Có nên sử dụng thuốc bổ cho gan?

Bài viết được tư vấn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Nhật - Chuyên khoa Truyền nhiễm - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Chỉ cần dạo quanh nhà thuốc hoặc các trang web bán hàng trực tuyến, bạn dễ dàng tìm thấy rất nhiều sản phẩm thuốc bổ gan khác nhau với những lời quảng cáo như sản phẩm này giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe gan, hỗ trợ quá trình giải độc tự nhiên của cơ thể. Liệu những loại thuốc bổ cho gan này có thực sự hiệu quả và an toàn? Có nên sử dụng thuốc bổ cho gan?

1. Có nên sử dụng thuốc bổ cho gan?

Gan là cơ quan lớn nhất và có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Gan đại diện cho hệ thống lọc chính của cơ thể con người, chuyển đổi chất độc thành các chất thải, làm sạch máu, chuyển hóa các chất dinh dưỡng và thuốc để cung cấp cho cơ thể một số protein quan trọng nhất.

Gan là một nhà máy thải độc của cơ thể, việc sử dụng thuốc bổ để giải độc gan không có nhiều ý nghĩa. Tuy nhiên cũng có một số ít những nghiên cứu cho thấy thành phần trong thuốc bổ gan mang lại lợi ích cho cơ thể.

Các nhãn thuốc bổ trợ gan khẳng định sản phẩm của họ sẽ “giải độc”, “tái tạo” và “giải cứu” gan của bạn. Chúng có mục đích loại bỏ tác hại của rượu, chất béo, đường và tất cả các chất độc khác mà gan của bạn buộc phải xử lý trong nhiều năm hoặc sau một cuộc nhậu say sưa cuối tuần.

Các nhà sản xuất của thuốc bổ gan này hứa hẹn rằng các chất bổ sung của họ sẽ giúp tái tạo gan của bạn và phục hồi chức năng tối đa của nó.

2. Thành phần của thuốc bổ gan

Nhiều loại thuốc bổ gan có chứa sự kết hợp của các thành phần thảo dược, vitamin và khoáng chất:

• Chiết xuất cây khế sữa: Cây kế sữa đã được sử dụng để điều trị rối loạn gan trong hơn 2.000 năm. Đây là thành phần thảo dược thường được sử dụng nhất trong thuốc bổ gan. Hoạt chất chính trong cây kế sữa là silymarin. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy silymarin giúp tái tạo mô gan, giảm viêm và bảo vệ tế bào gan khỏi bị hư hại bằng cách hoạt động như một chất chống oxy hóa. Tuy nhiên cũng có nghiên cứu cho thấy việc sử dụng lá cây khế sữa không có nhiều tác dụng đến các biến chứng hoặc tử vong do bệnh gan so với điều trị giả dược. Vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để biết cây kế sữa liệu có thật sự hiệu quả. Lưu ý bởi vì chất bổ sung này có thể làm giảm lượng đường trong máu, những người bị bệnh tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng nó.
• Lá atiso: có đặc tính chống oxy hóa, các nghiên cứu cho thấy nó có tác dụng bảo vệ gan. Nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất atiso giúp tái tạo tế bào gan. Nhiều nghiên cứu trên bệnh nhân gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy lá atiso giúp làm giảm các dấu hiệu tổn thương gan so với giả dược.
• Rễ cây bồ công anh: Mặc dù bồ công anh đã được sử dụng để điều trị bệnh gan, nhưng bằng chứng về lợi ích của nó vẫn còn rất ít. Cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem nó có an toàn và hiệu quả cho mục đích này hay không.

3. Thuốc bổ gan có an toàn không?

Việc sử dụng thảo dược và thực phẩm chức năng vì bất kỳ lý do gì có thể gây hại nhiều hơn lợi. Dữ liệu hiện có cho thấy rằng thực phẩm chức năng từ thảo dược là nguyên nhân gây ra 20% trường hợp tổn thương gan ở Hoa Kỳ. Theo một nghiên cứu liên quan đến Mạng lưới chấn thương gan do thuốc (DILIN), thực phẩm chức năng từ thảo dược có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng hơn so với các loại thuốc thông thường.

Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Hepatology năm 2016 cho thấy tần suất tổn thương gan do thực phẩm chức năng và thảo dược ở Mỹ dường như đang ngày càng gia tăng. Đặc biệt, nghiên cứu này phát hiện ra rằng chiết xuất trà xanh được sử dụng khá nhiều trong các loại thuốc bổ gan được bán trên thị trường như một “chất đốt cháy chất béo” hay sản phẩm giảm cân có thể gây ra tổn thương gan giống như viêm gan cấp tính.

Không có đủ bằng chứng để xác nhận việc dùng chất bổ sung sẽ giải độc hoặc bảo vệ gan của bạn. Nếu bạn muốn dùng bất kỳ loại thực phẩm chức năng kể cả những loại được cho là tốt cho sức khỏe gan, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa vì thuốc dù tốt đến đâu nhưng nếu dùng sai cách vẫn có thể gây hại cho sức khỏe.

4. Làm sao để giữ cho lá gan luôn khỏe mạnh?

Hiện nay vẫn chưa có đủ bằng chứng khoa học để hỗ trợ đầy đủ việc sử dụng các chất bổ sung để điều trị hoặc ngăn ngừa bệnh gan. Tuy nhiên, những lựa chọn lối sống sau đây có thể giúp giữ cho gan khỏe mạnh:

• Hạn chế lượng chất béo bão hòa: Mức độ cao của triglycerides và cholesterol trong máu có thể tạo ra chất béo tích tụ xung quanh gan, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) và tổn thương gan lâu dài.
• Hạn chế sử dụng rượu bia: Gan tạo ra các hóa chất độc hại, chẳng hạn như acetaldehyde, khi nó chuyển hóa rượu. Sử dụng rượu nặng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan và các bệnh mãn tính khác. Dietary Guidelines for American năm 2015–2020 khuyến nghị hạn chế uống rượu ở mức không quá một ly mỗi ngày đối với nữ và không quá hai ly mỗi ngày đối với nam.
• Giảm thiểu tiếp xúc với chất độc: Tiếp xúc với các chất độc trong môi trường, chẳng hạn như các sản phẩm tẩy rửa, thuốc trừ sâu và khói thuốc lá, có thể gây hại cho gan khi gan lọc các chất này khỏi máu.
• Tránh lạm dụng thuốc: Mỗi loại thuốc bạn dùng đều được chuyển hóa qua gan. Sử dụng thuốc nhiều hoặc lạm dụng các loại thuốc như steroid và thuốc hít có thể làm tổn thương cơ quan này vĩnh viễn. Sử dụng các loại thuốc có hại hoặc bất hợp pháp như heroin cũng có thể làm tổn thương gan.
• Không sử dụng rượu và một số loại thuốc cùng nhau: sự kết hợp này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tổn thương gan. Đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng bất kỳ loại thuốc theo toa nào. Tránh uống rượu nếu nhãn ghi sự kết hợp không an toàn.
• Cần gặp bác sĩ nếu bạn nghi ngờ mình có các triệu chứng của bệnh gan hoặc có thể đã tiếp xúc với virus viêm gan. Hầu hết mọi người vẫn không có triệu chứng trong giai đoạn đầu của bệnh gan. Các bác sĩ có thể phát hiện các dấu hiệu sớm của tổn thương gan khi kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm.

Tóm lại, nghiên cứu hiện tại cho thấy chiết xuất từ một số loại thảo mộc có đặc tính chống viêm có thể ngăn ngừa tổn thương gan do nhiễm trùng và tiếp xúc với chất độc. Tuy nhiên, tất cả những chất này cũng mang những nguy cơ về sức khỏe nếu không được sử dụng đúng cách. Hiện nay các bằng chứng khoa học cho thấy lợi ích của việc sử dụng thuốc bổ gan còn khá hạn chế, do đó nên cẩn trọng khi sử dụng và nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh tật, từ đó có kế hoạch điều trị đạt kết quả tối ưu. Theo đó, nếu trong quá trình thăm khám tổng quát, bác sĩ nhận thấy lá gan của bạn thực sự “có vấn đề” sẽ tư vấn bạn sử dụng thuốc bổ gan, điều trị bệnh gan phù hợp

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: healthtalk.unchealthcare.org, medicalnewstoday.com, healthline.com