Sụn tăng trưởng được tạo thành từ sụn, một dạng cấu trúc cao su, mềm dẻo. Sụn tăng trưởng giúp xác định chiều dài và hình dạng trong tương lai của xương trưởng thành. Hiện nay, nhiều cha mẹ chưa quan tâm hoặc chưa biết khi nào sụn tăng trưởng đóng, chính điều này đã khiến cho việc áp dụng phương pháp chăm sóc chiều cao cho con gặp trở ngại.
1. Vai trò của sụn tăng trưởng là gì?
Xương dài ra sau khi tế bào chondrocytes sản sinh nhanh chóng trong các đĩa tăng trưởng của xương. Do đó, để cải thiện sự phát triển của xương thì việc trì hoãn quá trình đóng các mảng tăng trưởng là điều cần thiết.
Mỗi xương dài có 2 đĩa tăng trưởng ở đầu. Sụn được hình thành tại khu vực đĩa tăng trưởng, sau đó cứng lại bằng cách lắng đọng canxi, hình thành mô xương. Do đó, đĩa tăng trưởng chính là vị trí diễn ra sự phát triển của xương dài. Vùng xương này đôi khi yếu hơn các gân, dây chằng kết nối xương với các xương và cơ khác.
Sự phát triển của bộ xương ở đĩa tăng trưởng hoạt động và thay đổi liên tục. Các tế bào được tìm thấy trên sụn đĩa tăng trưởng tạo ra 1 khuôn mẫu là nền tảng mà xương hình thành.
Tế bào chondrocytes chưa trưởng thành bắt đầu bằng cách nhân lên nhanh chóng, chúng trưởng thành và cuối cùng chết đi, ở đó hình thành mô xương mới trên nền sụn còn lại.
Xương phẳng như hộp sọ sẽ không phát triển từ sụn. Chúng được cấu trúc bởi các nguyên bào xương khi phát triển. Nguyên bào xương là những tế bào tạo xương bằng cách tạo ra một chất nền sau đó trở nên khoáng hóa. Các tế bào trong xương của hộp sọ biến đổi để trở thành nguyên bào xương, các nguyên bào xương sau đó sản xuất collagen và tạo ra xương mềm, được phân hủy bởi các nguyên bào xương để tạo ra xương dẹt.
Quá trình sụn phát triển và bồi đắp thành xương, tạo điều kiện để xương phát triển dài ra gọi là tiến trình cốt hóa sụn. Nơi diễn ra tiến trình cốt hóa là các điểm ở đầu xương có chứa đĩa sụn tăng trưởng. Một đứa trẻ sẽ lớn lên theo thời gian và quá trình phát triển chiều dài của xương quyết định vấn đề chiều cao tăng lên của trẻ. Quá trình tăng trưởng này diễn ra trong suốt thời kỳ thơ ấu và tăng tốc nhanh trong giai đoạn dậy thì. Giai đoạn dậy thì cũng là thời điểm cuối cùng cơ thể còn có khả năng tăng chiều cao vượt trội.
2. Khi nào sụn tăng trưởng đóng?
Sụn tăng trưởng cuối cùng được thay thế bằng xương hoặc đóng lại vì sự tăng sinh của các tế bào trong mảng tăng trưởng giảm dần.
Điều này đã được chứng minh bằng cách cấy vào thỏ estradiol cypionate trong 5 tuần để làm giảm chiều cao của sụn đĩa tăng trưởng và số lượng tế bào sụn sinh sản. Estradiol là thành phần chủ yếu và là một trong ba loại estrogen tự nhiên được sản xuất trong cơ thể. Những chất khác là estrone và estriol. Vai trò chính của estradiol là điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và hệ thống sinh sản của phụ nữ cũng như phát triển các tính năng tình dục như mở rộng hông và phát triển ngực. Ở nam giới, estradiol điều chỉnh ham muốn tình dục, sản xuất tinh trùng và chức năng cương dương.
Vào cuối tuổi dậy thì, sản xuất estradiol tăng lên mặc dù mức độ ở nữ cao hơn ở nam. Do đó, mức độ tăng estrogen vào cuối tuổi dậy thì sẽ thúc đẩy hoặc xúc tác sự hợp nhất của mảng tăng trưởng.
