Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Khi đến tuổi dậy thì, âm đạo phụ nữ sẽ tiết ra chất dịch nhầy hay còn gọi là khí hư, và đây là một hiện tượng sinh lý bình thường mà ai ai cũng trải qua. Tuy nhiên, khí hư không phải lúc nào cũng bình thường mà sẽ có lúc bất thường khiến chị em lo lắng không biết mình bị làm sao và phải điều trị như thế nào?
1. Khí hư là gì?
Khí hư chính là dịch âm đạo, hay còn gọi là huyết trắng. Khí hư đánh dấu sự phát triển và hoạt động của cơ quan sinh dục nữ, khi xuất hiện từ tuổi dậy thì và giảm dần ở thời kỳ mãn kinh. Khí hư bình thường có màu trắng, dai, không mùi hoặc hơi tanh. Lượng khí hư ở mỗi người khác nhau dựa vào nồng độ nội tiết tố nữ và giảm dần theo độ tuổi.
Ở mỗi giai đoạn, dịch tiết âm đạo của người phụ nữ có những đặc điểm cụ thể như:
- Giai đoạn dậy thì cho đến hết tuổi thiếu niên: giai đoạn bắt đầu xuất hiện khí hư và kinh nguyệt.
- Từ 20 tuổi - giai đoạn mãn kinh: lượng dịch tiết của người phụ nữ đạt mức cao nhất trong khoảng từ 20 - 30 tuổi và giảm dần cùng với sự suy giảm nồng độ nội tiết tố nữ.
- Thời kỳ hậu mãn kinh: ở giai đoạn này, người phụ nữ thường bị khô âm đạo bởi sự chững lại của estrogen khiến lượng dịch tiết cũng sụt giảm.
2. Thành phần, tính chất, vai trò của khí hư
2.1. Thành phần và tính chất
Trong khí hư thường bao gồm các thành phần sau: nước, hỗn hợp các alcohol và accs glycol, acetic acid, lactic acid, các ketone, squalene, urea, pyridine, aldehyde.
Khí hư thường có tính axit nhẹ, nếu chị em mắc phải một số bệnh lây truyền qua đường tình dục thì tính axit trong huyết trắng sẽ cao hơn. Theo nghiên cứu, khí hư có độ pH trong khoảng giữa 3,8 và 4,5.
2.2. Vai trò của khí hư với cơ thể nữ giới
Dịch tiết âm đạo giữ vai trò như một chất bôi trơn, giúp giữ ẩm và ổn định môi trường sinh dục nhằm bảo vệ âm đạo khỏi sự phát triển của các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, dịch tiết này cũng tạo điều kiện để tinh trùng dễ dàng bơi sâu vào vòi trứng để thụ thai.
Vùng kín của người phụ nữ được xem là khỏe mạnh nếu dịch tiết âm đạo hoàn toàn bình thường. Ngược lại, có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh viêm nhiễm vùng kín nếu dịch tiết âm đạo có sự thay đổi bất thường về màu sắc hay về lượng dịch tiết ra.
3. Biểu hiện khí hư bình thường
Khí hư là dịch tiết âm đạo, xuất hiện từ độ tuổi dậy thì cho tới khi mãn kinh.
Khí hư đóng vai trò là chất bôi trơn, giữ ẩm, ổn định môi trường sinh dục, nhằm hạn chế sự phát triển của các tác nhân gây bệnh.
Khí hư cũng tạo môi trường thuận lợi cho tinh trùng khỏe mạnh, dễ dàng bơi sâu vào vòi trứng kết hợp với trứng để thụ thai.
Khí hư bình thường sẽ có màu trắng trong như lòng trắng trứng, dai, có thể kéo thành sợi, không mùi hoặc hơi tanh. Tùy vào cơ địa, độ tuổi, lượng estrogen trong cơ thể hay chu kỳ kinh nguyệt mà mỗi người sẽ tiết ra lượng khí hư khác nhau.
Vào thời kỳ rụng trứng, trước thời kỳ hành kinh hay, khi mang thai hay tại thời điểm có cảm hứng quan hệ tình dục,phụ nữ sẽ tiết ra nhiều khí hư hơn những lúc khác.
Ở một số bạn, khí hư biến mất hẳn, một số lại có dịch đặc cho tới tận kỳ kinh sau, một số bạn gái khác khi sắp hành kinh lại có khí hư loãng.... Đó đều là những thay đổi thông thường của dịch tiết âm đạo.
