Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Dương Xuân Lộc - Bác sĩ Ngoại Tiêu hóa - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Gan nhiễm độc, bị tổn thương, lâu dần sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan.... và ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ thể. Những bệnh này đòi hỏi phải điều trị trong thời gian dài, làm cho người bệnh phải chịu nhiều tốn kém về kinh tế, ảnh hưởng đến sức khỏe, giảm chất lượng sống và nặng hơn là gây tử vong.
1. Nguyên nhân gan nhiễm độc là gì?
Chức năng chính của gan là giải độc cơ thể, làm sạch bên trong cơ thể con người. Nếu gan tốt thì sẽ thực hiện tốt chức năng lọc thải các chất độc, nhờ đó phòng ngừa được nhiều bệnh. Nhiễm độc gan là tình trạng gan bị tổn thương, dẫn đến viêm ở gan. Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng gan nhiễm độc, nhưng chủ yếu do một số lý do điển hình như:
- Sai lầm trong việc sử dụng thuốc chữa bệnh: Lạm dụng thuốc và không bổ sung các loại thực phẩm bổ sung vitamin và các chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như vitamin A, E, K, C... và sử dụng các loại thực phẩm giúp thanh lọc gan.
- Do bệnh viêm gan B, C: Việt Nam là một nước có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B, C cao, chiếm 77 - 85%.
- Sử dụng các chất kích thích: Hiện tượng gan nhiễm độc do rượu ngày một gia tăng do việc sử dụng các chất có cồn, men rượu, bia ngày càng phổ biến. Rượu chính là nguyên nhân gây xơ gan đứng thứ 2, chỉ sau virus viêm gan B.
- Ăn các thực phẩm không đảm bảo vệ sinh: Những thức ăn ô nhiễm, bẩn thỉu làm gia tăng thêm tình trạng gan nhiễm độc.
2. Dấu hiệu gan nhiễm độc
Các dấu hiệu sau đây có thể giúp bạn nhận biết sớm gan đã bị nhiễm độc để có phương pháp giải độc gan sớm nhất có thể:
- Rối loạn tiêu hóa: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, chiếm 60 - 80%). Các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa do gan nhiễm độc như: Không muốn ăn, đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu dẫn đến đau bụng thường xuyên, buồn nôn và nôn, sợ thịt, sợ mỡ, ỉa chảy hoặc táo bón, nước tiểu có màu vàng, phân vàng hoặc bạc. Các triệu chứng trên dẫn đến việc cơ thể bị trì trệ và suy nhược.
- Nổi mụn nhọt, mẩn ngứa, mề đay: Bị ngứa do gan nhiễm độc là tình trạng rất phổ biến. Các mụn nhọt, mẩn ngứa, nổi mề đay là dấu hiệu đặc trưng của bệnh,.... Nguyên nhân nhiễm độc gan gây ngứa là do chức năng gan suy giảm nên việc thải độc cơ thể không còn hiệu quả, chất độc tích tụ gây kích ứng da.
- Đau tức vùng hạ sườn phải: Người bệnh thường có cảm giác căng đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải. Trong một vài trường hợp khác có thể đau bụng dữ dội vùng túi mật .
- Đổ mồ hôi: Khi gan bị nhiễm độc, chức năng hoạt động của gan sẽ bị suy giảm nên gây ra tình trạng nóng gan. Dấu hiệu để nhận biết là thường xuyên cảm thấy nóng trong người, đổ mồ hôi nhiều dù nhiệt độ mát mẻ và không quá nóng.
Trắc nghiệm: Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
Làm test trắc nghiệm kiểm tra hiểu biết về gan có thể giúp bạn nhận thức rõ vai trò quan trọng của gan, từ đó có các biện pháp bảo vệ gan để phòng ngừa bệnh tật.- Hội chứng giả cúm: Hiện tượng này thường gặp trong tổn thương gan giai đoạn sớm với các dấu hiệu như: Đau đầu, sốt, đau các khớp và cơ toàn thân.
- Giảm khả năng tình dục: Gan nhiễm độc có thể dẫn đến rối loạn hệ bài tiết, từ đó ảnh hưởng đến khả năng tình dục. Khi hàm lượng hormon sinh dục giảm sút, sẽ gây mất cân bằng tỷ lệ hormon sinh dục nam và hormon sinh dục nữ. Từ đó dẫn đến suy giảm ham muốn tình dục và liệt dương. Vì vậy, khi bị suy giảm khả năng tình dục không rõ nguyên nhân thì nên đi khám sớm vì rất có thể lý do bắt nguồn từ bệnh gan.
- Thay đổi màu da: Vàng mắt và vàng da là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để nhận biết các vấn đề về gan. Nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do chất Bilirubin (chất thải màu vàng) được sản xuất từ mật và xử lý tại gan. Khi có nhiều bilirubin trong máu, chất này có thể rò rỉ vào các mô như da và mắt, khiến chúng chuyển thành vàng. Bên cạnh đó, nếu lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng thì cho thấy gan của bạn không hoạt động tốt và đã bị nhiễm độc.
Lưu ý: Khi gan bị tổn thương, các dấu hiệu này thường sẽ xuất hiện cùng lúc, đặc biệt là trong các trường hợp như: sau khi uống rượu bia, ăn quá no, thời tiết thay đổi.
3. Phòng ngừa gan nhiễm độc
Gan bị nhiễm độc do rất nhiều nguyên nhân do vậy, khi bạn thấy cơ thể mình có các triệu chứng như trên thì cần đi kiểm tra để xác định chính xác được nguyên nhân gây bệnh, từ đó vạch ra phương pháp điều trị thích hợp, tránh để lâu gây tổn thương gan nặng hơn.
Ngoài việc tuân thủ nghiêm ngặt theo liệu trình điều trị của bác sĩ, người bệnh cần:
- Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý: Chế độ ăn uống hợp lý giúp tế bào gan hồi phục và tái sinh nhanh hơn; tăng cường chức năng hệ miễn dịch và thúc đẩy hồi phục chức năng gan. Nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein và các chất chống mỡ gan; rau xanh, mực, thịt nạc, trứng, cá, các loại đỗ và chế phẩm từ đậu; các thực phẩm chứa nhiều vitamin B1 như: mạch nha, giá, đậu, lạc, rau xanh, hoa quả....; thực phẩm giàu vitamin A như: Bắp cải, tỏi tây, gan động vật, cà rốt, hẹ, sữa bò, lòng đỏ trứng, rau chân vịt, ... Hạn chế ăn các thực phẩm chứa nhiều đường và chứa nhiều năng lượng.
- Không dùng thuốc bừa bãi: Dùng thuốc tùy tiện là nguyên nhân gây nên hiện tượng gan nhiễm độc, do vậy chỉ nên dùng đến thuốc khi thực sự cần thiết và đúng chỉ định, liều lượng. Nếu phải sử dụng thuốc lâu dài thì nên bổ sung thêm các thực phẩm bổ chức năng có nguồn gốc từ thiên nhiên đã được thử nghiệm để bảo vệ gan.
- Sống lành mạnh: Duy trì thói quen sống lành mạnh; hạn chế tối đa rượu, bia, và các chất độc trong không khí; nên tập thể dục hằng ngày để tăng cường sức khỏe.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
