Vỡ u nang buồng trứng xảy ra khi một khối u nang buồng trứng bị vỡ, có thể dẫn đến các cơn đau và chảy máu. Tình trạng này thường không gây nguy hiểm, nhưng đôi khi bệnh nhân cần được điều trị y tế ngay lập tức để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Phương Loan - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Vỡ u nang buồng trứng là gì?
U nang là một túi chứa chất lỏng, đôi khi có thể xuất hiện trên bề mặt của buồng trứng và tạo thành u nang buồng trứng. Đây là một tình trạng phổ biến và thường có xu hướng tự hồi phục. Mặc dù hầu hết các trường hợp u nang không gây ra vấn đề nghiêm trọng, nhưng đôi khi nếu phát triển quá lớn, u nang có thể vỡ.
Tình trạng vỡ nang buồng trứng có thể gây ra cơn đau đột ngột ở vùng rốn. Vị trí của cơn đau có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí của u nang buồng trứng.
2. Nguyên nhân u nang buồng trứng bị vỡ
- U nang buồng trứng có thể vỡ tự nhiên hoặc vỡ do các yếu tố như u bị xoắn nhiều vòng, vỡ do va chạm mạnh.
- Khi lượng dịch tích tụ bên trong khối u ngày càng nhiều, kích thước của u nang càng tăng dần lên. Khi đó, lớp vỏ sẽ căng ra và có thể vỡ ung nang buồng trứng tự nhiên nếu không còn đủ sức chứa.
- Trong trường hợp, những u nang lớn có cuống dài bị xoắn, các mạch máu ở cuống u nang có thể bị xung huyết. Khi u nang buồng trứng bị xoắn dần và hoại tử, có thể bị vỡ và chất lỏng tràn vào khoang bụng. Điều này giải thích tại sao phụ nữ mang thai bị u nang buồng trứng có nguy cơ gặp biến chứng xoắn và vỡ cao hơn. Trong thai kỳ, sự nở rộng của tử cung đẩy buồng trứng lên, tạo ra nhiều không gian hơn xung quanh buồng trứng, làm cho u nang dễ bị xoắn và vỡ.
- Ngoài ra, tác động bên ngoài như va đập mạnh vào vùng bụng, tư thế quan hệ tình dục gây áp lực lên vùng bụng, hoạt động thể dục cường độ cao cũng có thể gây ra áp lực và vỡ u nang buồng trứng.
3. Những dấu hiệu khi vỡ u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là dạng khối u phổ biến nhất ở phụ nữ, chiếm khoảng 3,6% tổng số bệnh lý phụ khoa. Nhiều phụ nữ có u nang buồng trứng mà không nhận ra, vì triệu chứng thường rất mơ hồ. Bệnh thường chỉ được phát hiện tình cờ trong quá trình khám phụ khoa hoặc khi có biến chứng như vỡ hoặc xoắn u nang.
Những u nang buồng trứng lớn thường dễ vỡ và điều này có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào. Dưới đây là một số dấu hiệu khi vỡ u nang buồng trứng:
3.1. Đau bụng dữ dội
Khi u nang vỡ, máu và dịch sẽ tràn vào trong ổ bụng, gây ra cơn đau cấp tính và đột ngột, thường được mô tả như cảm giác bị dao đâm vào bụng.
Đau thường tập trung ở phần bụng dưới. Nếu u nang vỡ ở buồng trứng bên trái, người bệnh sẽ cảm nhận đau ở bên trái của bụng. Ngược lại, nếu u nang vỡ ở phía bên phải, đau sẽ xuất hiện ở bên phải của bụng.
3.2. Buồn nôn và nôn mửa
Khi u nang buồng trứng vỡ, người bệnh thường có biểu hiện buồn nôn hoặc nôn mửa, thường đi kèm với dịch lỏng hoặc máu (trong trường hợp hiếm). Thông thường, các chuyên gia y tế sẽ thu thập mẫu dịch nôn từ bệnh nhân để kiểm tra xem có dấu hiệu của việc vỡ u nang buồng trứng hay không.
Tuy nhiên, các triệu chứng này có thể dễ gây nhầm lẫn với nhiều bệnh lý liên quan đến tiêu hóa. Do đó, để chẩn đoán chính xác, các bác sĩ thường thực hiện các xét nghiệm như siêu âm, CT scan và các xét nghiệm cần thiết khác trước khi quyết định can thiệp phẫu thuật.
3.3. Triệu chứng sốc
Trong các trường hợp nghiêm trọng, khi u nang vỡ, người bệnh có thể mất lượng máu đáng kể, dẫn đến tình trạng sốc khiến cơ thể nhanh chóng trở nên yếu đuối đột ngột. Triệu chứng bao gồm da tái nhợt, vã mồ hôi, choáng váng, chóng mặt và mờ mắt.
