Cortrosyn là một loại hormone nhân tạo thường được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán trong các bệnh lý ở tuyến yên, tuyến thượng thận. Vậy thuốc Cortrosyn công dụng là gì và cách sử dụng thuốc như thế nào, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Cortrosyn là thuốc gì?
- Cortrosyn - hormon vỏ thượng thận (ACTH). Đây là một loại hormone thường được sản xuất bởi tuyến yên. ACTH kích thích tuyến thượng thận giải phóng các hormon là cortisol và adrenaline là những hormone đóng vai trò quan trọng trong việc giảm căng thẳng, hỗ trợ hệ tuần hoàn, hệ nội tiết, hệ thần kinh hay miễn dịch cơ thể.
- Nồng độ cortisol trong huyết tương thường đạt đỉnh trong khoảng 45 đến 60 phút sau khi tiêm Cortrosy. Tuy nhiên, mức cortisol huyết tương trong 30 phút không thay đổi trong suốt cả ngày, do đó chỉ nên sử dụng thuốc 1 lần trong ngày.
2. Chỉ định của thuốc Cortrosyn
Thuốc Cortrosyn được chỉ định trong các bệnh lý sau đây:
- Dùng làm thuốc thử để hỗ trợ các chẩn đoán rối loạn chức năng tuyến thượng thận như trong bệnh Addison, chẩn đoán bệnh nhân suy vỏ thượng thận.
- Kiểm tra chức năng tuyến yên trong suy tuyến yên hoặc hội chứng Cushing.
3. Chống chỉ định của thuốc Cortrosyn
Cortrosyn không được sử dụng trong các trường hợp sau đây
- Dị ứng với thành phần cortrosyn hay bất cứ thành phần nào khác của thuốc.
- Phản ứng dị ứng trong bất kỳ thử nghiệm kích thích hormone ACTH nào trước đó.
Lưu ý khi dùng thuốc Cortrosyn
- Lấy máu để kiểm tra chức năng tuyến yên và tuyến thượng thận trước khi dùng thuốc từ 30 - 60 phút.
- Chưa có bằng chứng chứng minh tính an toàn của thuốc đối với trẻ em dưới 2 tuổi.
4. Tương tác thuốc
- Các loại vitamin và thảo dược có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc khi dùng chung. Vì vậy, cần thông báo cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc đã sử dụng trước đó.
- Các thuốc lợi tiểu nhóm Spironolactone có thể làm rối loạn điện giải khi dùng phối hợp với Cortrosy.
5. Liều dùng và cách dùng
Cách dùng:
- Cortrosyn được bào chế dưới dạng bột pha tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp, chứa cortrosyn 0.25mg và 10mg mannitol hòa nguyên với 1ml NaCl 0.9%.
- Lấy máu tĩnh mạch trước 30 phút dùng thuốc và lấy lại lần hai sau 30 phút dùng thuốc
- Tiêm 1 liều duy nhất.
Liều dùng:
- Người lớn sử dụng liều 0.25mg - 0.75mg tiêm tĩnh mạch.
- Trẻ em trên 2 tuổi tiêm tĩnh mạch 0.125mg/ lần.
- Có thể truyền tĩnh mạch trong 2 - 5ml nước muối trong thời gian 2 phút. Hoặc dùng 0.25mg thêm vào dung dịch glucose hoặc nước muối và truyền với tốc độ khoảng 40 microgam mỗi giờ trong khoảng thời gian 6 giờ.
- Mức cortisol huyết tương bình thường phải lớn hơn 5 microgam/ 100 mL.
- Mức cortisol sau 30 phút phải tăng ít nhất 7 microgam/ 100mL trên mức cơ bản.
- Mức cortisol trong 30 phút bình thường nên tăng vượt quá 18 microgam/ 100mL.
6. Tác dụng phụ của thuốc Cortrosyn
Một số tác dung không mong muốn có thể xảy ra khi dùng thuốc Cortrosyn
- Phản ứng dị ứng, nổi mề đay, phát ban, khó thở, phù mặt, môi, lưỡi, cổ họng, khó nuốt.
- Rối loạn nhịp tim nhanh hoặc chậm.
- Tăng huyết áp.
- Ngất xỉu.
- Phù tay, chân.
- Thay đổi tầm nhìn.
- Gây đột biến gen, sinh ung thư và giảm khả năng sinh sản trên động vật thí nghiệm.
Tóm lại, Cortrosy là một loại thuốc dùng để chẩn đoán các suy giảm hormone ở tuyến yên và tuyến thượng thận. Thuốc phải được kê đơn và sử dụng bắt buộc bởi bác sĩ chuyên khoa.
