Bài viết bởi Bác sĩ CKI Nguyễn Công Hòa - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Đau bụng là cảm giác đau ở bụng tính từ bờ dưới xương sườn đến xương chậu của bạn. Bụng chứa nhiều cơ quan, bao gồm dạ dày, gan, tuyến tụy, ruột non, đại tràng và cơ quan sinh sản. Ngoài ra còn có các mạch máu lớn trong bụng.
1.Tổng quan về đau bụng
Có nhiều nguyên nhân gây ra các cơn đau bụng, trong đó:
- Đau bụng phải can thiệp ngoại khoa bao gồm: viêm ruột thừa, tắc ruột, thủng dạ dày, ruột, sỏi kẹt cổ túi mật, tắc nghẽn đường mật, tụy cấp tính, sỏi tắc nghẽn ứ nước ứ mủ thận và niệu quản...
- Đau bụng do nguyên nhân về sản khoa như: Thai ngoài tử cung vỡ, u nang buồng trứng xoắn,...Tuy nhiên, hầu hết các cơn đau bụng là vô hại và biến mất mà không cần phẫu thuật.
- Đôi khi, đau bụng có thể dừng lại và nguyên nhân sẽ không bao giờ được biết, hoặc có thể là nguyên nhân trở nên rõ ràng hơn theo thời gian.
2. Đau bụng, khi nào cần đi khám?
Khi bị đau bụng, người bệnh cần phải đến bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa ngay khi có các biểu hiện:
- Bụng đột nhiên đau dữ dội
- Bụng đau kéo dài trong vài giờ
- Bị đau và / hoặc chảy máu âm đạo, đau bụng khi đang mang thai
- Bị đau ở bìu của bạn nếu bạn là nam giới
- Bị đau bụng kèm nôn hoặc khó thở
- Đau bụng và nôn ra máu
- Đau bụng kèm đi ngoài có máu trong phân hoặc đau bụng và đi tiểu ra máu
- Đau bụng lan đến ngực, cổ hoặc vai của bạn
- Đau bụng có sốt và đổ mồ hôi
- Đau bụng da trở nên nhợt nhạt và lơ mơ đi
- Đau bụng, chướng bụng không thể đi tiểu được.
- Đau bụng, chướng bụng không thể trung đại tiện được.
Để giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây ra các cơn đau bụng chính xác thì người bệnh cần:
- Nói cho bác sĩ vị trí của đau bụng
- Vị trí đau có thể giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân.
- Cường độ và thời gian đau cũng phải được xem xét khi chẩn đoán.
Trong quá trình thăm khám, bác sĩ có thể sẽ hỏi một số câu như:
- Bạn cảm thấy đau như thế nào? Đau bụng cảm sắc xuyên sâu, như dao đâm, hay âm ỉ, hoặc bỏng rát, hoặc đau quặn từng cơn.
- Cơn đau kéo dài bao lâu? Đau bụng có thể ngắn, kéo dài trong vài phút hoặc có thể kéo dài trong vài giờ và lâu hơn. Đôi khi cơn đau bụng xuất hiện mạnh mẽ trong một thời gian và sau đó các cơn đau giảm về cường độ trong một thời gian.
- Các sự kiện gây ra cơn đau? Cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn hoặc giảm bớt bởi một số yếu tố, chẳng hạn như sau bữa ăn, tốt hơn khi đi ngoài, tốt hơn sau khi nôn hoặc tệ hơn khi nằm xuống. Do một số thực phẩm nhất định kích hoạt cơn đau?
3. Chẩn đoán nguyên nhân gây đau bụng
Tùy thuộc vào vị trí của cơn đau sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân của cơn đau bụng bao gồm:
- Đau bụng trên bên trái: Lách to
- Đau bụng trên bên phải: Bệnh túi mật, viêm gan
- Dưới bên trái đau bụng: Viêm túi thừa, u nang buồng trứng, buồng trứng xoắn
- Đau bụng dưới bên phải: Viêm ruột thừa, vấn đề buồng trứng phải
- Đau bụng trên: Loét dạ dày, viêm dạ dày, viêm tụy
- Đau bụng dưới: Nhiễm trùng đường tiết niệu, các vấn đề phụ khoa như u xơ tử cung và ung thư
4.Nguyên nhân đau bụng ở người lớn
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra các cơn đau bụng, tuy nhiên, ở người lớn, đau bụng có thể không đến từ bụng. Một số nguyên nhân đáng ngạc nhiên bao gồm đau tim và viêm phổi, tình trạng ở xương chậu hoặc háng, một số phát ban da như bệnh zona và các vấn đề với cơ bụng bị căng. Cơn đau có thể xảy ra cùng với các vấn đề khi đi tiểu hoặc với nhu động ruột, hoặc các vấn đề về thời gian.
