Gãy xương mũi có thể xảy ra với bất kỳ ai do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận biết được tình trạng này và cách xử lý đúng đắn. Nếu để lâu, bệnh sẽ ảnh hưởng đến chức năng và tính thẩm mỹ của mũi. Bài viết này sẽ giúp người bệnh hiểu rõ hơn về các dấu hiệu của gãy xương mũi và phương pháp điều trị hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Gãy xương mũi là gì?
Nằm ngay trung tâm khuôn mặt, mũi rất dễ bị tổn thương bởi các tác động từ bên ngoài. Với những trường hợp gãy xương mũi nhẹ, người bệnh thường bị sưng và chảy một ít máu mũi trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu gãy xương nặng, mũi sẽ bị biến dạng, nghiêng lệch, chảy máu nhiều, tắc mũi hoặc lệch vách ngăn gây khó thở hay thậm chí nguy hiểm như chảy dịch não tủy.
Các loại gãy xương mũi được phân chia như sau:
- Gãy di lệch sang bên (xương hoặc vách ngăn).
- Gãy không di lệch.
- Gãy hỗn hợp.
- Gãy nén.
2. Dấu hiệu nhận biết khi bị gãy xương mũi
Khu vực sống mũi sau khi bị tác động mạnh sẽ khiến người bệnh cảm thấy đau nhức, sưng, bầm tím hoặc xây xước ở da vùng mũi. Bên cạnh đó, mũi cũng bị biến dạng, chảy máu hoặc bị tắc nghẽn, chảy máu cam gây khó thở ở một hoặc cả hai bên mũi.
Khi nào người bệnh nên đi khám bác sĩ hoặc đến trung tâm y tế? Điều này cần được thực hiện nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng bao gồm:
- Sau chấn thương mũi bị biến dạng.
- Dùng thuốc giảm đau nhưng không hiệu quả.
- Sưng và đau không giảm sau 3 ngày.
- Thường xuyên bị chảy máu cam.
- Có vết cắt lớn trên mặt hoặc vết thương hở lớn trên mũi.
- Sưng, đau hoặc khó thở do xuất hiện cục máu đông ở vách ngăn.
- Xuất hiện tình trạng đau đầu dữ dội kèm mờ mắt hoặc nhìn hoa mắt.
- Cổ bị đau hoặc cứng kèm theo cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay.
3. Những nguyên nhân làm tăng nguy cơ bị gãy sống mũi
Gãy sống mũi có thể xảy ra do bất kỳ tác động mạnh nào. Cụ thể, một số trường hợp thường gặp bao gồm:
- Chấn thương mũi do va chạm hoặc ngã.
- Mũi bị va đập mạch.
- Bị lực tác động mạnh khi chơi thể thao.
- Tai nạn gây ra tổn thương ở mũi.
- Người lớn tuổi và trẻ nhỏ thường có nguy cơ cao hơn bị gãy xương mũi do dễ bị té ngã.
4. Chẩn đoán gãy xương mũi
Để chẩn đoán gãy xương mũi, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thể chất. Nếu người bệnh cảm thấy quá đau, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc tê cục bộ để làm tê mũi trước khi khám. Quá trình kiểm tra sẽ tập trung vào vùng mũi và xung quanh mũi, thậm chí bên trong đường mũi để tìm các dấu hiệu của gãy xương mũi.
Ngoài ra, bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang hoặc CT để đánh giá mức độ tổn thương mũi và các vùng xung quanh trên khuôn mặt của người bệnh khi nghi ngờ có chấn thương nghiêm trọng.
5. Một số phương pháp điều trị gãy xương sống mũi hiệu quả
Tùy thuộc vào triệu chứng, người bệnh sẽ được chỉ định phương pháp điều trị y tế ngay lập tức hoặc có thể tự sơ cứu tại nhà.
5.1. Sơ cứu tại nhà
Người bị gãy xương mũi nhưng không nghiêm trọng sẽ được áp dụng phương pháp này, các bước thực hiện bao gồm:
- Khi bị chảy máu mũi, người bệnh nên ngồi xuống, nghiêng người về phía trước và thở bằng miệng để máu không chảy xuống cổ họng. Nếu máu vẫn còn chảy, người bệnh hãy bóp chặt hai cánh mũi để để hạn chế chảy máu và giúp quá trình đông máu diễn ra.
- Người bệnh không bị chảy máu nhưng bị đau nên ngước cao đầu hoặc sử dụng thuốc acetaminophen (Tylenol) hay ibuprofen (Advil, Motrin) để giảm đau.
