Thuốc Rifampicin 150mg thường được bác sĩ kê đơn trong điều trị bệnh lao, bệnh phong và một số tình trạng nhiễm khuẩn khác do chủng Gram dương và Gram âm gây ra. Trong suốt quá trình sử dụng Rifampicin, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ mọi hướng dẫn về liều lượng và thời gian điều trị mà bác sĩ đã chỉ định.
1. Thuốc Rifampicin 150mg là thuốc gì?
Rifampicin 150mg thuộc nhóm thuốc chữa bệnh lao, được sản xuất bởi Công ty cổ phần hoá dược phẩm Mekophar dưới dạng viên nang, mỗi hộp gồm một chai 250 viên hoặc 10 vỉ x 10 viên. Thành phần chủ đạo của thuốc là Rifampicin hàm lượng 150mg. Ngoài ra, sản phẩm còn chứa một số tá dược phụ trợ khác như bột Talc, Magnesium stearate và Microcrystalline cellulose.
Thuốc Rifampicin 150mg được sử dụng theo đơn của bác sĩ. Vì vậy, bệnh nhân chỉ nên dùng thuốc khi có chỉ định, tuyệt đối không tự ý uống Rifampicin khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.
2. Công dụng thuốc Rifampicin 150mg
2.1. Tác dụng của hoạt chất Rifampicin
Thành phần dược chất Rifampicin trong thuốc có khả năng diệt một số loại vi khuẩn gây ra những tình trạng sức khỏe nghiêm trọng như bệnh phong, lao hoặc viêm màng não do cầu khuẩn. Trong điều trị bệnh lao giai đoạn phát triển bằng thuốc Rifampicin 150mg, bác sĩ thường kê đơn Rifampicin cùng với một vài loại kháng sinh khác nhằm tăng tác dụng kháng lao, chẳng hạn như Pyrazinamide, Ethambutol, Isoniazid và Streptomycin.
Cơ chế kháng khuẩn của Rifampicin dựa trên nguyên lý đối kháng ARN – polymerase, từ đó ngăn chặn con đường tổng hợp nên Acid Nucleic của vi khuẩn gây bệnh. Theo nghiên cứu cho thấy, hoạt chất Rifampicin có khả năng kháng lại mạnh mẽ các chủng vi khuẩn Gram dương và một số chủng vi khuẩn Gram âm ở nồng độ cao.
2.2. Chỉ định và chống chỉ định sử dụng thuốc Rifampicin 150mg
Hiện nay, thuốc Rifampicin 150mg thường được kê đơn sử dụng cho những trường hợp dưới đây:
- Điều trị hiệu quả bệnh phong hoặc bệnh lao gây ra bởi chủng vi khuẩn Gram dương và âm nhạy cảm với thuốc.
- Điều trị và dự phòng bệnh viêm màng não do chủng vi khuẩn Neisseria meningitidis hoặc Haemophilus influenzae gây ra.
- Điều trị bệnh gây ra bởi Brucella.
Tuy nhiên, cần tránh tự ý sử dụng thuốc Rifampicin 150mg cho những đối tượng bệnh nhân dưới đây khi chưa có chỉ định của bác sĩ:
- Người có tiền sử mẫn cảm hoặc dị ứng với hoạt chất Rifampicin hay bất kỳ tá dược nào có trong sản phẩm.
- Bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa Porphyrin cần tránh sử dụng thuốc Rifampicin.
- Chống chỉ định Rifampicin 150mg cho người bị suy gan mức nặng, rối loạn chức năng gan hoặc vàng da.
- Chống chỉ định tương đối thuốc Rifampicin cho phụ nữ có thai và bà mẹ đang nuôi con bú.
3. Hướng dẫn cách dùng thuốc Rifampicin 150mg hiệu quả
Theo khuyến nghị của bác sĩ, dược phẩm Rifampicin 150mg sẽ được dùng bằng đường uống. Thời điểm thích hợp để sử dụng thuốc hiệu quả là vào lúc đói, bệnh nhân nên uống trước ăn một giờ hoặc sau ăn khoảng 2 giờ. Khi uống Rifampicin, bạn nên uống nguyên viên với một ly nước đầy, tránh nghiền nát hay nhai vụn thuốc.
Dưới đây là liều lượng sử dụng thuốc Rifampicin 150mg đối với từng trường hợp bệnh:
- Liều điều trị bệnh lao: Trẻ em và người lớn uống liều 10mg/ kg thể trọng/ lần/ ngày, tối đa 600mg/ lần và có thể dùng cùng lúc với một số thuốc kháng lao khác theo đơn của bác sĩ như Ethambutol, Streptomycin và INH.
- Liều điều trị bệnh phong: Uống liều từ 150 – 300mg (trẻ từ 0 – 5 tuổi), liều từ 300 – 450mg (trẻ từ 6 – 14 tuổi) và liều 600mg cho người lớn. Bệnh nhân có thể kết hợp cùng một số loại thuốc chống phong khác như Clofazimin hoặc Dapson.
- Liều dự phòng bệnh viêm màng não:
- Viêm màng não do Haemophilus influenzae: Trẻ em dưới 1 tháng tuổi uống liều 10mg/ kg thể trọng/ lần, trẻ từ 1 tháng tuổi trở lên uống 20mg/ kg thể trọng/ lần và người lớn uống liều 600mg/ lần, dùng liên tiếp 4 ngày liền.
- Viêm màng não do chủng Neisseria meningitidis: Trẻ em dưới 1 tháng tuổi uống liều 5mg/ kg thể trọng, trẻ từ một tháng tuổi trở lên uống 10mg/ kg thể trọng và người lớn uống 600mg với tần suất 2 lần/ ngày và dùng liên tiếp trong vòng 2 ngày.
