Tobramycin là một kháng sinh diệt khuẩn nhóm Aminoglycosid, có thể dùng theo nhiều cách khác nhau và trong đó bao gồm dạng thuốc mỡ tra mắt. Sản phẩm Tobramycin tra mắt có tên thương mại là Oftabra. Vậy thuốc Oftabra có tác dụng gì?
1. Oftabra là thuốc gì?
Oftabra là sản phẩm thuộc nhóm thuốc dùng điều trị mắt với thành phần là hoạt chất Tobramycin 0.3%. Thuốc Oftabra bào chế dạng mỡ tra mắt và đóng gói mỗi hộp bao gồm 1 tuýp 3 gam thể tích 5ml
Oftabra là sản phẩm của Công ty cổ phần Dược phẩm Quảng Bình (Việt Nam), lưu hành với số đăng ký VD-13866-11.
2. Thuốc Oftabra có tác dụng gì?
Hoạt chất Tobramycin trong thuốc Oftabra là một kháng sinh nhóm aminoglycosides bào chế từ môi trường nuôi cấy nấm Streptomyces tenebrarius. Tobramycin là một kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn và nhạy cảm với nhiều chủng vi khuẩn hiếu khí Gram âm và Gram dương:
- Vi khuẩn hiếu khí Gram dương: Staphylococcus aureus;
- Vi khuẩn hiếu khí Gram âm: Citrobacter sp., Enterobacter sp., Escherichia coli, Klebsiella sp., Morganella morganii, Pseudomonas aeruginosa, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Providencia sp., Serratia sp.
Kháng sinh Tobramycin không có tác dụng với Chlamydia, vi nấm, virus và đa số các chủng vi khuẩn yếm khí.
Cơ chế tác dụng chính xác của Tobramycin vẫn chưa được xác định đầy đủ. Tuy nhiên giả thuyết cao nhất là do ức chế quá trình tổng hợp protein ở các vi khuẩn nhạy cảm thông qua gắn kết không thuận nghịch với các tiểu đơn vị 30S của Ribosom.
3. Chỉ định, chống chỉ định của thuốc Oftabra
Thuốc mỡ tra mắt Oftabra là một dạng thuốc kháng sinh dùng tại chỗ được chỉ định trong điều trị các bệnh nhiễm trùng ngoài nhãn cầu và phần phụ của mắt gây ra bởi những chủng vi khuẩn nhạy cảm với Tobramycin. Khi dùng thuốc Oftabra, bệnh nhân nên được theo dõi đáp ứng của vi khuẩn đối với liệu pháp kháng sinh tại chỗ một cách thích hợp.
Lưu ý: Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy thuốc Oftabra an toàn và hiệu quả khi sử dụng cho trẻ em.
Không sử dụng thuốc Oftabra cho những bệnh nhân quá mẫn với Tobramycin hay bất kỳ tá dược nào có sản phẩm.
4. Liều dùng, cách dùng thuốc Oftabra
Bệnh nhân chỉ sử dụng thuốc Oftabra theo chỉ định của bác sĩ với liều khuyến cáo như sau:
- Bệnh mức độ nhẹ đến trung bình: Tra dải 1.5cm thuốc mỡ Oftabra vào mắt bị bệnh 2 đến 3 lần mỗi ngày;
- Với trường hợp nhiễm khuẩn mức độ nặng: Tra 1 dải 1.5cm thuốc mỡ Oftabra vào mắt bệnh mỗi 3 hay 4 giờ cho đến khi bệnh cải thiện, sau đó cần giảm liều trước khi ngưng thuốc hoàn toàn.
Một số lưu ý về liều dùng thuốc Oftabra:
- Thuốc mỡ tra mắt Oftabra có thể được dùng kết hợp với các dung dịch nhỏ mắt có chứa kháng sinh Tobramycin;
- Oftabra có thể dùng ở trẻ em, tuy nhiên vẫn chưa xác lập được tính an toàn và hiệu quả của thuốc mỡ tra mắt Tobramycin cho nhóm trẻ dưới 1 tuổi;
- Sử dụng ở bệnh nhân suy gan hoặc suy thận: Chưa xác lập được tính an toàn và hiệu quả của thuốc mỡ tra mắt Oftabra ở đối tượng này;
- Sử dụng ở người cao tuổi: Nhìn chung không thấy có sự khác biệt trên lâm sàng khi dùng thuốc Oftabra ở người cao tuổi và nhóm bệnh nhân trưởng thành khác.
Cách dùng thuốc mỡ tra mắt Oftabra:
- Sản phẩm Oftabra chỉ dùng bằng cách tra mắt;
- Để tránh tạp nhiễm vào đầu tuýp thuốc, bệnh nhân cần thận trọng không được để đầu tuýp thuốc Oftabra tiếp xúc trực tiếp với mí mắt, vùng xung quanh mắt hoặc bất cứ bề mặt nào;
- Đóng chặt nắp tuýp thuốc Oftabra khi không sử dụng;
- Nếu dùng đồng thời với các thuốc nhỏ mắt, thuốc Oftabra cần dùng cách các chế phẩm khác ít nhất là 5 phút và lưu ý thuốc mỡ tra mắt luôn được dùng sau cùng.
