Chỉ số CT là một chỉ số có giá trị cao trong xét nghiệm RT-PCR nhằm phát hiện sự có mặt của virus Covid. Chỉ số CT tỷ lệ nghịch với tải lượng virus trong cơ thể và tỷ lệ này càng cao thì chứng tỏ số lượng virus trong cơ thể càng thấp.
1. Chỉ số CT là gì?
Chỉ số CT là một giá trị trong xét nghiệm RT-PCR, xét nghiệm RT-PCR được coi là tiêu chuẩn vàng để phát hiện virus SARS-CoV-2.
Trong xét nghiệm RT-PCR, RNA được chiết xuất từ mẫu bệnh phẩm lấy từ bệnh nhân, sẽ được chuyển đổi thành DNA sau đó được khuếch đại. Khuếch đại có nghĩa là quá trình tạo ra nhiều bản sao của vật liệu di truyền (DNA). Điều này giống như nhân bản khiến vật chất di truyền này nhiều lên từ đó cải thiện khả năng của xét nghiệm để phát hiện sự hiện diện của virus SARS-CoV-2. Quá trình khuếch đại diễn ra qua một loạt chu kỳ nhiệt, một bản sao trở thành hai, hai bản sao trở thành bốn... và sau nhiều chu kỳ, một lượng virus SARS-CoV-2 sẽ được tạo ra cho đến khi có thể phát hiện được.
Chỉ số CT chính là thể hiện số lượng chu kỳ nhiệt mà ở tại một thời điểm thiết bị RT-PCR bắt đầu ghi nhận được tín hiệu huỳnh quang phát ra từ phản ứng PCR vượt qua cường độ huỳnh quang nền, hay nói một cách khác là số chu kỳ mà máy phải chạy để phát hiện được tín hiệu huỳnh quang từ mẫu bệnh phẩm, phát hiện tín hiệu huỳnh quang nghĩa là phát hiện được virus.
Do đó, chỉ số CT trên xét nghiệm sẽ tỉ lệ nghịch với nồng độ virus bởi khi mẫu có càng nhiều virus Sars-CoV-2 thì tín hiệu huỳnh quang sẽ xuất hiện sớm ở những chu kỳ đầu tiên (CT nhỏ), và ngược lại trong mẫu bệnh phẩm càng ít virus Sars-CoV-2 thì tín hiệu huỳnh quang sẽ có thể xuất hiện muộn ở những chu kỳ sau (CT lớn).
2. Ý nghĩa của chỉ số CT trong xét nghiệm Covid
Chúng ta đã biết giá trị CT đề cập đến số chu kỳ mà sau đó virus SARS-CoV-2 có thể được phát hiện. Giá trị CT càng thấp có nghĩa tải lượng virus SARS-CoV-2 càng cao. Ngược lại, giá trị CT càng cao thì tải lượng virus SARS-CoV-2 càng thấp và đến một mức nào đó sẽ không có khả năng lây nhiễm nữa.
Có nghĩa là chỉ số CT cho phép chúng ta đánh giá được tải lượng virus đang có trong cơ thể. Khi chỉ số càng cao thì khả năng lây nhiễm càng thấp. Mặc dù giá trị CT không đủ chứng minh việc tương quan với mức độ nặng nhẹ của bệnh COVID-19 hoặc quyết định việc điều trị, cách ly cho từng người bệnh nhưng cũng có giá trị định hướng được nguy cơ:
- CT dưới 20: Nồng độ virus cao cần thận trọng, đặc biệt là ở đối tượng có nguy cơ như người cao tuổi, có bệnh nền. Nhóm đối tượng này nếu có CT thấp thì khả năng bệnh trở nặng cao hơn, do đó tốt nhất nên đưa họ nhập viện sớm. Tuy nhiên, cũng có người CT thấp nhưng vẫn cảm khỏe, thường gặp ở người trẻ tuổi, đa số hệ miễn dịch tốt, kiểm soát được nên bệnh không tiến triển nặng.
- Nếu CT 20 – 29: Ở người lớn tuổi, có bệnh nền thì bệnh vẫn có nguy cơ trở nặng, nên được theo dõi sát. Ngoài ra, tải lượng virus thời điểm này vẫn còn những nguy cơ lây nhiễm, nên người bệnh cần tuân thủ các biện pháp phòng dịch của Bộ Y tế.
- CT ≥ 30: Được coi là một trong các tiêu chuẩn để cho F0 xuất viện, vì tải lượng virus thời điểm này thì rất khó lây. Và theo một số nghiên cứu thì khi giá trị CT > 33 thì hoàn toàn không có khả năng lây bệnh nữa. Tuy nhiên cũng cần lưu ý, nếu như một người chưa từng xét nghiệm, làm PCR có CT≥ 30 thì không đồng nghĩa với việc tải lượng virus thấp, khó lây bởi vì đây vẫn có thể là trường hợp mới mắc bệnh.
3. Chỉ số CT bao nhiêu là âm tính?
Chỉ số CT có thể được thể hiện tải lượng virus trong cơ thể. Vậy khi chỉ số CT bao nhiêu thì được coi là âm tính?
- Trên những đánh giá thì khi người bệnh được xác định bệnh trước đó, mà chỉ số CT trên 30 được coi là an toàn, khả năng lây nhiễm thấp bệnh nhân vẫn có thể được xuất viện và tiếp tục theo dõi tại nhà.
- Theo một số nghiên cứu mới nhất thì CT trên 33 thì khả năng lây lan của virus SARS-CoV-2 gần như là không có và có thể trên các xét nghiệm test nhanh sẽ âm tính.
- Theo các thông báo toàn cầu khi chỉ số CT trên 35 có thể được thông báo là âm tính với virus.
Lưu ý chỉ số CT phụ thuốc vào giai đoạn nhiễm trùng, nếu chỉ số cao ở giai đoạn sớm của bệnh thì bệnh còn có thể tiến triển và cần theo dõi sát. Nếu ở giai đoạn sau của bệnh thì người bệnh có thể được theo dõi tại nhà và trong bất kỳ trường hợp nào cũng cần kết hợp theo dõi các dấu hiệu lâm sàng của bệnh. Ngoài ra, chỉ số này cũng phụ thuộc nhiều vào kỹ thuật lấy mẫu, nếu không lấy tốt có thể cho ra chỉ số CT sai lệch, cao hơn so với giá trị thật, mà thực tế khả năng lây lan vẫn còn cao.
Tóm lại, chỉ số CT là một giá trị quan trọng trong xét nghiệm RT-PCR và người bệnh có thể được xác định âm tính khi chỉ số này trên 35. Tuy nhiên, bạn vẫn cần theo dõi sát các dấu hiệu để kịp thời phát hiện bất thường và xử trí điều trị sớm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
