Hội chứng Guillain-Barre hay còn được gọi là bệnh viêm đa rễ dây thần kinh hủy myelin cấp hay bệnh dây thần kinh ngoại biên do tự miễn, là một tình trạng bệnh lý hiếm gặp. Đây là hội chứng rối loạn do hệ miễn dịch của cơ thể tấn công vào một phần hệ thần kinh ngoại biên. Tình trạng này sẽ làm cho dây thần kinh bị viêm dẫn đến liệt hoặc yếu cơ nếu không được chữa trị đúng cách và kịp thời.
1. Hội chứng Guillain- Barre là gì?
Hội chứng Guillain - Barre được định nghĩa là tình trạng xuất hiện những rối loạn hiếm gặp trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các dây thần kinh gây ra tổn thương rễ thần kinh hủy myelin. Bệnh diễn tiến vài ngày hoặc vài tuần sau khi có triệu chứng đường hô hấp hoặc nhiễm siêu vi, chủng ngừa. Triệu chứng điển hình đầu tiên là tình trạng viêm đa dây thần kinh cấp tính và tiến triển nhanh gây ra mất cảm giác và yếu cơ.
Hội chứng Guillain-Barre bao gồm nhiều biến thể:
- Bệnh lý viêm đa dây thần kinh cấp kèm hủy myelin (Acute inflammatory demyelinating polyneuropathy = CIDP);
- Bệnh lý sợi trục thần kinh vận động cấp (acute motor axonal neuropathy = AMAN) ;
- Hội chứng Miller-Fisher (Miller-Fisher syndrome = MFS).
Bệnh lý viêm đa dây thần kinh cấp kèm hủy myelin ADP chiếm 90% các trường hợp bệnh dây thần kinh ngoại biên do tự miễn.
2. Nguyên nhân gây hội chứng Guillain- Barre
Hiện nay, nguyên nhân chính xác của hội chứng Guillain - Barre chưa được làm rõ ràng, nhưng thường đi trước bởi một căn bệnh truyền nhiễm như một nhiễm trùng hô hấp hoặc dạ dày. Một số trường hợp mắc hội chứng Guillain Barre có tiền sử nhiễm Campylobacter jejuni hay nhiễm Cytomegalovirus (CMV) trước đó. Các trường hợp còn lại trước nó nhiễm Mycoplasma hoặc các nhiễm trùng khác, hoặc đã được tiêm chủng.
3. Biểu hiện lâm sàng của hội chứng Guillain-Barre
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh dây thần kinh ngoại biên do tự miễn bao gồm:
- Ngứa hay mất cảm giác trên vùng ngón tay, ngón chân hoặc cả hai.
- Xuất hiện điểm yếu hay cảm giác ngứa ran ở chân lan ra trên cơ thể.
- Đi bộ không ổn định hoặc không còn khả năng đi bộ.
- Gặp khó khăn với những chuyển động của mắt, cử động trên khuôn mặt, nói, nhai, nuốt, cười.
- Vùng lưng dưới đau dữ dội.
- Gặp khó khăn trong kiểm soát bàng quang hoặc các chức năng đường ruột.
- Chậm nhịp tim hoặc huyết áp thấp.
- Tình trạng khó thở.
- Hầu hết những người bị hội chứng Guillain - Barre có triệu chứng xuất hiện điểm yếu của họ trong thời gian ba tuần sau khi các triệu chứng bắt đầu. Trong một số trường hợp, dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Guillain - Barre có thể tiến triển rất nhanh với tình trạng tê liệt hoàn toàn hai chân, cánh tay và cơ hô hấp trong suốt vài giờ đồng hồ. Các biểu hiện của hội chứng Guillain - Barre đạt đến một cao nguyên và duy trì ổn định trong vòng 2 - 4 tuần. Tuy nhiên, giai đoạn phục hồi bắt đầu, thường kéo dài từ sáu đến 12 tháng.
4. Biến chứng nguy hiểm của hội chứng Guillain- Barre
- Tình trạng khó thở: rất nguy hiểm có thể gây chết người của bệnh dây thần kinh ngoại biên do tự miễn là xuất hiện các điểm yếu hoặc tê liệt có thể lây lan đến các cơ có vai trò điều hòa hơi thở. Trong những trường hợp này cần sự hỗ trợ tạm thời từ một máy thở khi nhập viện để điều trị.
