đường sinh dục sau cơn vượt cạn của mẹ. Thường thì những cơn đau dạ con sau sinh sẽ kéo dài khoảng 2 – 3 ngày hoặc có khi lâu hơn tùy vào cơ địa mỗi người. Cơn đau sẽ trở nên dữ dội nhất vào 2 ngày đầu sau sinh và sẽ giảm dần vào ngày thứ 3. Cơn đau càng mạnh thì tử cung của mẹ càng mau co lại và nhanh chóng biến mất.
- Có thể hiểu là 2 ngày đầu sau sinh là thời điểm tử cung co hồi nhanh và mạnh mẽ nhất. Nếu lần đầu làm mẹ, tử cung của bạn có độ đàn hồi tốt hơn nên sẽ bớt đau hơn so với những người đã từng sinh con trước đó.
Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:
2. Nguyên nhân đau dạ con sau sinh
Nguyên nhân một phần là do khi em bé ra đời, tử cung vẫn phải tiếp tục co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài và đồng thời trở về trạng thái ban đầu. Một phần nữa là do người mẹ đã gần kiệt sức khi sinh bé nên cơ thể yếu đi và sức chịu đựng rất kém nên cảm giác đau sẽ nhiều hơn khi tử cung co. Và càng đau hơn khi mẹ cho bé bú vì lúc này tử cung co bóp nhiều hơn nên cơn đau càng kéo tới dữ dội hơn.
3. Điều trị và kiểm soát các cơn đau dạ con
- Cho con bú: Cho con bú là một trong những cách khắc phục đau dạ con sau sinh. Khi cho con bú, cơ thể mẹ sẽ giải phóng hormone oxytocin khiến tử cung co hồi nhanh hơn và giảm nguy cơ mất máu. Với những mẹ sau sinh bị đau dạ con, bác sĩ sẽ khuyên mẹ cho con bú càng nhiều càng tốt bởi lúc này dạ con được co nhiều hơn và mẹ sẽ cảm thấy đau dữ dội nhất.
- Massage bụng:
- Một trong những cách để giảm đau sau sinh nhanh là mẹ hãy nhờ người thân massage bụng. Bằng cách này, cơn đau dạ con sẽ suy giảm tức thì, đồng thời nó cũng hỗ trợ đẩy sản dịch ra ngoài nhanh hơn.
- Cách massage khá đơn giản, mẹ sờ trên bụng để kiểm tra xem vị trí nào có khối hơi cứng xuất hiện thì đó chính là dấu hiệu tử cung đang co bóp. Và chỉ cần dùng tay xoa quanh vùng bụng cứng theo chiều kim đồng hồ cho đến khi thấy mềm và dần hết đau là được.
Tuy nhiên, thời gian đau sẽ nhanh chóng qua đi thay vì đau âm ỉ từ ngày này qua ngày khác. Trong khi đó, con vẫn được ăn no sữa mẹ và lượng sữa mẹ cũng được duy trì ổn định ngay từ đầu.
- Nhẹ nhàng thay đổi tư thế nằm
- Đối với những sản phụ đẻ thường, mẹ có thể nằm sấp nhẹ nhàng và đặt một chiếc gối dưới bụng để giảm cơn đau tức thời. Đối với mẹ sinh mổ thì biện pháp này rất khó áp dụng.
- Không những thế, khi nằm mẹ nên nằm ngủ nghiêng với một chiếc gối kê bên thành bụng hoặc lưng sau để thấy thoải mái nhất và không ngăn cản hoạt động của dạ con.
- Tập luyện nhẹ khi nằm: Mẹ nên tập cử động vùng khung sàn chậu và các cơ bắp thành bụng để các cơ không bị co cứng lại và sản dịch đẩy ra nhanh hơn. Việc này còn giúp cơ và các dây chằng sàn chậu đàn hồi tốt hơn, tránh được tình trạng sa tạng vùng chậu sau sinh.
- Đi tiểu đúng lúc: Sau khi sinh, mẹ nên uống nước nhiều và đi tiểu thường xuyên để tình trạng đau dạ con cải thiện hơn. Đây là cách giúp tống khứ lượng sản dịch ra khỏi cơ thể mẹ nhanh chóng hơn. Mẹ tránh nhịn tiểu khi đau bụng dễ khiến dẫn đến tình trạng xuất huyết sau sinh hoặc viêm bàng quang.
- Ngồi thiền: Sau khi sinh, ngồi thiền cũng giúp tử cung co lại nhanh hơn và giảm các cơn đau bụng. Tuy nhiên, mẹ nên lưu ý, chỉ ngồi một thời gian ngắn rồi lại nằm nghỉ, tránh để gặp tình trạng đau lưng, đau vai gáy về sau.
4. Ăn uống gì để giảm nhanh những cơn đau dạ con?
