Điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ đã được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh cường giáp. Đây là liệu pháp được dùng bằng đường uống dạng dung dịch hoặc viên nang, nhanh chóng được tích hợp vào tuyến giáp và dẫn đến tổn thương mô cục bộ, làm kìm hãm chức năng tuyến giáp trong khoảng thời gian từ 6 đến 18 tuần.
1. Điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ là gì?
Điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ là một trong các phương pháp điều trị cho tuyến giáp khi hoạt động quá mức, một tình trạng gọi là cường giáp. Bệnh cường giáp có thể do bệnh basedow gây ra, trong đó toàn bộ tuyến giáp do kích thích của các tự kháng thể dẫn đến việc sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp.
Xạ trị bướu cổ basedow có bản chất là sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ để chẩn đoán, đánh giá hoặc cả điều trị bệnh. Iốt phóng xạ (I-131), một đồng vị của iốt phát ra bức xạ, được sử dụng cho mục đích y tế. Khi nuốt một liều nhỏ I-131, chúng sẽ được hấp thụ vào máu trong đường tiêu hóa và tập trung từ máu bởi tuyến giáp, nơi chúng sẽ bắt đầu phá hủy các tế bào của nhu mô tuyến giáp. Tương tự như vậy, iốt phóng xạ I-131 cũng có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp.
Kết quả sẽ quan sát thấy theo thời gian, tuyến giáp sản xuất ít hormone tuyến giáp. Vì không có cơ quan nào khác trong cơ thể sử dụng iốt, iot phóng xạ không ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào khác của cơ thể.
Do iot phóng xạ được dùng dưới dạng viên nang đơn hoặc chất lỏng, việc điều trị bướu giáp thông thường sẽ không cần phải ở lại bệnh viện. Có thể mất từ 6 tuần đến 6 tháng để thấy đầy đủ tác dụng của điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ. Trong thời gian này, nồng độ hormone tuyến giáp trong máu sẽ được theo dõi thường xuyên và người bệnh cũng có thể cần tiếp tục dùng thuốc kháng giáp cho đến khi hiệu quả đạt được đã rõ ràng.
2. Ai không nên thực hiện xạ trị bướu cổ basedow?
Vì lý do an toàn, những đối tượng sau đây không nên dùng iot phóng xạ để điều trị bướu giáp:
- Phụ nữ có thai
- Phụ nữ đang cho con bú
- Phụ nữ có kế hoạch dự định có thai trong sáu tháng tới
- Những người không thể tuân theo các biện pháp phòng ngừa an toàn bức xạ
- Trẻ nhỏ
- Người có biến chứng tại mắt do cường giáp
3. Các bước chuẩn bị thực hiện iot phóng xạ để điều trị bướu giáp
Nếu đang dùng thuốc kháng giáp, người bệnh cần dừng các thuốc này từ năm đến bảy ngày trước khi điều trị iot phóng xạ. Trái lại, đừng ngừng dùng thuốc chẹn beta (các loại thuốc như atenolol) nếu bác sĩ đã có chỉ định từ trước.
Tránh các loại thuốc và thực phẩm có chứa hàm lượng iốt cao theo sự hướng dẫn của bác sĩ của bạn. Thực phẩm chứa nhiều iốt bao gồm muối iốt, rong biển, các loại hải sản và các sản phẩm từ sữa. Vitamin tổng hợp thường chứa iốt, vì vậy hãy kiểm tra thành phần trên nhãn hiệu của các loại thực phẩm bổ sung.
Một lượng bức xạ dư thừa sẽ vẫn còn ở lại trong cơ thể trong vài ngày sau khi xạ trị bướu cổ basedow. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn các biện pháp phòng ngừa cần thực hiện sau khi điều trị để giảm thiểu cho những người khác tiếp xúc với bức xạ. Các bức xạ cũng có thể xuất hiện trong nước tiểu, phân và nước bọt. Vì vậy, chú ý vệ sinh tốt là điều quan trọng nhất.
4. Các biện pháp an toàn cần thực hiện sau khi điều trị iot phóng xạ
Ngủ trên một chiếc giường riêng biệt, cách xa hơn 2 mét từ những người lớn khác trong ba ngày trở lên sau khi điều trị. Đối với trẻ em và phụ nữ mang thai, thời gian cách ly cần trong hai tuần hoặc lâu hơn.
Vào ban ngày, giữ khoảng cách xa trẻ em và phụ nữ mang thai hơn 2 met trong suốt cả ngày.
Tránh đến những nơi công cộng hoặc tham gia các phương tiện giao thông công cộng như máy bay, tàu hỏa, xe buýt trong ít nhất ba ngày.
5. Các tác dụng phụ của xạ trị bướu cổ basedow
Điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ nói chung là an toàn. Đôi khi triệu chứng đau vùng cổ có thể xuất hiện ngay sau khi điều trị. Điều này không kéo dài và việc dùng thuốc giảm đau có thể giúp giảm bớt sự khó chịu này.
Hầu hết người bệnh sẽ gặp phải tình trạng suy giáp, tức là tuyến giáp hoạt động kém, sau khi điều trị. Sự sụt giảm lượng hormone tuyến giáp trong cơ thể có thể chỉ là tạm thời nhưng đôi khi cũng có thể là vĩnh viễn. Điều này dễ dàng được điều chỉnh bằng hormone tuyến giáp tổng hợp nhân tạo như levothyroxin.
Nguy cơ chuyển dạng thành ung thư tuyến giáp được quan sát thấy là không tăng cao hơn ở những bệnh nhân điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ so với các biện pháp điều trị cường giáp khác.
Các tác dụng phụ khác của iốt phóng xạ bao gồm:
- Hương vị kim loại trong miệng: Điều này có thể kéo dài trong một vài tuần.
- Buồn nôn: Cảm giác này thường giảm nhanh trong một đến hai ngày sau khi điều trị.
- Sưng các tuyến nước bọt: Điều này có thể kéo dài trong một vài tuần. Cơ chế là vì iốt được hấp thụ bởi các tuyến nước bọt.
Tóm lại, với các trường hợp không dung nạp được thuốc kháng giáp nhưng muốn kiểm soát nhanh các triệu chứng, điều trị Basedow bằng iốt phóng xạ là một lựa chọn thích hợp. Tuy nhiên, để xạ trị bướu cổ basedow đạt hiệu quả cao, người bệnh cần tuân thủ đúng các hướng dẫn, phòng tránh phơi nhiễm phóng xạ cho những người xung quanh.
Để được tư vấn chi tiết, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán Basedow
