Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thục Vỹ - Bác sĩ Chẩn Đoán Hình Ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Rò hậu môn là bệnh lý gây sụt giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh vì gây đau đớn và thường xuyên tái phát. Bệnh cần được điều trị triệt để bằng phương pháp phẫu thuật. Chụp cộng hưởng từ rò hậu môn là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiến tiến cho hình ảnh rõ nét về vị trí, hình dáng của đường dò và cấu trúc các phần mềm liên quan. Thực hiện chụp cộng hưởng từ rò hậu môn không có bất kỳ xâm lấn nào lên người bệnh và rất an toàn.
1. Rò hậu môn là bệnh gì ?
Rò hậu môn là bệnh lý viêm nhiễm ống hậu môn và khu vực xung quanh hậu môn. Bệnh rò hậu môn mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng nhưng rất thường hay tái phát nên ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, tâm lý và cuộc sống của người bệnh. Phẫu thuật được lựa chọn là phương pháp điều trị triệt để. Tuy nhiên, để việc phẫu thuật rò hậu môn đạt được hiệu quả tối ưu, phẫu thuật viên cần được cung cấp nhiều thông tin liên quan đến giải phẫu đường rò, hình dạng, đặc điểm và các cấu trúc xung quanh khung chậu của bệnh nhân.
Ngày nay, ngoài chụp đường dò bơm thuốc cản quang, siêu âm, chụp cộng hưởng từ rò hậu môn đang ngày càng được chỉ định nhiều hơn để hỗ trợ chẩn đoán và lên phác đồ phẫu thuật hiệu quả hơn. Thực hiện chụp cộng hưởng từ rò hậu môn cho phép cung cấp thông tin chi tiết và chính xác hơn về đường rò hậu môn, các cấu trúc phần mềm xung quanh như cơ thắt, dây chằng và các áp xe đi kèm nếu có. Chụp cộng hưởng từ rò hậu môn còn được ứng dụng để đánh giá kết quả sau quá trình điều trị.
2. Chỉ định/ Chống chỉ định chụp cộng hưởng từ rò hậu môn với những trường hợp nào ?
Chụp cộng hưởng từ rò hậu môn được chỉ định trong các trường hợp sau:
- Phát hiện vị trí các đường rò hậu môn nguyên phát
- Phát hiện được vị trí của các đường rò hậu môn thứ phát
- Nhận diện được các tổn thương viêm, áp xe của các mô mềm xung quanh
- Cung cấp hình ảnh tổng quan về cấu trúc giải phẫu của vùng đáy chậu, quan trọng là hệ thống các cơ thắt và cơ nâng hậu môn
Chụp cộng hưởng từ rò hậu môn có các chống chỉ định tương tự như những trường hợp chụp cộng hưởng từ khác, liên quan đến cơ chế hoạt động của máy chụp cộng hưởng từ bao gồm:
- Người bệnh có chứa các vật liệu nhân tạo bằng kim loại có từ tính bên trong cơ thể như một số loại máy tạo nhịp, một số van tim nhân tạo, máy khử rung tim, phương tiện kết hợp xương, clips cầm máu, ... Từ trường năng lượng cao từ máy chụp có thể làm rối loạn hoạt động của các thiết bị này và ngược lại chúng có thể làm nhiễu hình ảnh cộng hưởng từ.
- Người bệnh mang trang sức, đồng hồ, thẻ ngân hàng vào phòng chụp.
- Người bệnh mắc chứng sợ bóng tối hoặc sợ không gian chật.
- Người bệnh mắc các bệnh lý cấp tính nặng nề cần được hồi sức tích cực.
- Người có các dị vật kim loại trong cơ thể như mảnh đạn ở vùng hốc mắt và vùng đầu.
3. Quy trình thực hiện chụp cộng hưởng từ rò hậu môn
Để đảm bảo an toàn cho người chụp và quá trình chụp được diễn ra hiệu quả, chụp cộng hưởng từ rò hậu môn cần được tiến hành đúng theo các bước sau:
- Chuẩn bị máy chụp cộng hưởng từ. Nên sử dụng các máy thế hệ từ 1 tesla trở lên để chống ồn và có chất lượng hình ảnh tốt hơn.