- Tê bì vùng các chi hoặc cảm giác khác: hầu hết những người bị hội chứng Guillain - Barre hồi phục hoàn toàn hoặc chỉ những người mắc hội chứng ở độ tuổi vị thành niên, hiện tượng suy yếu hoặc bất thường cảm giác như bị tê hoặc ngứa ran. Tuy nhiên, đầy đủ phục hồi có thể được làm chậm, thường tham gia một năm hoặc lâu hơn.
- Một số trường hợp tàn tật nặng: đây là những biến chứng nghiêm trọng, vấn đề lâu dài với cảm giác và sự phối hợp.
- Tình trạng tái phát của hội chứng Guillain – Barre
- Đối với những trường hợp nặng, các triệu chứng sớm của hội chứng Guillain-Barre tăng đáng kể nguy cơ biến chứng nghiêm trọng lâu dài.
5. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
- Gọi điện thoại trao đổi với bác sĩ nếu xuất hiện tình trạng ngứa nhẹ ở ngón chân hoặc ngón tay mà có vẻ lan truyền hoặc trở nên tệ hơn.
- Ngứa ran bắt đầu từ vùng bàn chân hoặc ngón chân và tăng dần lên qua cơ thể.
- Ngứa ran hoặc điểm yếu đó là lây lan ra khắp cơ thể nhanh chóng.
- Ngứa ran liên quan đến toàn bộ hai tay và chân.
- Khó thở.
- Nghẹn nước bọt.
Hội chứng Guillain - Barre là một căn bệnh nghiêm trọng đòi hỏi cần phải nhập viện ngay lập tức vì tốc độ nhanh chóng tại đó nó nặng hơn. Việc điều trị thích hợp và đúng phác đồ là bắt đầu sớm hơn, thì tốt hơn các cơ hội của một kết quả tốt.
6. Phương pháp điều trị hội chứng Guillain- Barre
Không có phương pháp điều trị dứt điểm hội chứng Guillain - Barre. Nhưng hai loại phương pháp điều trị phục hồi tốc độ và giảm mức độ nghiêm trọng của hội chứng Guillain - Barre:
- Điều trị bằng huyết tương tinh chế (Plasmapheresis): là phương pháp trao đổi huyết tương là một loại "làm sạch máu" trong đó các kháng thể gây tổn hại được loại bỏ từ máu. Plasmapheresis bao gồm loại bỏ các phần chất lỏng của máu (plasma) và tách nó ra khỏi tế bào máu thực sự. Các tế bào này sau đó lại được đưa trở lại vào cơ thể. Phương pháp này được các nhà khoa học tin rằng rids plasmapheresis plasma của các kháng thể nào đó góp phần vào việc tấn công hệ thống miễn dịch trên các dây thần kinh ngoại vi.
- Globulin miễn dịch (Immunoglobulin) bao gồm các kháng thể globulin miễn dịch khỏe mạnh từ các nhà tài trợ máu. Globulin miễn dịch liều cao có khả năng ngăn chặn các kháng thể gây tổn hại có thể góp phần vào điều trị hội chứng Guillain - Barre.
Thông thường thì trước khi bắt đầu phục hồi chức năng vận động, người chăm sóc có thể phối hợp cùng bạn tự di chuyển cánh tay và chân để giữ cho cơ bắp linh hoạt và mạnh mẽ. Sau khi phục hồi đã bắt đầu, sẽ cần vật lý trị liệu để giúp bạn có khả năng lấy lại sức mạnh và chuyển động thích hợp có thể hoạt động. Sau đó, bạn sẽ được các nhân viên y tế có chuyên môn hướng dẫn tự phục hồi chức năng với các thiết bị thích ứng, chẳng hạn như một chiếc xe lăn hoặc niềng răng, để cho di chuyển và kỹ năng tự chăm sóc bản thân.
Bệnh dây thần kinh ngoại biên do tự miễn là căn bệnh nguy hiểm và có tiến triển rất nhanh. Ngay khi có những dấu hiệu của bệnh, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế uy tín khám và điều trị.
XEM THÊM:
