Chế độ dinh dưỡng và luyện tập cho người bệnh tiểu đường

Chế độ ăn uống trong bệnh tiểu đường rất quan trọng vì nó là một phần trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường, giúp hỗ trợ kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng.

Làm thế nào để kiểm soát được bệnh tiểu đường?
Có 4 việc quan trọng cần thực hiện:

• Chế độ ăn uống hợp lý
• Hoạt động thể lực, tăng cường vận động thích hợp
• Điều trị bằng thuốc khi cần thiết theo chỉ định của bác sĩ
• Người bệnh biết cách tự theo dõi, thử đường huyết bằng máy đo cá nhân tại nhà rất quan trọng

Chế độ ăn uống trong bệnh tiểu đường rất quan trọng vì nó là một phần trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường, giúp hỗ trợ kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng.
Thay đổi chế độ ăn cũng góp phần điều trị béo phì , tăng huyết áp , tăng cholesterol. Những bệnh này có thể ảnh hưởng đến người bị bệnh tiểu đường và có thể dẫn đến các vấn đề trong tương lai như đột quị , cơn nhồi máu cơ tim .
Cần phải lựa chọn loại thức ăn thích hợp cũng như sử dụng cân đối các thành phần đạm, chất bột, chất béo trong thực đơn hàng ngày.

Cần phải lựa chọn loại thức ăn thích hợp cũng như sử dụng cân đối các thành phần đạm, chất bột, chất béo trong thực đơn hàng ngày. Mục tiêu kiểm soát đường huyết cho người bệnh tiểu đường:

• Đường huyết khi đói từ 4 -7.2 mmol/l
• Đường huyết 2 giờ sau ăn dưới 10mmol/l hoặc tốt hơn dưới 8 mmol/l
• HbA1C từ 6.5% -7%
• Lưu ý mục tiêu này cần được cá thể hóa, điều chỉnh phù hợp với tình trạng cụ thể của người bệnh

Mục đích của dinh dưỡng trong điều trị đái tháo đường

• Không làm tăng glucose máu nhiều sau ăn, cũng không làm hạ glucose máu lúc xa bữa ăn, nhất là hạ đường huyết nặng
• Không làm tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, suy thận
• Phù hợp với tình trạng dinh dưỡng, tập quán, thói quen ăn uống và lối sống lành mạnh
• Không làm thay đối quá nhanh và nhiều cơ cấu cũng như khối lượng của cá bữa ăn. Ngăn ngừa và điều trị các biến chứng mạn tính của đái tháo đường
• Cải thiện sức khỏe thông qua lựa chọn thực phẩm lành mạnh và hoạt động thể lực hợp lý.

Nguyên tắc của chế độ ăn đối với người đái tháo đường

• Chỉ ăn đúng lượng thực phẩm cần thiết hàng ngày để duy trì cân nặng hợp lý, cần thiết cho hoạt động bình thường. Số lượng thực phẩm khác nhau cho mỗi đối tượng phụ thuộc vào giới tính, cân nặng, chiều cao, cường độ lao động...
• Bữa ăn phải cân đối giữa các chất đạm, chất bột đường, chất béo, vitamin và chất khoáng. Ăn đa dạng các loại thực phẩm với số lượng và thời gian hợp lý

Làm thế nào để ổn định đường huyết

• Tránh bữa ăn lớn, chia nhỏ bữa ăn thành 3 bữa chính, 1-3 bữa phụ
• Nên ăn đều đặn và đúng giờ giữa các bữa ăn. Không được bỏ ăn, ngay cả lúc bệnh nặng hoặc không muốn ăn
• Nên ăn lượng bột đường ổn định và phù hợp với từng người bằng cách biết thay thế thức ăn giàu chất bột đường
• Dùng thức ăn có chỉ số đường huyết thấp, ăn chậm và nhai kỹ
• Nếu dùng các loại thuốc hạ glucose máu, cần có tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng để biết cách phối hợp bữa ăn sao cho phù hợp với thuốc về liều lượng và thời gian

Chế độ luyên tập thể lực

• Vận động thể lực giúp tăng sức chịu đựng cho tim và giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn vì cơ vân có thể tiêu thụ đường khi hoạt động
• Tăng cường hoạt động thể lực đều đặn, ít nhất 30 phút/ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
• Lựa chọn các bài tập phù hợp tình trạng sưc khỏe, nếu đã có biến chứng của đái đường như biến chứng thận, tim mach, cần hạn chế các động tác thể dục cường độ cao.
• Cần kiểm tra đường huyết trước và sau khi tập để có thể điều chỉnh thuốc hoặc ăn thêm khi cần thiết.

Khám định kỳ chuyên khoa nội tiết-tiểu đường để được bác sĩ tư vấn về chế độ ăn uống, tập luyện, thay đổi liều thuốc điều trị tiểu đường, phát hiện sớm các biến chứng có thể gặp phải. BS Bùi Minh Đức Phó Trưởngng khoa Nội chung BV Vinmec