Hiện nay có rất nhiều bệnh do virus gây ra, trong đó bệnh do virus Adeno là bệnh lý có liên quan đến đường hô hấp. Đây là một bệnh truyền nhiễm nên mọi người cần hiểu biết về loại bệnh này để có thể phòng tránh tốt nhất.
1. Bệnh do virus Adeno là gì?
Bệnh do virus Adeno là một bệnh virus cấp tính và thường bị nhiễm ở đường hô hấp. Hội chứng lâm sàng của bệnh do virus Adeno rất đa dạng, trong đó nếu bị nhiễm ở đường hô hấp trên thì triệu chứng nổi trội là viêm mũi. Còn nhiễm virus ở ở đường hô hấp dưới thì có thể là viêm phế quản nhỏ và viêm phổi.
Adeno – tác nhân gây bệnh
Virus Adeno thuộc họ Adenoviridae, loại virus này được chia ra thành hai nhóm chính là nhóm gây bệnh ở chim là Avi Adenovirus và nhóm gây bệnh ở động vật có vú là Mastadenovirus. Loại virus gây bệnh ở người chủ yếu thuộc nhóm Mastadenovirus này. Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã phân lập được 47 typ huyết thanh ở người và một số loài động vật khác. Trong đó:
- Týp 1-5, 7, 14 và 21 vừa gây bệnh viêm họng hạch vừa gây bệnh viêm kết mạc.
- Týp 40 và 41 thường gây bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em.
- Týp 5, 8, 19 thường gây ra các bệnh nặng hơn .
Virus Adeno có bộ gen di truyền là ADN chuỗi kép với kích thước từ 70 - 80 nm. Loại virus này có thể tồn tại và còn khả năng gây nhiễm ở 360C là trong 7 ngày, 220C trong 14 ngày còn 40C là trong 70 ngày. Đây là một loại virus có sức đề kháng tương đối bền vững. Tuy nhiên Virus Adeno có thể bị mất độc lực nhanh và chết ở 560C từ 3 đến 5 phút.
2. Đặc điểm bệnh và các bệnh do virus Adeno
Như đã nói ở trên, Virus Adeno có nhiều typ huyết thanh gây bệnh và những túp huyết thanh khác nhau có thể gây ra các bệnh lý khác nhau.
Sau đây là một số bệnh lý thường gặp do Virus Adeno gây ra:
Bệnh sốt viêm họng - kết mạc
Thường do typ huyết thanh 3 và 7 gây nên. Bệnh sẽ có đặc điểm sốt cấp tính ở trẻ em và xuất hiện dịch. Tuy nhiên, một số trường hợp sốt viêm họng nhưng lại không xuất hiện viêm kết mạc.
Bệnh viêm kết mạc 2 bên, phù mi mắt và các tổ chức xung quanh hốc mắt
Bệnh này sẽ bắt đầu bởi những cơn sốt nhẹ trong khoảng 3-5 ngày kèm theo viêm mũi, viêm họng, sưng hạch 2 bên cổ, đau mắt, sợ ánh sáng, mắt mờ,... Đến khoảng 7 ngày sau thì bệnh nhân xuất hiện những đám thâm nhiễm tròn, nhỏ trên giác mạc. Tuy nhiên chỉ có khoảng 50% bệnh nhân xuất hiện tình trạng này và nếu như không được điều trị thì rất có thể tạo thành những đám loét. Bệnh lý thường kéo dài trong 2 tuần, trường hợp bệnh nặng thì có thể để lại những vết mờ trên giác mạc, những vết này có thể giảm đi trong vài tuần hoặc để lại sẹo vĩnh viễn.
Bệnh viêm đường hô hấp cấp ở người lớn
Bệnh lý này thường do týp 4 và typ 7 gây ra. Biểu hiện tiêu biểu của bệnh nhân là sốt đến 390C, viêm họng với triệu chứng ho, sổ mũi và sưng hạch bạch huyết vùng cổ. Khi bác sỹ tiến hành thăm khám thì có thể phát hiện dấu hiệu sưng phù họng lan tỏa đến amidan. Trong trường hợp, bệnh tiến triển đến viêm phổi thì bệnh nhân cần phải khám phổi và tiến hành chụp X quang để phát hiện vùng phổi bị thâm nhiễm.
Thường do Virus Adeno typ 40 và túp 41 gây ra. Bệnh lý này sẽ gặp nhiều ở tuổi trẻ.
Bệnh viêm bàng quang xuất huyết
Do Virus Adeno týp 11 và 21 gây nên.
Dịch viêm giác - kết mạc
Virus Adeno typ 8, 9 và 37 gây ra, bệnh thường lan truyền thành dịch và có liên quan tới nguồn lây chung là đau mắt và khăn mặt.
3. Phương thức lây truyền của các bệnh do Virus Adeno
Bệnh lý do Virus Adeno thường có các phương thức lây truyền sau đây:
- Tiếp xúc trực tiếp giữa người với người qua đường hô hấp.
- Lây qua niêm mạc do bơi lội hoặc nguồn nước rửa bị ô nhiễm do dịch tiết từ mắt, mũi, phân của bệnh nhân.
- Tiếp xúc gián tiếp qua đồ dùng của bệnh nhân bị nhiễm Virus Adeno.
- Lây truyền qua giọt nước bọt như các hạt khí thông qua đường hô hấp.
- Lây truyền qua bể bơi bị nhiễm Virus Adeno.
Quá trình lây nhiễm của các bệnh do Virus Adeno thường xảy ra ở các phòng khám bệnh, gặp nhiều nhất là ở các phòng khám mắt. Những nhân viên y tế trong phòng khám sẽ rất dễ bị lây bệnh, và họ sẽ là những nguồn lây bệnh tiếp theo cho gia đình và những người xung quanh.
4. Các biện pháp phòng chống dịch do Virus Adeno
Phương pháp phòng chống dịch do Virus Adeno hiệu quả nhất là tuyên truyền giáo dục cho cộng đồng và cung cấp những thông tin cần thiết về những bệnh do Virus Adeno. Đặc biệt là những giai đoạn có nguy cơ bùng nổ dịch. Khi có những hiểu biết về loại virus này thù người dân có thể tự phòng tránh nguy cơ lây bệnh cho mình và cho cộng đồng.
Các biện pháp phòng dịch do Virus Adeno có thể sử dụng là:
- Chuẩn bị nguồn nước sạch đủ dùng cho sinh hoạt.
- Trong mùa mưa, lũ lụt cần phải tiến hành thau rửa và khử trùng nước giếng bằng cloramin B.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, không dùng chung khăn mặt và giặt khăn mặt thường xuyên bằng xà phòng.
- Thường xuyên kiểm tra tiêu chuẩn vệ sinh nước, vệ sinh môi trường, đặc biệt là tại các bể bơi công cộng.
Bệnh lý do Virus Adeno là một loại bệnh lây nhiễm nên người dân cần chuẩn bị cho mình những kiến thức về loại virus này và trang bị những phương pháp phòng chống bệnh hiệu quả.