- Chuẩn bị thuốc và một số vật tư y tế cơ bản như thuốc cản quang nếu cần, thuốc an thần, gel thụt tháo hậu môn, bơm tiêm, nước cất, găng tay, sonde ...
- Thăm khám bệnh nhân, hỏi tiền sử bệnh sử để loại trừ các chống chỉ định chụp cộng hưởng từ rò hậu môn đã kể trên.
- Hướng dẫn người bệnh tháo bỏ tư trang như đồng hồ, khuyên tai, nhẫn, điện thoại, thẻ ngân hàng trước khi vào phòng chụp.
- Đặt sonde trực tràng để định vị ống hậu môn có thể cần hoặc không.
- Đối với chụp cộng hưởng từ rò hậu môn không thuốc tương phản từ, người bệnh không cần nhịn ăn uống trước chụp. Trong trường hợp có sử dụng thuốc cản quang theo chỉ định của bác sĩ hoặc người bệnh là trẻ em hay có các rối loạn tâm lý tiên lượng cần gây mê trước chụp, nhân viên y tế cần dặn dò nhịn ăn uống trước thời điểm tiến hành ít nhất 6 tiếng.
- Người bệnh nên được thay áo quần và mang tai nghe giảm tiếng ồn sản xuất ra từ quá trình vận hành máy.
- Đưa người bệnh vào phòng và hướng dẫn họ nằm ngửa trên giường chụp.
- Đặt cuộn coil vào vị trí cần chụp,sau đó di chuyển bản chụp vào buồng chụp của máy, nơi sản xuất ra vùng từ trường năng lượng cao.
- Điều chỉnh các chuỗi xung theo từng trường hợp cụ thể. Các xung thường được lựa chọn khi chụp cộng hưởng từ rò hậu môn là T1W, T2W, STIR, SE, TSE. Quá trình chụp có thể mất khoảng từ 15 đến 20 phút.
- Sau khi chụp xong, người bệnh sẽ được hướng dẫn vào phòng chờ để nhận kết quả từ bác sĩ sau khoảng 30 phút tuỳ vào từng cơ sở y tế.
4. Xử trí biến chứng xảy ra sau khi chụp
Chụp cộng hưởng từ rò hậu môn được xem là một kỹ thuật không xâm lấn và an toàn cho người chụp. Người bệnh thực hiện chụp cộng hưởng từ rò hậu môn ít có khả năng gặp phải các tác dụng không mong muốn hoặc tai biến trong và sau khi chụp. Một tỷ lệ nhỏ các trường hợp có xuất hiện tai biến thì hầu hết đều không quá nghiêm trọng và có thể được xử lý ngay như:
- Bệnh nhân lo lắng, sợ hãi, hoảng loạn: nhân viên y tế cần giải thích và động viên người bệnh, mục đích để người bệnh hiểu đây là kỹ thuật an toàn và không gây đau đớn. Nếu giải pháp này không có hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc an thần để trấn an người bệnh, giúp đảm bảo chất lượng hình ảnh khi chụp.
- Dị ứng hoặc phản ứng phản vệ với thuốc tương phản từ: tuy hiếm nhưng tai biến này vẫn có thể xảy ra. Dừng bơm thuốc vào cơ thể người bệnh và xử lý theo phác đồ phản vệ của bộ y tế.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.
Thạc sĩ. Bác sĩ Nguyễn Thục Vỹ có 09 năm kinh nghiệm trong chuyên ngành Chẩn Đoán Hình Ảnh. Bác sĩ Vỹ có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh bệnh viện đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, được đào tạo và tham gia nhiều khóa học về chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh ở bệnh viện Đại học Y Dược Huế, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chính Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy. Hiện đang công tác tại khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
XEM THÊM
