Bài viết bởi ThS. Nguyễn Văn Phòng và ThS. Lê Thị Huyền - Khối Liệu pháp tế bào, Trung tâm Công nghệ cao Vinmec.
Ung thư là một trong những căn bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Hiện tại, các phương pháp tiêu chuẩn trong điều trị ung thư bao gồm: Phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Mỗi phương pháp đều cho thấy sự tiến triển sau điều trị, tuy nhiên chúng đi kèm với nhiều tác dụng phụ không mong muốn và làm suy giảm nghiêm trọng sức khỏe người bệnh. Vì vậy, việc phát triển các phương pháp điều trị mới ít tác dụng phụ hơn là cần thiết để cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
1. Liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân: Phương pháp điều trị mới cho bệnh nhân ung thư
Một trong các phương pháp điều trị ung thư được chú ý bởi tính hiệu quả và an toàn trong những năm gần đây chính là liệu pháp tế bào miễn dịch. Trong tự nhiên, hệ thống miễn dịch đảm nhiệm vai trò lá chắn, phát hiện và chống lại các mầm bệnh tấn công vào cơ thể. Sự phát triển bất thường của một số tế bào là nguyên nhân khiến hệ thống miễn dịch bị suy yếu và dẫn tới ung thư.
Mục tiêu của liệu pháp này không chỉ trực tiếp tiêu diệt các tế bào ung thư mà đồng thời tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch trong cơ thể người bệnh để chống lại ung thư. Các tế bào miễn dịch trong cơ thể được kích thích và hoạt hóa làm tăng khả năng nhận diện và tiêu diệt các tế bào ung thư. Do đó, sự kích hoạt các tế bào miễn dịch là yếu tố vô cùng quan trọng trong điều trị căn bệnh quái ác này.
Dựa theo nguyên lý trên, các tế bào miễn dịch được tách từ máu ngoại vi của bệnh nhân ung thư, nuôi cấy chọn lọc và tăng sinh số lượng lớn trong điều kiện đặc biệt, để cuối cùng đưa trở lại cơ thể người bệnh theo đường truyền tĩnh mạch.
Các tế bào sau khi được truyền vào cơ thể không chỉ trở thành “vũ khí” hiệu quả tiêu diệt các tế bào ung thư, mà còn tạo nên một hàng rào miễn dịch mạnh mẽ chống lại các tác nhân gây bệnh khác như vi khuẩn hay virus.
Với tính năng độc đáo từ việc sử dụng chính tế bào của người bệnh (tế bào tự thân), liệu pháp tăng cường miễn dịch cho thấy sự ưu việt khi hạn chế được các tác dụng phụ ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể.
Ứng dụng công nghệ chuyển giao tiên tiến hiện đại từ Nhật Bản, bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec vinh dự là Bệnh viện đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam được Bộ Y tế cấp giấy phép cho “Liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân”, và đã đạt được những thành tựu bước đầu.
2. Những thành công bước đầu tại Vinmec
Quy trình nuôi cấy tế bào miễn dịch tại bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn của tổ chức Y tế Thế giới và Cơ quan chuyển giao công nghệ Viện liệu pháp sinh học Nhật Bản (BIJ) để đảm bảo sản phẩm truyền cho người bệnh ở mức an toàn cao nhất.
Trong khoảng thời gian gần 2 năm, giai đoạn từ tháng 3 năm 2016 đến tháng 12 năm 2017, bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City đã thực hiện đánh giá thử nghiệm lâm sàng pha I trên 10 bệnh nhân mắc ung thư phổi, gan và đại tràng (ba loại ung thư phổ biến tại Việt Nam). Sử dụng từ 1 đến 4 lần truyền (chỉ có 1 trường hợp trải qua 9 lần truyền), các bệnh nhân ghi nhận những chỉ số cải thiện rõ rệt sau điều trị. Những kết quả này đã được công bố trên tạp chí khoa học thế giới International journal of molecular sciences.
- Thể trạng bệnh nhân theo thang của Tổ chức Y tế Thế giới ECOG (Eastern Cooperative Oncology Group/thang điểm từ 0 – 4 với mức 4 là nghiêm trọng nhất) giảm từ mức lớn hơn 3 xuống dưới mức 2. Điều này có nghĩa rằng sau 12 tháng điều trị, bệnh nhân đã có thể thực hiện các hoạt động thể chất nhiều hơn (như đi lại, làm việc,...) và thời gian nằm giường trung bình của các bệnh nhân chỉ còn chiếm dưới 50% tổng thời gian trong ngày.
- Giảm tình trạng mệt mỏi mạn tính đến 55% sau 12 tháng theo thang điểm đánh giá độ mệt mỏi trực quan (Visual Analog Fatigue Scale –VAFS). Ngoài ra, việc tăng đáng kể các chỉ số về sức khỏe tổng quát, nhận thức, hoạt động chức năng hay tương tác xã hội cũng cho thấy cải thiện rõ rệt về chất lượng cuộc sống của người bệnh.
- Trước khi thực hiện liệu pháp, thời gian sống dự kiến trung bình của các bệnh nhân từ 7 – 8 tháng. Tuy nhiên, sau điều trị bằng liệu pháp truyền tế bào miễn dịch tự thân, thời gian sống của các bệnh nhân kéo dài lên đến 18 tháng và vẫn còn khỏe mạnh sau thời gian nghiên cứu.
3. Tiềm năng phát triển trong tương lai
Hiện nay, liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân đã được áp dụng chuyên sâu và thương mại hóa tại một số nước phát triển trên thế giới, đặc biệt tại Nhật Bản. Tại Việt Nam, liệu pháp này hiện chưa được phổ biến và còn hạn chế thông tin đến người bệnh.
Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec tự hào là đơn vị tiên phong trên cả nước trong việc đưa liệu pháp này vào ứng dụng trong lâm sàng. Từ những thành công ban đầu có được, chúng tôi tin tưởng vào việc sẽ đảm bảo hiệu quả và an toàn trong công cuộc chống lại căn bệnh ung thư.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo:
Liem, N. T., Van Phong, N., Kien, N. T., Anh, B. V., Huyen, T. L., Thao, C. T., ... & Nhung, H. T. M. (2019). Phase I Clinical Trial Using Autologous Ex Vivo Expanded NK Cells and Cytotoxic T Lymphocytes for Cancer Treatment in Vietnam. International journal of molecular sciences, 20(13), 3166.
