Corticoid là 1 trong những loại thuốc kháng viêm được sử dụng khá nhiều hiện nay. Thuốc được chỉ định trong nhiều bệnh lý khác nhau. Vì có hiệu quả cao với nhiều mặt bệnh nên hiện tượng lạm dụng thuốc đang ngày càng tăng lên. Thuốc dùng liều cao trong thời gian dài có thể gây ngộ độc.
1. Triệu chứng lâm sàng khi nhiễm độc Corticoid
Như đã nói ở trên, lạm dụng thuốc corticoid kê đơn cho bệnh nhân là một tình trạng phổ biến xảy ra trên khá nhiều các quầy thuốc, nhà thuốc. Sử dụng corticoid liều cao liên tục quá 15 ngày, hoặc đang dùng mà ngừng thuốc đột ngột có thể gây tình trạng suy tuyến thượng thận cấp tính.
Corticoid có nhiều dạng thuốc tương ứng với những cách sử dụng khác nhau. Với mỗi cách sử dụng corticoid, việc lạm dụng thuốc đều có thể gây ra ngộ độc với những biểu hiện lâm sàng khác nhau. Cụ thể:
Lạm dụng thuốc đường uống:
- Corticoid gây ra chứng tăng nhãn áp, giảm trí nhớ, làm thay đổi hành vi, mê sảng.
- Tích nước gây phù mặt, phù chi dưới.
- Tăng huyết áp;
- Tăng tích mỡ ở bụng, sau gáy.
- Đục thuỷ tinh thể, làm tiến triển nặng hơn ở những bệnh nhân tiểu đường.
- Loãng xương, làm tăng nguy cơ gãy xương.
- Do thuốc có khả năng ức chế miễn dịch nên nếu dùng thuốc quá liều trong thời gian dài sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt nhiễm trùng do nấm, vi khuẩn.
- Ảnh hưởng đến chức năng tuyến thượng thận làm suy giảm khả năng tiết hormon, suy tuyến thượng thận.
- Làm giảm khả năng tự chữa lành các vết thương của cơ thể.
Lạm dụng thuốc đường tiêm:
- Tác dụng phụ gây ra tương tự đường uống do đây cũng là thuốc dùng toàn thân nên có thể gây ảnh hưởng trên nhiều cơ quan bộ phận.
- Ở đường tiêm, các triệu chứng có thể xảy ra nhanh hơn so với đường uống.
Lạm dụng thuốc đường bôi ngoài da: Ban đầu gây mỏng da, bào mòn da, ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da sinh ra mụn trứng cá và đỏ da. Bôi nhiều corticoid có thể gây teo da. Dựa trên tác dụng phụ này, trong thẩm mỹ da liễu đã sử dụng một số thuốc thuộc nhóm corticoid để làm thuốc tiêm tan xơ trị sẹo lồi.
Lạm dụng thuốc corticoid dạng xịt mũi hay dạng hít làm thuốc bị đọng lại ở mũi họng nhiều và gây:
- Nhiễm trùng mũi họng do nấm.
- Bị khàn tiếng.
- Một vài nghiên cứu đã kết luận rằng dùng corticoid dạng hít nhiều ở trẻ em có thể làm chậm tốc độ phát triển.
2. Thuốc thải độc Corticoid tại nhà
Trong các trường hợp bị nhiễm độc Corticoid, có 1 tình trạng xảy ra rất phổ biến, đặc biệt ở các chị em phụ nữ. Đó là nhiễm độc corticoid trên da do sử dụng mỹ phẩm chăm sóc da không đúng cách, lạm dụng mỹ phẩm, dùng các sản phẩm có chứa kem trộn với thành phần corticoid không rõ nguồn gốc.
Nhiễm độc Corticoid trên da gây tổn thương nghiêm trọng, tình trạng mụn viêm xuất hiện dày đặc khiến bệnh nhân tự ti với khuôn mặt. Câu hỏi đặt ra là liệu có thể dùng thuốc thải độc Corticoid tại nhà hay không?
Tuỳ theo mức độ nhiễm Corticoid mà sự tổn thương da ở mỗi bệnh nhân là khác nhau. Nếu biểu hiện nhẹ, bệnh nhân có thể dùng thuốc thải độc Corticoid tại nhà. Trường hợp nhiễm Corticoid nặng, không chỉ gây tổn thương da mà còn tác động đến các cơ quan khác khiến suy giảm sức khỏe toàn thân, bệnh nhân cần phải đến các cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kết hợp thuốc giải độc Corticoid với những biện pháp khác.
Một số thuốc thải độc Corticoid tại nhà mà người bệnh có thể tham khảo dùng gồm:
Uống nước rau diếp cá:
- Rau diếp cá được coi là một vị dược liệu có tính thanh nhiệt giải độc, trừ mụn tiêu viêm kháng khuẩn rất tốt.
- Uống nước ép rau diếp cá mỗi ngày không chỉ tốt cho sức khoẻ, làm giảm tình trạng nhiễm độc Corticoid trên da, cải thiện mụn trứng cá do corticoid gây nên.
Xông mặt:
- Xông mặt vừa giúp thư giãn, lại làm mở lỗ chân lông để lấy sạch hết bụi bẩn ra ngoài, giảm tình trạng bít tắc, ngăn nguy cơ hình thành mụn mới.
- Để xông với mục đích giải độc Corticoid, thường dùng một số vị dược liệu có tính kháng viêm, kháng khuẩn đồng thời hỗ trợ thúc đẩy quá trình thải độc nhanh hơn như: gừng, sả, ngải cứu, tía tô, trà xanh, lá tre... Dùng chung các vị trong nồi nước xông để hiệu quả tốt hơn.
- Lưu ý khi xông xong nên rửa lại mặt bằng nước mát để se khít lỗ chân lông tốt hơn. Tuỳ mức độ để cân nhắc xông mặt mỗi tuần 1-2 lần. Không nên xông hàng ngày vì sẽ làm to lỗ chân lông.
Đắp mặt nạ thải độc corticoid:
Với những trường hợp da nhiễm Corticoid nhẹ, có thể tham khảo cách làm mặt nạ đắp thải độc tại nhà được chế từ mướp đắng, trà xanh, nghệ...Các nguyên liệu này vừa có tính kháng khuẩn kháng viêm lại chứa nhiều vitamin, rất tốt cho da mụn.
Corticoid là một thuốc có tác dụng điều trị đối với nhiều mặt bệnh khác nhau nhưng không phải là tất cả các bệnh. Việc dùng Corticoid liều cao trong thời gian dài mà không có sự kết hợp với các thuốc hỗ trợ giảm độc tính của thuốc sẽ dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi muốn thay đổi liều hay ngừng thuốc.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