3.4. Chảy máu âm đạo không bình thường
Chảy máu âm đạo bất thường, không phải do chu kỳ kinh nguyệt, có thể là một dấu hiệu khi vỡ u nang buồng trứng. Mức độ chảy máu có thể nhẹ hoặc rỉ máu, màu sắc của máu có thể thay đổi từ hồng nhạt đến đỏ đậm hoặc thậm chí là màu nâu đen nếu đó là máu cũ.
3.5. Cơn đau tăng lên khi thực hiện các hoạt động
Cảm giác đau có thể tăng, trở nên cực kỳ khó chịu khi thực hiện các hoạt động như đi bộ nhanh, chạy nhảy, thậm chí là quan hệ tình dục. Điều này xuất phát từ việc tăng áp lực trong vùng bụng, làm gia tăng cảm giác đau từ vùng bị tổn thương do vỡ nang.
4. Biến chứng vỡ u nang buồng trứng thường xảy ra với loại u nang nào?
Trong u nang buồng trứng của phụ nữ, có hai loại chính: u nang cơ năng lành tính chiếm 90% (bao gồm u nang noãn, u nang hoàng tuyến, u nang hoàng thể) và 10% còn lại là u nang thực thể (bao gồm u nang nước, u nang da, u nang nhầy) – được coi là u bệnh lý.
Phần lớn u nang cơ năng thường teo nhỏ sau một số chu kỳ kinh nguyệt mà không gây ra các biến chứng đáng kể, đây chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường không đáng lo ngại.
Trong khi đó, u nang thực thể, đặc biệt là u nang nước, thường có nguy cơ biến chứng vỡ do vỏ mỏng và có cuống dài, dễ bị xoắn lại.
5. U nang buồng trứng vỡ có nguy hiểm không?
Việc vỡ u nang buồng trứng là một biến chứng cấp tính, đòi hỏi sự can thiệp cấp cứu ngay lập tức, nếu không bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng nguy kịch.
Khi u nang buồng trứng vỡ, máu và dịch từ u nang sẽ tràn vào các khoang trong ổ bụng, gây ra nguy cơ nhiễm trùng. Bệnh nhân có thể bị viêm phúc mạc chậu, một tình trạng ngoại khoa nghiêm trọng và là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm khuẩn trong ổ bụng.
Trong viêm phúc mạc chậu, các loại vi khuẩn độc hại sẽ lan rộng và phát tán nhanh chóng trong cơ thể, gây ra sốc và nhiễm độc. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến hơn 60%. Nếu u nang buồng trứng vỡ là u nang nhầy thì càng nguy hiểm hơn do chất dịch khó được rửa sạch.
Trong quá trình phẫu thuật, nếu không làm sạch hoàn toàn, các tế bào bệnh có thể tiếp tục tồn tại và lan sang các phần khác của ổ bụng, gây ra sự hình thành của nhiều u nhỏ khác. Điều này có thể dẫn đến suy kiệt dần và nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân theo thời gian.
6. Chẩn đoán và điều trị vỡ u nang buồng trứng
Việc phát hiện và điều trị kịp thời là biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa các biến chứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán và điều trị phổ biến:
6.1. Chẩn đoán
Để xác định việc u nang buồng trứng có vỡ hay không, bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra các triệu chứng và lịch sử y tế của bệnh nhân. Vì vậy, nếu bất kỳ ai trong gia đình có tiền sử bệnh về buồng trứng, ung thư vú, ung thư buồng trứng hoặc đa nang buồng trứng, mọi người phải thông báo cho bác sĩ.
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể yêu cầu một số xét nghiệm để chẩn đoán tình trạng u nang buồng trứng bị vỡ. Các xét nghiệm phổ biến bao gồm:
- Siêu âm: Dùng để nhận biết các khối u nang trên buồng trứng. Nếu u nang bị vỡ, siêu âm có thể phát hiện các chất dịch xung quanh buồng trứng và thậm chí cả các tổn thương và vị trí của vết thương.
- Xét nghiệm máu: Sử dụng để kiểm tra tình trạng mang thai hoặc thai ngoài tử cung và cũng để phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng hoặc sự hiện diện của khối u.
