Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Vũ Thị Hạnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Chụp X-quang vú là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại hiện nay nhằm phát hiện những bất thường ở vú như ung thư vú, viêm vú. Vậy chụp X-quang vú có ảnh hưởng gì đến cơ thể hay không?
1. Chụp X-quang vú là gì?
Chụp X-quang vú, hay còn được biết đến dưới cái tên quen thuộc hơn là chụp nhũ ảnh, đây là một kĩ thuật sử dụng tia X nhằm phát hiện những khối bất thường hoặc những biến đổi xuất hiện tại mô vú.
Phương pháp này sử dụng thiết bị kỹ thuật số phát tia X được chế tạo riêng biệt cho mô vú, vú sẽ được chụp ở ít nhất hai góc độ khác nhau, tạo thành một chuỗi hình ảnh đối với mỗi bên vú. Trên kết quả chụp x-quang vú, mô đặc của vú (mô tuyến, mô liên kết) có màu trắng đục, còn mô không đặc (mô mỡ) thì tối màu và trong.
Trong chụp x-quang sàng lọc ung thư vú, vú sẽ được chụp từ trên xuống dưới và chụp phía bên, còn trong chụp nhũ ảnh chẩn đoán ung thư vú sẽ chỉ tập trung riêng vào phần khối bất thường hoặc khu vực có mô bất thường ( chụp khu trú).
2. Tại sao lại cần chụp X-quang vú?
Chụp x-quang vú có thể được thực hiện khi đi thăm khám lâm sàng định kỳ nhằm tạo ra căn cứ hồ sơ để tham khảo, so sánh trong tương lai, hoặc để đánh giá bất kỳ thay đổi bất thường nào ở vú. Chụp x-quang vú là một trong những kỹ thuật sàng lọc ung thư vú tốt nhất và là một trong những kĩ thuật thăm khám vú cho đến nay chứng minh được hiệu quả làm giảm tỷ lệ tử vong vì ung thư vú.
Kết quả chụp x-quang vú là căn cứ để bác sĩ quyết định xem có cần thiết làm thêm các khám xét và kỹ thuật khác hay không.
3. Trước khi chụp x-quang vú cần phải chuẩn bị những gì?
- Trong trường hợp đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.
● Không cần kiêng khen trong ăn uống, không cần ngưng sử dụng các loại thuốc điều trị đang dùng.
● Không bôi lên vùng ngực các loại bột, kem, chất khử mùi hoặc các loại dưỡng da trong ngày thực hiện kĩ thuật, bởi thành phần trong các sản phẩm đó có thể ảnh hưởng tới tia X.
● Thảo bỏ các loại trang sức trước khi thực hiện kĩ thuật.
4. Điều gì diễn ra trong khi chụp x-quang vú?
Người được chụp nhũ ảnh sẽ đứng trước thiết bị X-quang, hai vú sẽ để giữa hai tấm đỡ. Hai tấm đỡ sau đó sẽ ép nhẹ vú để vú trở nên phẳng hơn, và việc này là cần thiết để thu được kết quả rõ nét nhất với liều lượng tia X thấp nhất. Tuy nhiên bạn có thể có cảm giác không thoải mái, nhưng toàn bộ quá trình chụp sẽ diễn ra khá nhanh.
Để hạn chế tình trạng khó chịu, bạn nên xem xét và lựa chọn lịch chụp nhũ ảnh vào ngày thứ 7 tới ngày thứ 10 tính từ ngày bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, vì thời điểm này vú ít bị căng nhất.
Mỗi một vú sẽ được chụp ở nhiều góc độ khác nhau để có thể xem xét được tất cả các vị trí, nếu là thực hiện sàng lọc thì mỗi vú được chụp hai lần.
5. Sau khi chụp x-quang vú thì sẽ như thế nào?
Sau khi quá trình chụp x-quang vú hoàn tất, vú có thể bị thay đổi màu da tạm thời hoặc cảm thấy hơi đau nhẹ (do bị ép bởi tấm đỡ trong quá trình chụp). Thông thường người chụp x-quang vú có thể thực hiện mọi hoạt động thường ngày ngay lập tức mà không có cản trở gì.
Kết quả chụp X-quang vú sẽ được bác sĩ xem xét, phân tích và kết luận. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), có xấp xỉ từ 1 tới 2 trong mỗi 1000 kết quả chụp x-quang vú dẫn tới quá trình chẩn đoán ung thư vú. Và khoảng 10% số phụ nữ sẽ được chỉ định chụp lại x-quang vú, tuy nhiên chỉ có từ 8% tới 10% số phụ nữ này cần làm sinh thiết vú, và tới 80% số kết quả sinh thiết không phải là ung thư.
6. Chụp X-quang vú nên được thực hiện với tần suất như thế nào?
Hiện có nhiều khuyến cáo khác nhau về việc chụp x-quang vú, nhưng yếu tố ảnh hưởng chính là các yếu tố nguy cơ của ung thư vú.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi từ 40 tới 44 nên cân nhắc thực hiện chụp x-quang vú sàng lọc hàng năm, nếu muốn. Phụ nữ trong độ tuổi từ 45 tới 54 nên chụp x-quang vú hàng năm và những phụ nữ từ 55 tuổi trở lên nên tiếp tục thực hiện việc chụp x-quang vú mỗi 1 - 2 năm/lần. Thời điểm chụp x-quang vú đầu tiên hiện chưa được thống nhất giữa các chuyên gia, do đó việc này phụ thuộc vào sự tham vấn bác sĩ và quyết định cá nhân. Theo khuyến cáo của Lực lượng đặc nhiệm các dịch vụ phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (The United States Preventive Services Task Force - USPSTF), những phụ nữ từ 50 tới 74 tuổi nên thực hiện chụp x-quang vú mỗi 2 năm/lần, còn thời điểm chụp x-quang vú đầu tiên trước tuổi 50 hoàn toàn phụ thuộc ý muốn cá nhân.
Không ai có thể hiểu rõ về cơ thể hơn chính bản thân, do đó việc tự thăm khám vú hết sức quan trọng. Hãy chú ý tới những thay đổi của vú và thăm khám càng sớm càng tốt.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã và đang triển khai các Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú - phụ khoa cho các khách hàng nữ giới trên 40 tuổi, những người có nhu cầu có thể sàng lọc bệnh lý về ung thư vú- phụ khoa (cổ tử cung, tử cung, buồng trứng). Hỗ trợ khách hàng thăm khám và phát hiện bệnh sớm để có phương pháp điều trị kịp thời.
Khi đăng ký Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú - phụ khoa, khách hàng sẽ được:
● Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa Sản phụ khoa.
● Tầm soát ung thư vú bằng xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh: siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp X-quang tuyến vú.
● Tầm soát ung thư cổ tử cung qua xét nghiệm HPV genotype PCR hệ thống tự động và siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường âm đạo
Bác sĩ Hạnh có 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Chẩn đoán hình ảnh. Bác sĩ có thế mạnh đào tạo & thực hiện kỹ thuật siêu âm đàn hồi mô với xung nén và siêu âm doppler màu tim, chọc hút tế bào, nang tuyến giáp tuyến vú dưới hướng dẫn của siêu âm.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com
