Dao động ký là một phương pháp thăm dò đặc điểm cơ học hệ hô hấp mới, được sử dụng rộng rãi với nhiều đối tượng khác nhau và những trường hợp chống chỉ định đo hô hấp ký nhằm xác định một số bệnh lý đường hô hấp. Việc đo dao động xung ký có nhiều ưu điểm như diễn ra nhanh chóng và đơn giản, cần ít nhất sự phối hợp của người bệnh.
1. Dao động xung kỹ là gì?
Dao động xung ký là phương pháp mới để thăm dò các đặc điểm cơ học của hệ hô hấp như sức cản đường dẫn khí, tính dãn nở...Từ đó được ứng dụng lâm sàng trong chẩn đoán và theo dõi điều trị một số bệnh lý của đường hô hấp.
Khi đo các chức năng hô hấp bằng phương pháp hô hấp ký người bệnh cần gắng sức nên có thể là một trở ngại khó khăn cho nhóm những bệnh nhân lớn tuổi hay có các bệnh lý nặng, bệnh tim mạch nặng. Trong những trường hợp này thì phương pháp dao động xung ký chiếm ưu thế hơn, vì khi đo dao động xung ký người bệnh không cần phải gắng sức.
Nguyên lý hoạt động của dao động xung ký: Sử dụng một máy tạo xung động với nhiều tần số trong khoảng từ 5-35HZ phóng vào đường dẫn khi trong lúc bệnh nhân thở bình thường (thể tích lưu thông). Thông qua sự tương tác với hệ hô hấp làm thay đổi tính chất các xung động từ đó các bộ phận sẽ tiếp nhận và ghi ra được tổng cản trở của đường thở. Từ đó sử dụng thuật toán để tình ra được các thông số cần thiết. Trong khi đo thì sử dụng các xung động có tần số khác, người ta có thể khảo sát các bất thường ở các vị trí của đường dẫn khí trung ương hay ngoại biên, trong hoặc ngoài lồng ngực.
Thao tác đo dao động xung ký:
- Bệnh nhân ngồi thẳng lưng, đầu trung tính hoặc hơi ngửa ra sau
- Bệnh nhân đeo kẹp mũi và dùng hai tay đặt lên má và cằm hoặc kỹ thuật viên/cha mẹ trong trường hợp trẻ nhỏ dùng hai tay hỗ trợ má và sàn miệng của trẻ.
- Bệnh nhân thở bình thường vào ống 30-60 giây (thường là 40 giây)
- Có thể test thử thuốc giãn phế quản nếu cần chẩn đoán trong một số trường hợp bệnh.
Thao tác thực hiện tương đối đơn giản, thời gian đo ngắn, cần sự hợp tác ở mức tối thiểu nên có thể đo trong trường hợp trẻ nhỏ và một số trường hợp chống chỉ định với hô hấp ký.
Ưu điểm của dao động xung ký: Chỉ định của dao động ký tương đối rộng có thể thực hiện cho những đối tượng không thể thực hiện hô hấp ký như
- Có thể làm cho trẻ từ 2 tuổi trở lên, trong khi hô hấp ký là trên 5 tuổi.
- Bệnh nhân già yếu, có bệnh mạn tính nặng.
- Bệnh nhân bị mềm đường dẫn khí.
- Một số nghiên cứu thấy khi test giãn phế quản thì dao động ký nhạy hơn hô hấp ký, nhạy hơn trong đo lường sự thay đổi của chức năng đường dẫn khí trong test.
2. Mục đích đo dao động xung ký
Đo dao động ký được ứng dụng cho chẩn đoán, theo dõi sự tiến triển của bệnh và đáp ứng điều trị bệnh. Dao động xung ký được ứng dụng lâm sàng trong các trường hợp bệnh lý như:
- Bệnh hen phế quản: Chẩn đoán hen phế quản và test giãn phế quản trong bệnh lý hen xem mức độ đáp ứng với thuốc giãn phế quản rất quan trọng đối với lứa tuổi từ 2-5 tuổi, là nhóm chưa thể thực hiện hô hấp ký; Được ứng dụng trong test kích thích đường thở với methacholine và histamin, phân biệt đường trẻ hen khi cho chạy tự do. Từ đó có chương trình kiểm soát hen phế quản cho trẻ.
- Viêm tiểu phế quản: Gây cản trở sự lưu thông của đường hô hấp, từ việc đo dao động xung ký có nhận thấy sự liên quan các chất sinh học trong quá trình viêm và chỉ số tổng trở mô được đo bằng dao động xung ký.
- Tình trạng bệnh tắc nghẽn mạn tính (COPD): Đôi khi việc thực hiện hô hấp ký gặp khó khăn trong chẩn đoán bệnh nhân bị COPD thì dao động ký là phương pháp giúp để chẩn đoán bệnh.
- Một nghiên cứu nhận ra rằng các thông số khi đo dao động ký có thể nhận thấy những thay đổi chức năng hô hấp sớm ở những người có dự đoán bị mất kiểm soát với bệnh hen phế quản và bệnh đường thở sớm ở những người hút thuốc lá
Phương pháp đo dao động xung ký được ứng dụng trong chẩn đoán bệnh lý đường hô hấp, đặc biệt trong các trường hợp có chống chỉ định với hô hấp ký. Đặc biệt quan trọng trong chẩn đoán hen phế quản ở trẻ nhỏ, đo sự đáp ứng giãn phế quản với thuốc, từ đó đưa ra điều trị phù hợp. Dao động xung ký cũng có những ưu điểm như thời gian đo nhanh, đơn giản, cần sự phối hợp tối thiểu, đo trực tiếp được sức cản đường thở...
Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường khách hàng nên đến thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
