Khả năng tự đi của trẻ ở từng lứa tuổi

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

1. Thời điểm trẻ biết đi

Hầu hết trẻ sơ sinh bước những bước đầu tiên vào khoảng từ 9 đến 12 tháng và đi lại tốt khi chúng được 14 hoặc 15 tháng tuổi. Tuy nhiên, bạn đừng lo lắng nếu con bạn mất nhiều thời gian hơn một chút. Một số trẻ hoàn toàn bình thường nếu chúng không biết đi cho đến khi chúng được 16 hoặc 17 tháng tuổi. Trong năm đầu tiên của mình, em bé đang tập trung phát triển sự phối hợp và sức mạnh cơ bắp ở mọi bộ phận trên cơ thể. Bé sẽ học cách ngồi, lăn và bò trước khi chuyển sang tập đứng vào khoảng 9 tháng.

2. Mốc thời gian chi tiết phát triển khả năng trẻ tập đi theo lứa tuổi:

2.1. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Bé sơ sinh đến 2 tháng: Có phản xạ bước. Nếu được giữ ở tư thế đứng trên bề mặt cứng, trẻ sơ sinh sẽ cử động chân như thể đang đi bộ. Phản xạ biến mất vào khoảng 2 tháng tuổi.
• Bé 3 đến 4 tháng: Có hoạt động chống đẩy mini. Điều đó có nghĩa là bé có thể nằm sấp và nâng đầu và ngực lên khỏi mặt đất, sử dụng cánh tay để hỗ trợ. Chống đẩy mini giúp bé xây dựng cơ bắp trên cơ thể rất quan trọng cho việc đi bộ.

• Bé 5 tháng: Bật lên và xuống khi được giữ ở tư thế đứng. Động tác này giúp trẻ xây dựng sức mạnh cho chân. Bắt đầu "kiềng ba chân" bằng cách dựa vào cánh tay của em bé để được hỗ trợ khi ngồi.
• Bé 6 đến 8 tháng: Học cách ngồi. Ngồi mà không cần hỗ trợ đòi hỏi bé phải có sức mạnh cổ, kiểm soát đầu, cân bằng và phối hợp. Đây chính là tất cả các kỹ năng quan trọng để bé có thể phát triển đi bộ được. Hầu hết trẻ sơ sinh cũng học bò trong độ tuổi từ 7 đến 12 tháng, mặc dù một số trẻ bỏ qua hoàn toàn và chuyển thẳng sang tập đi. Ở giai đoạn này, bé có thể đứng khi giữ một vật gì đó hỗ trợ cho bé đứng vững hơn.Nếu con bạn không chịu được sức nặng ở chân khi bạn bế con lên, hoặc không thể ngồi khi được 9 tháng, hãy đến gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân cũng như biện pháp cải thiện tình trạng này của trẻ..
• Bé 9 đến 12 tháng: Trẻ lúc này có thể tự đứng lên với sự hỗ trợ của một vật chắc chắn, chẳng hạn như ghế sofa hoặc chân bàn. Đồng thời bé cũng bắt đầu tìm ra cách gập đầu gối sâu để ngồi sau khi đứng. Điều đó cho thấy, chẳng bao lâu nữa em bé của bạn sẽ bước những bước dài trong khi bám vào bất cứ thứ gì gần đó để được hỗ trợ.
• Hơn nữa, bé cũng có thể đứng không cần hỗ trợ trong vài giây và có thể vừa đi vừa nắm tay. Lúc này, em bé có thể bước những bước đi đầu tiên! Mặc dù, khả năng đi của trẻ mới bắt đầu và trẻ hoàn chưa vững để có thể tự thực hiện một mình.

2.2. Trẻ mới biết đi

• Bé 12 đến 15 tháng: em bé có thể đang bước đi từng bước, mặc dù chúng vẫn còn nhiều lúng túng. (Những cánh tay của bé được dang rộng đó khi đi bộ thực sự giúp cho bé giữ được thăng.). Chẳng bao lâu nữa, em bé sẽ học cách khom lưng và đứng lên trở lại. Khi bé di chuyển được, bé có thể thích các loại đồ chơi có thể giúp bé thực hiện các hoạt động đẩy và kéo dễ dàng hơn.

Nếu em bé không biết đi khi được 14 hoặc 15 tháng, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Điều này vẫn nằm trong phạm vi phát triển bình thường của trẻ, nhưng đây chính là thời điểm tốt để kiểm tra bất kỳ những dấu hiệu bất thường có thể làm trì hoãn phát triển của bé ở cột mốc quan trọng.