6.2. Cách điều trị vỡ nang buồng trứng
Việc điều trị vỡ u nang buồng trứng thường phụ thuộc vào kích thước u nang và tuổi của bệnh nhân. Đôi khi, điều trị có thể không cần thiết nếu u nang nhỏ và cơ thể có khả năng hấp thụ chất lỏng từ u nang bị vỡ. Tuy nhiên, nếu cơ thể không thể hấp thụ chất lỏng, việc điều trị có thể bao gồm các phương pháp sau:
- Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (NSAID) như Ibuprofen để giảm đau và sưng và hạ sốt. Tuy nhiên, bệnh nhân cần thận trọng với các loại NSAID vì có thể gây ra vấn đề về thận và xuất huyết dạ dày. Việc sử dụng thuốc cần phải được thảo luận trước với bác sĩ. Ngoài ra, mọi người không nên tự ý sử dụng thuốc cho trẻ em mà không có chỉ định của bác sĩ.
- Sử dụng thuốc giảm đau theo toa như Acetaminophen hoặc Morphin Sulfate theo chỉ định của bác sĩ để giảm đau và cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, mọi người cần lưu ý, khi sử dụng Acetaminophen quá liều có thể gây táo bón và tổn thương gan, do đó mọi người không được tự ý thêm liều hoặc bỏ liều.
- Sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc chống lại vi khuẩn xâm nhập.
- Truyền máu có thể được thực hiện nếu chảy máu nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân.
Đối với các u nang lớn hoặc phức tạp hơn, phẫu thuật nội soi có thể được đề xuất để điều trị. Phẫu thuật này thường bao gồm các bước sau:
- Bác sĩ thực hiện một vết cắt nhỏ trên bụng của bệnh nhân để loại bỏ khối u nang.
- Sau phẫu thuật, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm hình ảnh để đánh giá tình trạng của u nang.
- Mẫu u nang có thể được kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Nếu u nang được xác định là màng tế bào ung thư, bác sĩ sẽ đề xuất kế hoạch điều trị cụ thể hơn.
7. Biện pháp phòng bệnh vỡ u nang buồng trứng
Không có phương pháp nào có thể ngăn chặn việc vỡ u nang buồng trứng. Tuy nhiên, người bệnh có thể tuân thủ một số biện pháp để hạn chế nguy cơ vỡ nang, cụ thể như sau:
- Thực hiện chườm nóng theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm đau và kích ứng tại vị trí của u nang. Sử dụng nước ấm cũng có thể có hiệu quả tương tự.
- Theo dõi sự phát triển của u nang dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Kiểm tra định kỳ bằng siêu âm buồng trứng mỗi 2 - 3 tháng để ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của u nang.
- Thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng thuốc tránh thai định kỳ để giảm nguy cơ hình thành u nang.
- Định kỳ kiểm tra vùng chậu hàng năm để phát hiện và ngăn ngừa viêm nhiễm cũng như sự hình thành của u nang hoặc ung thư.
Nếu không phát hiện và điều trị vỡ u nang buồng trứng kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng bao gồm vô sinh và nguy hiểm đến tính mạng. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp các phương pháp điều trị u nang buồng trứng như mổ mở, mổ nội soi và mổ nội soi robot.
8. Lựa chọn nơi điều trị uy tín
Vinmec là một trong những đơn vị đầu tiên áp dụng mổ nội soi u nang buồng trứng bằng robot thành công. Phương pháp này có độ chính xác cao, ít biến chứng, an toàn, giảm đau, phục hồi nhanh chóng và mang lại kết quả thẩm mỹ cao, được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao.
Sau mổ, bệnh nhân có thể sử dụng dịch vụ Tăng cường phục hồi sau phẫu thuật (ERAS) của Vinmec để hồi phục nhanh chóng và giảm thời gian nằm viện. Bệnh nhân sẽ được chăm sóc 24/24 và được theo dõi liên tục ít nhất trong 2 ngày sau khi phẫu thuật với trang thiết bị hiện đại.
Đội ngũ bác sĩ gây mê giảm đau, bác sĩ vật lý trị liệu và bác sĩ dinh dưỡng sẽ đồng hành cùng bệnh nhân để đảm bảo khả năng hồi phục sớm nhất và giảm đau hiệu quả. Nếu Quý khách cần khám và phẫu thuật nội soi robot tại Vinmec, vui lòng đặt lịch trực tiếp trên website hoặc liên hệ qua hotline để được tư vấn chi tiết.
Vỡ u nang buồng trứng có thể gây ra các biến chứng như sẹo và vô sinh. Mặc dù hiếm khi xảy ra nhưng vỡ u nang buồng trứng cũng có thể gây ra nguy hiểm, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể dẫn đến mất máu nghiêm trọng, sốc và thậm chí là tử vong. Do đó, việc thảo luận với bác sĩ về các biện pháp điều trị và phòng tránh biến chứng là rất quan trọng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