- Độ tuổi các sụn tăng trưởng đóng lại hay ngừng hoạt động
Thời điểm sụn tăng trưởng đóng lại khác nhau ở mỗi người. Theo Tiến sĩ Andre C. Grant, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình tại Duke Orthopedics of Raleigh, hầu hết trẻ em ngừng phát triển khoảng 2 năm kể từ khi kết thúc giai đoạn dậy thì, thường kết thúc ở 14 tuổi đối với trẻ em gái và 16-17 tuổi đối với trẻ em trai.
Điều này có nghĩa là trong hầu hết các trường hợp, các mức tăng trưởng gần từ 14 đến 16 tuổi đối với trẻ em gái và từ 16 đến 19 tuổi đối với trẻ em trai. Trong trường hợp dậy thì sớm, trẻ chuyển thành người lớn sớm hơn dự kiến. Mảng tăng trưởng đóng lại sớm hơn dẫn đến tầm vóc thấp.
Nếu một bé gái dậy thì trước 8 tuổi hoặc nếu bé trai dậy thì trước 9 tuổi thì đó được gọi là dậy thì sớm. Tuy nhiên, toàn bộ quá trình đóng mảng tăng trưởng ở người vẫn chưa được biết đầy đủ vì những gì được biết là dựa trên các nghiên cứu trên động vật nhưng phần lớn các loài động vật không có nhiều điểm chung với con người.
Động vật gặm nhấm có một số mức độ tương ứng với con người nhưng các tấm tăng trưởng của chúng không hợp nhất vào cuối tuổi dậy thì.
- Vai trò của các hormon trong quá trình phát triển của sụn tăng trưởng
Hormone tăng trưởng
Hormone tăng trưởng (GH) trực tiếp thúc đẩy sự dài ra của xương bằng cách kích thích trực tiếp các tế bào sụn phát triển. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng hormone tăng trưởng trực tiếp trên sụn đĩa đệm tăng trưởng xương chày của những con chuột bị cắt bỏ tuyến yên nhanh chóng làm tăng tốc độ xương dài ra.
Estrogen
Hormone estrogen làm tăng tốc độ trưởng thành của xương và đẩy nhanh tốc độ đóng các tấm tăng trưởng. Nguyên lý hoạt động là do hormone tăng trưởng (GH) kích thích các tế bào mảng tăng trưởng không hoạt động để nhân lên nhanh chóng ở đó bằng cách hình thành mô xương mới.
Ở những bé gái có chiều cao dự đoán khi trưởng thành được ước tính là cực cao, lượng estrogen được sử dụng để hạn chế sự phát triển của xương. Do đó, sự gia tăng mức độ estrogen khi con gái có kinh nguyệt lần đầu tiên là một phần lý do tại sao con gái ngừng phát triển trong vòng khoảng 2 năm kể từ khi họ có kinh lần đầu tiên.
- Làm thế nào để biết được sụn tăng trưởng đã đóng?
Khi quá trình cốt hóa xương kết thúc, các sụn tăng trưởng sẽ đóng lại bởi chúng đã hóa xương hoàn toàn. Đây cũng là thời điểm cơ thể ngừng phát triển chiều cao. Để xác định chính xác tốc độ đóng của đĩa sụn tăng trưởng, các bác sĩ chuyên khoa về xương khớp sẽ yêu cầu con bạn tiến hành chụp phim X-Quang để quan sát các điểm cốt hóa. Phim chụp X-Quang là cách chắc chắn nhất giúp các bác sĩ xác định khả năng phát triển chiều cao của con bạn chính xác nhất ở thời điểm hiện tại.
Trên phim chụp x-quang, các mảng tăng trưởng trông giống như những đường sẫm màu ở đầu các chân. Ở giai đoạn cuối của quá trình tăng trưởng, khi sụn đã cứng lại thành xương, đường sẫm màu không còn nhìn thấy trên phim chụp X-quang. Lúc này các mảng tăng trưởng coi như đã đóng.
