Tụ dịch trong ổ bụng là biến chứng nguy hiểm, thường gặp trong viêm tụy cấp. Chọc hút dịch màng bụng được áp dụng trong dẫn lưu được các ổ dịch chứa các chất gây viêm, làm giảm áp lực ổ bụng, hỗ trợ việc chẩn đoán và điều trị. Dẫn lưu dịch ổ bụng dưới X-quang tăng sáng là thủ thật lấy dịch trong khoang màng bụng ra ngoài với sự hỗ trợ của X-quang.
1. Dẫn lưu dịch ổ bụng dưới X-quang tăng sáng là gì?
Dẫn lưu dịch ổ bụng dưới X-quang tăng sáng là kỹ thuật can thiệp trong điều trị tụ dịch trong ổ bụng, thường gặp nhất là do bệnh lý viêm tụy cấp, do hiện tượng xuất tiết, tụ dịch ở quanh tụy và trong ổ bụng. Đây là một trong những biến chứng khá thường gặp, đặc biệt khi viêm tụy cấp hoại tử. Các ổ tụ dịch này chứa nhiều các chất gây viêm, hủy hoại tế bào, cytokine...gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị viêm tụy cấp. Do đó, một trong những kỹ thuật đã được áp dụng hiện nay trong chọc hút dịch ổ bụng là là dẫn lưu dịch qua da, có thể thực hiện dưới siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, X-quang tăng sáng hay chụp số hóa xóa nền. Bên cạnh viêm tụy cấp, việc dẫn lưu dịch còn áp dụng trong điều trị cổ chướng nhằm giảm áp cho ổ bụng.
2. Chỉ định và chống chỉ định
2.1. Chỉ định
- Tụ dịch trong ổ bụng, khoang sau phúc mạc do viêm tụy cấp
- Dịch ổ bụng do xơ gan hoặc bệnh lý hệ thống gây cản trở hô hấp (khó thở)
2.2. Chống chỉ định
- Rối loạn đông máu, tỉ lệ prothrombin < 70%, số lượng tiểu cầu < 50 G/l
- Suy gan, suy thận, suy hô hấp, tuần hoàn nặng (có thể thực hiện tại khoa hồi sức tích cực)
3. Dẫn lưu dịch ổ bụng dưới X-quang tăng sáng được thực hiện như thế nào?
Trước khi thực hiện thủ thuật, bệnh nhân sẽ được giải thích kỹ về thủ thuật, bên cạnh đó cần lưu ý nhịn ăn, uống trước 6 giờ. Bệnh nhân có thể uống nước nhưng không quá 50ml. Khi can thiệp, người bệnh được yêu cầu nằm ngửa, nằm nghiêng hoặc nằm sấp tùy theo vị trí dẫn lưu. Tiếp theo, kỹ thuật viên sẽ lắp máy theo dõi nhịp thở, mạch, huyết áp, điện tâm đồ, SpO2. Sau đó, sát trùng da tại vùng tiến hành thủ thuật, phủ khăn phủ vô khuẩn có lỗ. Trường hợp người bệnh quá kích thích, không nằm yên, có thể được cho dùng thuốc an thần...
3.1. Đánh giá trước can thiệp
- Đánh giá ổ dịch siêu âm và/hoặc chụp cắt lớp vi tính
- Xác định vị trí, giới hạn và tính chất của ổ dịch
- Đánh dấu vị trí dự kiến tiếp cận ổ dịch
3. 2. Bộc lộ đường vào
- Sát khuẩn rộng vị trí chọc kim
- Gây tê tại chỗ
- Rạch vết nhỏ ở da bằng lưỡi dao phẫu thuật
- Có thể sử dụng siêu âm để chọn đường vào thuận lợi và chính xác nhất: đường đi không xuyên qua mạch, ống tiêu hoá
3.3. Tiếp cận ổ áp xe
- Kỹ thuật viên chọc kim dẫn đường qua vị trí rạch da, dưới hướng dẫn của siêu âm vào trong ổ dịch
- Bơm thuốc đối quang vào ổ dịch để xác định tình trạng đầu kim đã ở trong ổ dịch
- Rút dịch trong ổ dịch
- Thông qua kim dẫn đường để đưa dây dẫn đường vào trong ổ dịch dưới kiểm soát của X-quang tăng sáng.
3.4. Đặt ống dẫn lưu
- Sử dụng ống nong đưa vào ổ dịch theo dây dẫn đường để nong rộng đường vào, cỡ tăng dần tùy theo đường kính ống thông dự định đặt
- Đặt ống dẫn lưu có nhiều lỗ bên (pigtail) vào trong ổ dịch theo dây dẫn
- Cố định ống dẫn lưu Pigtail bằng kim chỉ khâu phẫu thuật.
Tóm lại, dẫn lưu ổ bụng dưới X-quang tăng sáng là kỹ thuật hút dịch màng bụng dưới sự hỗ trợ của X-quang. Đây là phương pháp ít xâm lấn, có hiệu quả dẫn lưu được các ổ dịch chứa các chất gây viêm, các chất gây độc tế bào, giảm thể tích dịch trong ổ bụng, nhờ đó giúp cải thiện chức năng tạng, việc dẫn lưu các ổ dịch viêm hoại tử tránh được hiện tượng hoại tử lan tràn sau phẫu thuật, hạn chế tình trạng nhiễm trùng.
Dẫn lưu dịch ổ bụng dưới X-quang tăng sáng là kỹ thuật đòi hỏi cần có trình độ kinh nghiệm cao của bác sĩ thực hiện cùng với sự phối hợp hoàn hảo của bệnh nhân. Để đạt hiệu quả chẩn đoán cao thì bệnh nhân cần chọn các địa chỉ uy tín có máy chụp x-quang và có trang thiết bị y tế hiện đại, đạt chuẩn.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là bệnh viện có hội tụ đầy đủ các bác sĩ đa khoa và chuyên khoa thực hiện, thăm khám, phẫu thuật, chẩn đoán hình ảnh và điều trị bệnh. Đặc biệt, tại Vinmec cũng có thực hiện kỹ thuật dẫn lưu dịch ổ bụng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau và đem lại kết quả điều trị tối ưu cho quý khách hàng.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