- Trong trường hợp bị sưng hoặc bầm tím nhiều ở mũi, người bệnh nên chườm đá lạnh trong khoảng 15-20 phút, 3-4 lần mỗi ngày. Tuy nhiên, nếu có rách da gây chảy máu hoặc xương gãy lộ ra ngoài, người bệnh cần đến ngay bệnh viện để được tư vấn biện pháp điều trị phù hợp, không nên tiếp tục sử dụng những cách trên.
- Khác với các xương khác, xương sống mũi không thể bó nẹp. Người bệnh chỉ nên dùng gạc che lại vùng da bị bị rách chảy máu hoặc xương gãy hở ra bên ngoài da.
5.2. Điều trị y tế
Mục tiêu của mọi phương pháp điều trị là phục hồi hình dáng tự nhiên của mũi và đảm bảo đường thở thông thoáng. Vì thế, người bệnh cần điều trị càng sớm càng tốt, tuyệt đối không nên kéo dài quá 10 ngày sẽ làm can xương xấu đi.
Với những trường hợp gãy xương mũi nghiêm trọng, tùy thuộc vào mức độ tổn thương mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, cụ thể:
- Với trường hợp gãy xương mũi kín không di lệch: Bác sĩ chỉ định điều trị nội khoa và nghỉ ngơi
- Với trường hợp gãy xương mũi kín có di lệch: Trong thời gian 5-7 ngày, bác sĩ sẽ tiến hành nâng xương chính mũi, nắn chỉnh vách ngăn mũi, loại bỏ máu tụ ở cả hốc mũi và vách ngăn, đặt meche vào hốc mũi và cuối cùng là đặt nẹp mũi phía ngoài
- Với trường hợp gãy xương hở: Bác sĩ sẽ chỉ định các thủ thuật như lấy dị vật, khâu vết thương, đặt lại xương, cố định trong, nắn chỉnh vách ngăn, lấy máu tụ, đặt meche mũi trong khoảng từ 3 đến 5 ngày. Ngoài ra, người bệnh còn được chỉ định thay băng làm sạch da, điều trị nội khoa và tiêm SAT.
Vậy thời gian điều trị trong vòng bao lâu? Mặc dù phần lớn các trường hợp gãy xương mũi thường lành lại trong vòng một đến hai tuần nhưng thời gian hồi phục cụ thể của từng bệnh nhân còn chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như:
- Các dấu hiệu tổn thương sọ não, tình trạng sưng nề mũi, chảy máu mũi và thông khí mũi.
- Kết quả sau khi nâng xương mũi, thời gian mũi bị sưng nề, sống mũi thẳng không còn lệch vẹo, đường thở thông thoáng.
6. Biến chứng của gãy xương chính mũi?
Mặc dù chấn thương gãy xương mũi ít khi đe dọa tính mạng nhưng vẫn có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng không nhỏ đến vẻ ngoài và chức năng bình thường của mũi.
- Gãy sụn: Sụn cũng có thể bị gãy nếu xương bị va đập mạnh, ví dụ như trong các vụ tai nạn ô tô.
- Vách ngăn bị lệch: Gãy mũi có thể dẫn đến tình trạng vách ngăn mũi bị lệch. Đây là khi bức tường mỏng chia cắt hai bên mũi bị lệch khỏi vị trí bình thường, gây ra sự thu hẹp ở đường mũi. Để điều trị tình trạng này, các bác sĩ thường sẽ chỉ định sử dụng thuốc thông mũi và thuốc kháng histamine để kiểm soát sự lệch của vách ngăn mũi.
- Tụ máu vách ngăn: Tình trạng tụ máu vách ngăn xảy ra khi máu đông trong mũi bị vỡ gây tắc nghẽn một hoặc cả hai lỗ mũi. Để ngăn chặn tổn thương sụn, người bệnh cần tiến hành phẫu thuật sớm khi gặp biến chứng này.
7. Biện pháp phòng tránh gãy xương mũi
Bằng các cách sau đây, mọi người hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh gãy xương mũi:
- Để chống trượt ngã, mọi người nên sử dụng loại giày có lực bám tốt.
- Mặc đồ bảo vệ mặt khi chơi các môn thể cao có sự tiếp xúc để tránh chấn thương mũi.
- Luôn đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.
- Khi ngồi trong ô tô, mọi người cần thắt dây an toàn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