- Liều điều trị bệnh nặng gây ra bởi chủng Gram dương và âm: Trẻ dưới 1 tháng tuổi uống liều từ 15 – 20mg/ kg thể trọng/ ngày, trẻ trên 1 tháng tuổi và người trưởng thành uống liều 30mg/ kg thể trọng/ ngày, chia liều thành 2 lần/ ngày.
- Liều điều trị bệnh do Brucella: Uống liều 900mg/ ngày/ lần, phối hợp cùng thuốc Doxycyclin.
Nhìn chung, liều dùng thuốc Rifampicin 150mg được đề cập ở trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều thuốc cụ thể sẽ được bác sĩ xác định chính xác dựa mức độ bệnh cũng như đáp ứng của bệnh nhân. Tốt nhất, người bệnh nên trao đổi cụ thể với bác sĩ chuyên khoa để có liều Rifampicin phù hợp.
4. Thuốc Rifampicin 150mg gây ra những tác dụng phụ bất lợi gì?
Trong một số trường hợp nhất định, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng bất lợi liên quan đến việc dùng thuốc Rifampicin 150mg, chẳng hạn như:
- Buồn nôn, chán ăn, tiêu chảy hoặc nôn ói.
- Phát ban, sốt, có các triệu chứng giống cúm.
- Nhức đầu, triệu chứng hô hấp, ngủ lơ mơ, sốc hoặc thiếu máu tan máu.
- Ban xuất huyết giảm tiểu cầu.
- Suy thận cấp, rối loạn chức năng gan, viêm gan hoặc vàng da.
- Yếu cơ, phù, bệnh lý về cơ.
- Hoại tử biểu bì độc, viêm da tróc, giảm bạch cầu, phản ứng dạng Pemphigus.
- Tăng bạch cầu ưa eosin, đờm có màu đỏ cam hoặc rối loạn kinh nguyệt.
Nếu xuất hiện bất kỳ phản ứng nào được đề cập ở trên trong thời gian điều trị bằng Rifampicin, bệnh nhân nên ngừng sử dụng và báo ngay cho bác sĩ để có hướng giải quyết. Một số tác dụng phụ có thể diễn tiến nghiêm trọng nếu phát hiện và điều trị chậm chễ.
5. Những lưu ý khi dùng thuốc Rifampicin 150mg
Trước khi sử dụng thuốc Rifampicin, bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và kiểm tra hạn dùng của sản phẩm. Nếu thuốc đã quá hạn, có dấu hiệu nấm mốc, chảy nước hay biến dạng bất thường, tốt nhất bạn nên loại bỏ thuốc hỏng theo đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất.
Đối với những người dùng Rifampicin để điều trị bệnh lao cần phải phối hợp chung với những thuốc có tác dụng kháng lao khác để tối ưu hóa việc điều trị. Bệnh nhân có thể trao đổi với bác sĩ để biết loại thuốc nào nên kết hợp với Rifampicin.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần lưu ý một số khuyến nghị khác dưới đây khi điều trị với Rifampicin 150mg:
- Thận trọng khi dùng Rifampicin cho trẻ sơ sinh hoặc người cao tuổi.
- Đối với phụ nữ có thai, dự định mang thai hay bà mẹ đang nuôi con bú cần tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ trước khi dùng Rifampicin. Việc tự ý uống thuốc Rifampicin 150mg cho những đối tượng này có thể tiềm ẩn một số tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe của thai nhi, trẻ sơ sinh và cả người mẹ.
- Thận trọng khi quyết định dùng thuốc Rifampicin 150mg cho người mắc bệnh suy gan nghiêm trọng.
- Nếu lỡ uống quá liều thuốc Rifampicin và gặp phải những triệu chứng như ngủ lịm, buồn nôn, ói mửa, ra nhiều mồ hôi, đại tiện bất thường, nước tiểu màu da cam hoặc nâu, gan to hoặc vàng da, bệnh nhân cần ngừng điều trị và đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ. Khi xử lý quá liều Rifampicin, bác sĩ sẽ tiến hàng những phương pháp như thúc nôn, rửa dạ dày hoặc dùng than hoạt tính đường uống. Trong một số trường hợp, phương pháp thẩm tách máu hoặc bài niệu tăng thải thuốc có thể hữu ích.
- Trong tình huống bỏ lỡ liều dùng Rifampicin 150mg, bệnh nhân nên uống bù liều sớm nhất có thể, tránh uống chồng liều hoặc gấp đôi liều cùng lúc.
- Thuốc Rifampicin có thể làm tăng tốc độ chuyển hóa khi dùng chung với các loại thuốc khác như Digitoxin, thuốc chống đông máu, thuốc ngừa thai, thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi, Ketoconazol, Clarithromycin hoặc Erythromycin. Nên điều chỉnh liều dùng các loại thuốc trên nếu bắt buộc phải dùng cùng với Rifampicin.
- Thuốc Rifampicin khi phối hợp chung với Pyrazinamid hoặc Isoniazid có thể làm tăng độc tính lên cơ quan gan.
- Mức độ hấp thu của Rifampicin sẽ bị giảm xuống khi dùng chung với các thuốc khác như Clofazimin, Bentonit và thuốc kháng Acid. Tốt nhất, bệnh nhân nên uống cách các thuốc trên từ 8 – 12 giờ.
- Bảo quản thuốc Rifampicin 150mg tại nơi khô ráo, thoáng mát, không tiếp xúc với nơi có độ ẩm cao hoặc ánh sáng trực tiếp.
Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc Rifampicin 150mg, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tham khảo ý kiến của bác sĩ/ dược sĩ trước khi dùng. Lưu ý, Rifampicin 150mg là thuốc kê đơn, người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tự ý điều trị tại nhà.