- Gà rang nghệ:
Một nhánh nghệ tươi thái lát và rang với thịt gà ăn mỗi ngày sẽ giúp các mẹ cải thiện đáng kể tình trạng đau dạ con sau sinh. Theo dân gian, hiệu quả nhất là sử dụng thịt gà trống nhỏ xào cùng nghệ. Tuy nhiên, nếu không có gà trống, dùng thịt gà thường rang nghệ cũng rất tốt. Các mẹ cũng nên lưu ý, do cơ địa một số mẹ da dữ, sau sinh vết mổ khó lành, ăn thịt gà có thể làm nhức vết khâu cả ở tầng sinh môn lẫn vết khâu bụng dưới.
- Gân bò hầm đu đủ xanh:
Món ăn chế biến từ gân bò giúp mẹ giảm đau dạ con vô cùng tốt. Nên chọn phần gân bò to, có màu vàng sẽ tốt cho mẹ sau sinh hơn, không nên sử dụng phần gân lọc từ thịt, sau đó đem hầm thật nhừ cùng đu đủ xanh. Món ăn này không chỉ giúp nhanh đào thải sản dịch, dạ con nhanh co lại mà đu đủ xanh còn giúp mẹ có nhiều sữa hơn cho con bú.
- Mề gà nướng:
Một kinh nghiệm dân gian được truyền lại giúp các mẹ giảm đau dạ con sau sinh đó là ăn mề gà nướng. Lấy mề của hai con gà còn tơ đem rửa sạch sẽ và để nguyên phần màu vàng trong mề rồi đem ướp muối và nướng chín kỹ ăn ngay sau khi sinh sẽ giảm đau rất hiệu quả. Tuy nhiên mẹ cũng nên thận trọng khi ăn, do mề gà khá cứng rồi, nướng chín kỹ sẽ cứng hơn nên dễ khiến các mẹ bị ê răng khi cắn ăn.
- Uống trà gừng:
Trà gừng giúp làm ấm bụng và thuyên giảm những cơn đau dạ con ngay tức khắc. Mẹ chịu khó uống thêm trà ấm cũng giúp các tuyến sữa về nhanh cho con bú.
- Uống nước cam ấm:
Ăn nhiều cam hoặc uống nhiều nước cam. Cam rất giàu kali và có thể giảm bớt cảm giác đau. Tuy nhiên, mẹ nên chú ý, cam nhiều axit, nên cần uống nước cam ấm và sử dụng ống hút để tránh nước cam làm ghê răng. Mẹ cũng nên thử chút một và theo dõi phân của con tránh để mẹ uống nước cam khiến con đi ngoài. Cam rất giàu kali và có thể giảm bớt cảm giác đau
5. Lưu ý gì cho mẹ bị đau dạ con sau sinh
- Không tự dùng thuốc giảm đau:
Khi bị đau dạ con sau sinh, mẹ không nên tự ý dùng thuốc giảm đau bừa bãi khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ lẫn chất lượng sữa cho con bú. Vì vậy, sản phụ cần tuân thủ theo đúng sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Không tự ý chườm nóng:
Sản phụ cũng không được tùy tiện chườm nóng ngay sau sinh. Lý do là bởi tử cung sẽ co lại để cầm máu, nếu mẹ chườm nóng quá sớm sẽ khiến tử cung không co lại được và gây ra tình trạng băng huyết sau sinh rất nguy hiểm.
- Vận động nhẹ nhàng:
Sản phụ cũng không nên nằm một chỗ quá lâu. Thay vào đó, mẹ nên dành thời gian vận động và tập những bài thể dục nhẹ nhàng để sản dịch nhanh chóng được tống ra ngoài và tử cung mau co lại hơn. Với những sản phụ sinh mổ, các mẹ có thể nhanh chóng tập đi lại nhẹ nhàng để tránh bị dính ruột hoặc bí tiểu.
Đau dạ con sau sinh là một trong những nối ám ảnh của các bà mẹ đặc biệt là những bà mẹ sinh con dạ, tử cung sẽ co lại nhiều hơn gây ra những cơn đau dai dẳng. Sau 2-4 ngày sau sinh mà những cơn đau này vẫn không hề thuyên giảm và cơ thể xuất hiện những triệu chứng bất thường như sốt, đau dữ dội, ra huyết không ngừng thì sản phụ cần đến ngay cơ sở y tế khám bởi rất có thể đó là dấu hiệu của một số tai biến sau sinh nguy hiểm như sót rau. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời gây nguy hiểm đến tính mạng.
Bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để khám siêu âm, có phương pháp điều trị hiệu quả. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những cơ sở y tế đi đầu trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh đặc biệt là siêu âm. Đội ngũ kỹ thuật viên, y bác sĩ được đào tạo bài bản, chuyên sâu về chẩn đoán hình ảnh, sản khoa. Thường xuyên được tham gia hội thảo y khoa cùng các chuyên gia thế giới, giúp bệnh nhân được tiếp cận với những phương pháp điều trị mới, hiệu quả hơn.
Trang thiết bị siêu âm hiện đại, được nhập khẩu mới hoàn toàn, chất lượng cao, mang lại hình ảnh rõ nét, đa chức năng, hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điêu trị tốt. Nếu có nhu cầu khám, siêu âm tại Vinmec, bạn vui lòng đặt lịch trực tiếp tại website hoặc liên hệ đến hệ thống hotline để được phục vụ
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