3. Làm thế nào để trì hoãn sự hợp nhất các sụn tăng trưởng nếu con bạn vẫn đang trong độ tuổi dậy thì (cách giữ sụn tăng trưởng mở)?
3.1. Bổ sung resveratrol
Resveratrol là một chất được tạo ra bởi các mô thực vật khi cây bị ký sinh trùng tấn công hoặc bị thương. Chất bổ sung resveratrol có một số lợi ích sức khỏe ở người như việc cắt giảm chất béo trong máu.
Trong một thí nghiệm nhằm đánh giá tác động lâu dài của resveratrol đối với sụn đĩa tăng trưởng, sự phát triển của xương và hợp nhất mảng tăng trưởng, đối tượng nghiên cứu là thỏ cái trước khi dậy thì đã được sử dụng.
Thỏ được chọn vì thời điểm hợp nhất mảng tăng trưởng ở thỏ thường xảy ra vào thời điểm thành thục sinh dục, giống như ở người. Điều trị bằng resveratrol ở thỏ đã cải thiện sự phát triển của xương theo chiều dọc và làm chậm quá trình đóng mảng tăng trưởng.
Người ta kết luận rằng resveratrol có khả năng cải thiện sự phát triển của xương theo chiều dọc. Hiệu ứng này có liên quan đến sự chậm trễ của quá trình hợp nhất mảng tăng trưởng dẫn đến sự gia tăng chiều dài xương cuối cùng.
3.2. Tamoxifen (Nolvadex)
Một loại thuốc được sử dụng để điều trị chứng to hoặc sưng vú ở nam giới. Tình trạng này bình thường là kết quả của lượng hormone estrogen quá nhiều so với mức testosterone ở nam giới.
Estrogen là một hormone sinh dục nữ chịu trách nhiệm phát triển các tính năng sinh sản và tình dục ở phụ nữ bao gồm cả ngực. Tamoxifen cũng được sử dụng để điều trị ung thư vú ở cả nam giới và phụ nữ.
Khi những cậu bé thiếu niên còn trong độ tuổi dậy thì trung bình từ 14 - 15 tuổi được dùng 10 - 20mg tamoxifen hai lần mỗi ngày trong trung bình 26 tháng, xương của chúng trưởng thành rất chậm, điều này làm chậm quá trình đóng các tấm tăng trưởng của chúng. do đó làm tăng chiều cao trung bình được dự đoán của người trưởng thành khoảng 10 cm.
3.3. Chất ức chế Aromatase
Aromatase là một loại enzyme chịu trách nhiệm tổng hợp estrogen bằng cách chuyển đổi nội tiết tố androgen thành estrogen. Androgen là hormon chịu trách nhiệm về các đặc điểm của nam giới như testosterone. Thuốc ức chế Aromatase là loại thuốc cản trở việc tiết hormone estrogen. Chúng cũng được sử dụng để điều trị ung thư ở phụ nữ lớn tuổi, những loại thuốc đó bao gồm Letrozole, Aromasin và Arimidex.
Khi tuổi dậy thì kết thúc, các tuyến sinh sản của nam và nữ tiết ra hormone estrogen với số lượng cao hơn. Estrogen sau đó đẩy nhanh quá trình đóng các tấm tăng trưởng. Do đó, vì các chất ức chế aromatase ức chế sản xuất estrogen, việc đóng các tấm tăng trưởng sẽ bị trì hoãn bởi thuốc.
Tuy nhiên, tất cả các loại thuốc và chất bổ sung nên được sử dụng dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt.
Cơ thể của con bạn đã phát triển hoàn thiện và chững lại quá trình phát triển chiều cao. Thông thường, độ tuổi trung bình cốt hóa sụn tăng trưởng là 20 tuổi. Vì vậy, chiều cao thường sẽ ngừng phát triển khi bạn đã tròn 20. Vẫn có một số ít trường hợp có thể phát triển chiều cao sau độ tuổi này. Tuy nhiên, tốc độ cũng như khả năng tăng trưởng ở giai đoạn sau 20 tuổi rất thấp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: growtallerwithshinlengthening.com