• Bé 15 đến 18 tháng: Với sự trợ giúp, em bé có thể đi lên và xuống cầu thang. Em bé thậm chí có thể đi lùi hoặc nhảy theo nhạc.
• Bé 18 đến 24 tháng: là thời điểm mà có thể tăng tốc độ đi của em bé để thực hiện hoạt động chạy. Đến sinh nhật thứ hai, bé có thể đá bóng, kiễng chân, xách thứ gì đó trên tay khi đi bộ và nhảy từ bậc thang thấp xuống sàn.

2.3. Trẻ mẫu giáo

• Bé 25 đến 30 tháng: em bé có thể vận động lên xuống cầu thang trong khi bám vào lan can hoặc tay của bạn để được hỗ trợ. Hơn nữa, lúc này em bé có thể cảm thấy thoải mái hơn khi chạy.
• Bé 31 đến 36 tháng: Bây giờ em bé có thể nhảy trên mặt đất, có thể sử dụng một hoặc hai chân cùng nhau, hoặc có thể thực hiện động tác kéo chân sang trái và phải. Đến 3 tuổi, bé có thể lên và xuống cầu thang bằng cách luân phiên hai chân trên mỗi bậc thang.
• Bé 4 tuổi: Là khoảng thời gian bé có thể học cách giữ thăng bằng và nhảy - bằng một chân. Em bé có thể thích chân này hơn chân kia. Có thể lên xuống cầu thang mà không cần hỗ trợ.

2.4. Đứa trẻ lớn

Bé 5 tuổi: lúc này bé đã thành thạo các kỹ năng trước đó và bây giờ có thể làm tất cả các hoạt động này một cách nhuần nhuyễn và dễ dàng hơn như đi bộ, chạy, nhảy lò cò, hoặc bé có thể bỏ qua những hoạt động này và thực hiện luôn động tác nhảy.

3. Cách giúp bé tập đi

Khi bé học cách tự đứng lên, bé có thể cần một số trợ giúp để tìm ra cách quay trở lại. Nếu em bé gặp khó khăn và khóc, thì bạn đừng chỉ bế và đè bé xuống. Lúc này, bạn hãy hướng dẫn trẻ cách uốn cong đầu gối để có thể ngồi xuống mà không bị lật đồng thời để trẻ tự thử những hành động này.

Bạn có thể khuyến khích bé bước đi bằng cách đứng hoặc quỳ trước mặt bé và chìa hai tay ra. Hoặc bạn có thể nắm cả hai tay của em bé và để em bé đi về phía bạn. Bé có thể cũng sẽ thích một chiếc xe tải tập đi hoặc đồ chơi đẩy mà bé có thể cầm vào khi đi bộ. (Tìm đồ chơi tập đi ổn định và có đế đỡ rộng.)

Luôn đảm bảo rằng em bé có một môi trường mềm mại và an toàn để trau dồi các kỹ năng mới của mình. Tuân theo các nguyên tắc giữ trẻ tiêu chuẩn và không bao giờ bỏ mặc em bé.

4. Một số câu hỏi giúp trẻ phát triển khả năng tập đi

• Có nên mua xe tập đi cho bé không?

Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) không khuyến khích việc sử dụng xe tập đi cho trẻ nhỏ. Vì chúng khiến bé đi lại dễ dàng, nên xe tập đi có thể ngăn cản cơ bắp chân của bé phát triển chính xác. Và bởi vì chúng khiến em bé có thể tiếp cận các vật dụng nóng hoặc chất độc mà một đứa trẻ bình thường không thể lấy được, chúng kém an toàn hơn.

• Khi nào con tôi nên đi giày?

Hãy dừng việc giới thiệu giày cho bé cho đến khi bé thường xuyên đi lại bên ngoài hoặc trên các bề mặt gồ ghề hoặc lạnh. Đi chân trần giúp cải thiện sự cân bằng và phối hợp.

• Phải làm gì nếu em bé không biết đi

Đừng lo lắng nếu em bé chỉ đơn giản là không dành thời gian của mình cho việc tập đi. Nhưng nếu con bạn không đứng vững khi 12 tháng tuổi, không thể đi lại khi 18 tháng tuổi, hoặc không thể đi lại vững vàng khi 2 tuổi, hãy đưa trẻ đến bác sĩ.

Hãy nhớ rằng trẻ sơ sinh có thời gian biểu khác nhau và trẻ sinh non có thể đạt được mốc thời gian này và cột mốc khác muộn hơn so với các bạn cùng tuổi. Nếu con bạn sinh non, bạn nên tính các mốc quan trọng của con bạn kể từ ngày dự sinh, mà bác sĩ nhi khoa gọi là độ tuổi điều chỉnh của bé.

Để giúp trẻ phát triển thể trạng tốt nhất đặc biệt ở giai đoạn trẻ tập đi, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng, phát triển toàn diện.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.

Nguồn tham khảo: babycenter.com