Quá liều thuốc Oftabra:
- Do đặc điểm của dạng bào chế này nên không thấy độc tính khi tra mắt quá liều thuốc Oftabra hoặc dùng nhầm theo đường tiêu hóa;
- Các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng của quá liều thuốc mỡ tra mắt Oftabra có thể bao gồm viêm giác mạc có đốm, nổi ban đỏ, chảy nước mắt, phù nề và ngứa mí mắt... có thể tương tự như các phản ứng bất lợi gặp ở một số bệnh nhân;
- Khi tra mắt quá liều thuốc Oftabra, bệnh nhân có thể rửa mắt dưới vòi nước ấm để loại bỏ thuốc.
5. Tác dụng phụ của thuốc Oftabra
Tác dụng phụ của thuốc Oftabra có thể xảy ra trong quá trình sử dụng như sau:
- Tác dụng phụ phổ biến nhất khi sử dụng Oftabra là những cảm giác khó chịu hoặc xung huyết mắt;
- Đau đầu;
- Viêm giác mạc, trợt giác mạc;
- Suy giảm thị lực, nhìn mờ;
- Nổi ban đỏ mi mắt;
- Phù kết mạc, phù mi mắt;
- Đau mắt, khô mắt;
- Đổ ghèn, ngứa hoặc tăng tiết nước mắt;
Tình trạng nhạy cảm với kháng sinh nhóm aminoglycosid dùng tại chỗ có thể xảy ra ở một số bệnh nhân, do đó cần chú ý theo dõi tổng nồng độ Tobramycin trong huyết thanh khi dùng thuốc Oftabra đồng thời với các kháng sinh Aminoglycosid đường toàn thân.
6. Tương tác thuốc của Oftabra
Các nghiên cứu về tương tác thuốc liên quan đến sản phẩm mỡ tra mắt Oftabra vẫn chưa được tiến hành. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa ghi nhận các tương tác thuốc trên lâm sàng liên quan đến các sản phẩm dạng thuốc mỡ tra mắt.
7. Thận trọng khi sử dụng thuốc Oftabra
- Một số bệnh nhân có thể nhạy cảm với kháng sinh Aminoglycosid (bao gồm Tobramycin) dùng tại chỗ, do đó cần ngừng dùng thuốc Oftabra nếu gặp hiện tượng quá mẫn trong quá trình điều trị bằng sản phẩm này.
- Thận trọng với tình trạng quá mẫn chéo của Tobramycin với các kháng sinh nhóm Aminoglycosid khác, do đó cần cân nhắc đến khả năng bệnh nhân nhạy cảm với thuốc mỡ tra mắt Oftabra nếu tiền sử trước đó đã xác định có dị ứng với các thuốc Aminoglycosid dùng đường tại chỗ ở mắt khác và/hoặc đường toàn thân.
- Các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng bao gồm độc tính trên thần kinh, độc tính thính giác và độc tính thận đã xảy ra ở những bệnh nhân điều trị bằng Tobramycin đường toàn thân. Do đó, cần thận trọng khi dùng thuốc Oftabra đồng thời với các chế phẩm kháng sinh Tobramycin đường toàn thân và cần chú ý theo dõi tổng nồng độ Tobramycin trong huyết thanh.
- Tương tự khi sử dụng các kháng sinh khác, việc dùng kéo dài thuốc mỡ tra mắt Oftabra có thể làm cho các chủng vi khuẩn không nhạy cảm, bao gồm cả vi nấm, phát triển quá mức. Nếu xảy ra tình trạng bội nhiễm, bệnh nhân cần được điều trị thích hợp và kịp thời.
- Không khuyến cáo đeo kính áp tròng trong thời gian điều trị các bệnh nhiễm trùng ở mắt bằng thuốc Oftabra.
- Thuốc mỡ tra mắt Oftabra không ảnh hưởng hoặc nếu có thì cũng không đáng kể đến khả năng lái xe và vận hành máy móc của bệnh nhân. Tuy nhiên một số tác dụng phụ như nhìn mờ tạm thời hoặc những rối loạn về thị lực khác của thuốc Oftabra có thể ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc. Vì vậy nếu gặp tình trạng này bệnh nhân phải chờ cho đến khi thị lực rõ trở lại rồi mới lái xe hay điều khiển máy móc.
- Dữ liệu về việc sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa kháng sinh Tobramycin (bao gồm thuốc Oftabra) ở phụ nữ mang thai không có hoặc hạn chế. Các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy độc tính của Tobramycin với chức năng sinh sản. Tuy nhiên, không phải các nghiên cứu trên động vật luôn dự đoán được đáp ứng trên người và không khuyến cáo dùng thuốc mỡ tra mắt Oftabra trong thai kỳ.
- Chưa rõ khả năng kháng sinh Tobramycin có bài tiết vào sữa mẹ sau khi dùng tại chỗ ở mắt hay không. Tobramycin dùng đường toàn thân đã được xác định có bài tiết vào sữa mẹ và cũng không loại trừ được nguy cơ có thể xảy ra với trẻ bú mẹ. Do khả năng có tác dụng bất lợi của thuốc mỡ tra mắt Oftabra cho trẻ bú mẹ nên cần đánh giá giữa tầm quan trọng của thuốc đối với mẹ để quyết định ngừng cho con bú hoặc ngừng dùng thuốc.
Tóm lại, thuốc mỡ tra mắt Oftabra là một dạng thuốc kháng sinh dùng tại chỗ được chỉ định trong điều trị các bệnh nhiễm trùng ngoài nhãn cầu và phần phụ của mắt gây ra bởi những chủng vi khuẩn nhạy cảm với Tobramycin. Để đảm bảo hiệu quả điều trị, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn và tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ chuyên môn.
Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.