4. Biểu hiện khí hư bệnh lý
Nếu khí hư bình thường chính là khí hư theo sinh lý, biểu hiện sức khỏe vùng kín tốt, tuy nhiên, khí hư bất thường là khí hư bệnh lý cho thấy dấu hiệu các bệnh phụ khoa ở nữ giới đã xuất hiện.
Sự thay đổi đầu tiên và dễ nhận biết nhất của khí hư bất thường, cảnh báo tình trạng sức khỏe phụ khoa gặp vấn đề đó là việc tăng lượng dịch tiết (khí hư ra nhiều) cùng những thay đổi về màu sắc, mùi hay tính chất.
Một số trường hợp còn có thể kèm theo có các triệu chứng bất thường phổ biến khác như vùng kín bị kích thích, ngứa hay nóng rát xung quanh vùng kín và âm đạo.
Một số dấu hiệu của khí hư bệnh lý:
- Khí hư tiết nhiều, có màu trắng hoặc đặc như phô mai
- Tình trạng: Nhiễm nấm âm đạo
- Triệu chứng kèm theo: Âm đạo, âm hộ bị ngứa, nóng rát, đau nhức hoặc đau. Một số bệnh nhân có thể bị đau khi quan hệ tình dục, tiểu tiện cùng với hiện tượng đỏ, sưng vùng kín, âm hộ.
- Khí hư có màu trắng, vàng hoặc xám
- Tình trạng: Viêm âm đạo do vi khuẩn
- Triệu chứng kèm theo: Vùng kín có mùi tanh, ngứa, sưng.
- Khí hư có màu vàng hoặc xanh, dày
- Tình trạng: Nhiễm trùng roi Trichomonas
- Triệu chứng kèm theo: Mùi hôi
- Khí hư có màu nâu, đẫm máu
- Tình trạng: Kinh nguyệt không đều hoặc các bệnh lý liên quan đến tử cung, buồng trứng.
- Triệu chứng kèm theo: Đau vùng chậu, chảy máu âm đạo
- Khí hư có màu vàng hoặc xanh nõn chuối
- Tình trạng: Bệnh lậu
- Triệu chứng kèm theo: Đau vùng xương chậu, nước tiểu có lẫn máu, mủ
5. Nguyên nhân gây khí hư bệnh lý
Bất kì sự thay đổi nào, dù là nhỏ nhất của cân bằng vi khuẩn cũng có thể gây ảnh hưởng đến mùi, màu sắc hoặc kết cấu của khí hư. Một số nguyên nhân phổ biến nhất:
- Nhiễm khuẩn âm đạo (Nhiễm khuẩn phổ biến hơn ở phụ nữ mang thai hoặc quan hệ bừa bãi)
- Sử dụng thuốc tránh thai
- Ung thư cổ tử cung
- Chlamydia hoặc bệnh lậu (STDs), các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục)
- Xà phòng thơm, nước thơm, gel bôi trơn
- Teo âm đạo
6. Phòng bệnh khí hư bệnh lý
Vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Tránh việc vệ sinh bằng nước bẩn hoặc quá lạm dụng những loại dung dịch không tốt gây nên tình trạng viêm nhiễm.
Quan hệ tình dục an toàn: Nên lưu ý là trong quá trình quan hệ nên phối hợp nhịp nhàng, quan hệ có sử dụng biện pháp phòng tránh và quan hệ chung thủy với một bạn tình.
Chế độ ăn uống hợp lý: Thường xuyên ăn các loại thức ăn như rau xanh, các loại thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất để cung cấp cho cơ thể đủ canxi. Bên cạnh đó, các bạn cũng nên thường xuyên vận động, luyện tập thể dục thể thao.
Mặc quần lót 100% cotton và tránh mặc đồ quá chật.
Khi nhận thấy các hiện tượng khí hư bất thường, chị em nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, xác định nguyên nhân gây bệnh, từ đó điều trị chính xác và kịp thời, tránh tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
Để giúp khách hàng phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa khác, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản, giúp khách hàng phát hiện bệnh sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém. Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa (Ung thư cổ tử cung) ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản dành cho khách hàng là nữ giới, không giới hạn độ tuổi và có thể có những triệu chứng như sau:
- Chảy máu bất thường vùng âm đạo
- Gặp vấn đề về kinh nguyệt: chu kỳ kéo dài bất thường, kinh nguyệt không đều
- Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường)
- Đau, ngứa vùng kín
- Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,...
- Khách hàng nữ có triệu chứng khác như: Dịch âm đạo bất thường, ngứa, đau vùng kín, chảy máu âm đạo bất thường.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
