Bệnh uốn ván (tetanus) là một bệnh cấp tính do ngoại độc tố (tetanus exotoxin) của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí gây ra. Bệnh được đặc trưng bởi những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ thân.
1. Trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani
Vi khuẩn giống Clostridium là những trực khuẩn gram dương, kỵ khí, sinh nha bào. Vi khuẩn này có mặt trong môi trường đất, trong đường tiêu hóa của người và động vật, phần lớn trong chúng là các vi khuẩn có đời sống hoại sinh, phân hủy các chất hữu cơ trong đất.
Trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani thuộc họ Clostridium là vi khuẩn gây bệnh uốn ván phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Các độc tố (chất độc) do trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani tiết ra sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gây ra các triệu chứng co thắt cơ, đau trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ toàn thân và các vấn đề về thở.
Các biến chứng của bệnh nhiễm trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani bao gồm viêm phổi, gãy xương và rách cơ. Người mắc có thể dẫn đến tử vong nguyên nhân do suy hô hấp, tăng huyết áp, hạ huyết áp hoặc suy tim.
2. Trực khuẩn uốn ván sống ở đâu?
Trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani tồn tại trong ruột của các loài súc vật, đặc biệt thường gặp ở trong ruột các đại gia súc ăn cỏ như ngựa, trâu, bò... kể cả người, tại đây vi khuẩn uốn ván cư trú một cách bình thường không gây bệnh.
Nha bào vi khuẩn uốn ván có thể tìm thấy trong đất và những đồ vật sinh hoạt bị nhiễm phân súc vật hoặc phân người. Nha bào uốn ván có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và có thể gây nhiễm cho tất cả các loại vết thương.
Thời gian ủ bệnh: Thường từ 3 đến 21 ngày phụ thuộc vào đặc điểm, độ lớn và vị trí của vết thương. Thời gian ủ bệnh uốn ván trung bình khoảng 10 ngày. Hầu hết các trường hợp bệnh xuất hiện trong thời gian 14 ngày. Khi các vết thương bị nhiễm bẩn nặng thì thời gian ủ bệnh ngắn hơn và bệnh cũng càng nặng hơn với tiên lượng xấu hơn.
Bệnh uốn ván xảy ra tản phát đối với những đối tượng chưa được miễn dịch đầy đủ do ngẫu nhiên bị nhiễm nha bào uốn ván. Bệnh uốn ván không có khả năng lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác.
3. Phương thức lây truyền bệnh uốn ván
Các bào tử của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani sống trong môi trường đất, đất bón phân, đặc biệt là phân ngựa. Nhiễm khuẩn sẽ xảy ra khi bào tử của vi khuẩn uốn ván xâm nhập cơ thể thông qua các thương tổn trên da hoặc vết thương.
Các vết thương nguy cơ dẫn đến nhiễm uốn ván bao gồm:
- Gãy xương dạng phức tạp (gãy xương hở).
- Vết cắn của động vật.
- Bất cứ loại vết thương nào (chẳng hạn như đinh sắt bị rỉ hoặc gai đâm).
- Bỏng hoặc những vết thương bị nhiễm bẩn với đất, bụi, phân ngựa hoặc dằm gỗ.
- Tổn thương cấp tính như vết chích da, vết rách da, vết trầy da, bỏng, viêm tai giữa, phẫu thuật, sảy thai, sinh đẻ.
Vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào các vết thương, vết xây xước phát triển thành ổ nhiễm trùng gây bệnh uốn ván. Trẻ hiếu động dễ bị trầy xước bởi những vật dụng gỉ sét (nơi chứa nhiều vi khuẩn) sẽ dễ bị nhiễm bệnh nếu chưa được tiêm chủng.
Một số trường hợp dẫn đến uốn ván liên quan đến phẫu thuật khác:
- Nạo phá thai trong những điều kiện không đảm bảo vệ sinh. Có trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử và các dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn tạo ra môi trường yếm khí cho các nha bào uốn ván phát triển.
- Trẻ sơ sinh bị uốn ván sơ sinh là do nha bào vi khuẩn uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong khi sinh đẻ nguyên nhân là do cắt rốn bằng dụng cụ không đảm bảo vô khuẩn hoặc sau khi sinh, trẻ không được chăm sóc rốn sạch sẽ và băng đầu rốn bị cắt không sạch.
4. Biện pháp để phòng bệnh uốn ván
Hiện nay, tiêm phòng được xem là giải pháp phòng bệnh uốn ván hiệu quả nhất.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin Uốn ván với các loại vắc-xin cả đơn và phối hợp, bao gồm:
Vắc-xin phối hợp phòng uốn ván:
- Vắc-xin Infanrix hexa - vắc-xin 6 trong 1:
- Là vắc-xin của hãng GSK - Bỉ, được sản xuất tại Bỉ.
- Được chỉ định tiêm chủng cơ bản và tiêm chủng nhắc lại cho trẻ em phòng chống các bệnh: Ho gà, Bạch hầu, Uốn ván, Bại liệt, Viêm gan B, các bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do H.Influenzae tuýp B.
- Vắc-xin Hexaxim - Vaccine 6 trong 1:
- Là vắc-xin của hãng Sanofi - Pháp, được sản xuất tại Pháp.
- Được chỉ định tiêm chủng cho trẻ từ 6 tuần tuổi để phòng các bệnh: Ho gà, Bạch hầu, Uốn ván, Viêm gan B, Bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B.
- Vắc-xin Pentaxim - Vaccine 5 trong 1:
- Là vắc-xin của hãng Sanofi - Pháp, được sản xuất tại Pháp.
- Được chỉ định tiêm chủng phòng các bệnh: Ho gà, Bạch hầu, Uốn ván, Bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B.
- Vắc-xin Adacel 0.5 ml:
- Là vắc-xin của hãng Sanofi- Pháp, được sản xuất tại Canada.
- Phòng được 3 bệnh, bạch cầu, ho gà, uốn ván.
- Vắc-xin Boostrix
- Là vắc-xin của hãng GSK- Bỉ, được sản xuất tại Bỉ.
- Phòng được 3 bệnh, bạch cầu, ho gà, uốn ván.
- Vắc-xin Tetraxim 0.5 ml:
- Là vắc-xin của hãng Sanofi- pháp, được sản xuất tại Pháp.
- Phòng được 4 bệnh, bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt.
Vắc-xin đơn phòng uốn ván bao gồm:
- Vắc-xin Uốn Ván hấp phụ (TT) của Viện vaccin và sinh phẩm Y tế, được sản xuất tại Việt Nam.
- Huyết thanh kháng độc tố uốn ván của Viện vaccin và sinh phẩm Y tế, được sản xuất tại Việt Nam.
Dịch vụ tiêm vắc-xin tại Vinmec đem lại cho khách hàng những lợi ích sau:
- Trẻ được thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế Thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu vui chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái và tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