Với rất nhiều cơ quan và cấu trúc trong bụng, bác sĩ khó có thể hoàn toàn chắc chắn về nguyên nhân của vấn đề của người bệnh. Bác sĩ sẽ hỏi vài câu và sau đó kiểm tra cẩn thận. Bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm thêm hoặc siêu âm và chụp x quang hoặc CT ổ bụng. Nguyên nhân cơn đau của người bệnh có thể khá rõ ràng không nghiêm trọng.
Bác sĩ cũng có thể không thể tìm ra nguyên nhân, những cơn đau trở nên tốt hơn trong vài giờ hoặc vài ngày. Trong trường hợp này, bác sĩ cần phải chắc chắn rằng cơn đau không cần phẫu thuật hoặc nhập viện.
4.1 Chẩn đoán đau bụng ở người lớn
Nếu cần kiểm tra và xét nghiệm khi người lớn bị đau bụng, các xét nghiệm có thể thực hiện bao gồm:
- Khám trực tràng để kiểm tra máu trong phân và xem có bị trĩ không?
- Nếu người bệnh là đàn ông, bác sĩ có thể kiểm tra dương vật và bìu
- Nếu người bệnh là phụ nữ, bác sĩ có thể khám phụ khoa để kiểm tra các vấn đề trong tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng, và làm xét nghiệm thai.
- Xét nghiệm máu để tìm kiếm nhiễm trùng (gây ra số lượng tế bào bạch cầu tăng) hoặc chảy máu (gây ra số lượng máu thấp hoặc huyết sắc tố)
- Các xét nghiệm máu khác có thể xem xét các enzyme trong gan, tuyến tụy và tim để phân loại cơ quan nào có thể liên quan
- Xét nghiệm nước tiểu để tìm nhiễm trùng nước tiểu hoặc máu (nếu có sỏi thận)
- ECG (dấu vết điện của tim) để loại trừ cơn đau tim
- Các xét nghiệm khác, bao gồm chụp X-quang, siêu âm hoặc CT scan
- Đôi khi người bệnh cũng có thể được giới thiệu đến một bác sĩ khác để giúp tìm ra nguyên nhân của vấn đề.
- Nội soi là một kiểm tra trong đó một ống mềm gắn camera và ánh sáng ở đầu được sử dụng để kiểm tra một số cơ quan nội tạng mà không cần phẫu thuật. Tên khác nhau được sử dụng tùy thuộc vào cơ quan nào đang được xem xét.
Nếu có xét nghiệm, bác sĩ sẽ giải thích kết quả cho người bệnh. Một số kết quả có thể mất một vài ngày để quay lại và những kết quả này sẽ được gửi đến bác sĩ địa phương của người bệnh.
4.2 Điều trị đau bụng ở người lớn
Điều trị đau bụng ở người lớn phụ thuộc vào những gì gây ra đau, có thể bao gồm:
- Giảm đau - cơn đau có thể không biến mất hoàn toàn với thuốc giảm đau, nhưng nó sẽ giảm bớt.
- Truyền dịch - người bệnh có thể được truyền dịch vào tĩnh mạch để điều chỉnh mất chất lỏng và nhị ăn cho đường ruột nghỉ ngơi.
- Thuốc - người bệnh có thể được cho một số thuốc chống nôn, điều hòa nhu động ruột, giảm acid dạ dày...
- Nhịn ăn - bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì cho đến khi biết được nguyên nhân gây đau.
4.3 Người bệnh cần thực hiện chăm sóc bản thân tại nhà
Hầu hết các cơn đau bụng biến mất mà không cần điều trị đặc biệt, một số điều người bệnh có thể làm để giúp giảm đau, bao gồm:
- Chườm ấm trên bụng
- Ngâm mình trong bồn nước ấm, cẩn thận đừng tự làm bỏng mình.
- Uống nhiều nước một chút..
- Khi được phép ăn lại, hãy bắt đầu với ăn lỏng dễ tiêu sau đó chuyển sang thực phẩm như bánh quy hoặc bánh mì nướng.
- Nghỉ ngơi nhiều
- Hãy thử các thuốc kháng axit để giúp giảm một số loại đau.
- Uống thuốc giảm đau nhẹ như paracetamol, kiểm tra gói cho đúng liều. Tránh dùng aspirin hoặc thuốc chống viêm trừ khi được bác sĩ khuyên dùng. Những loại thuốc này có thể làm cho một số loại đau bụng tồi tệ hơn.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
XEM THÊM
