Cây đơn tướng quân hay còn có tên gọi khác là cây khôi tía, cây khôi nhung... thường mọc hoang ở vùng Hà Tây, Bắc Kạn và Phú Thọ nước ta. Đặc biệt, cây đơn tướng quân được trồng nhiều ở làng Đại Yên, Hà Nội với mục đích làm thuốc. Cụ thể hơn, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu cây đơn tướng quân chữa bệnh gì.
1.Đặc điểm nhận dạng của cây đơn tướng quân
Cây đơn tướng quân có tên khoa học là Syzygium formosum var. Ternifulium (Roxb) Merr. Et Perry, ngoài ra còn có tên đồng nghĩa khác là Eugenia Ternifolia Roxb., hay Eugenia formosa var. Ternifolia (Roxb) Duth, thuộc họ Sim.
Cây đơn tướng quân có đặc điểm là loại cây to và cao, kích thước trung bình lên đến 10 mét, một số cây có thể cao hơn như vậy. Cây có phần thân cành phân nhánh tương đối nhiều, vỏ thân mềm, có màu xám. Đôi khi, bạn sẽ tìm thấy một số vết sẹo trên thân do lá trước đó rụng đi. Cành non của đơn tướng quân có hình dáng hơi cạnh.
Lá đơn tướng quân mọc đối xứng và tương đối lớn, thường sít nhau ở phần ngọn. Mỗi phiến lá đơn tướng quân thường dài và gần như không có cuống, chiều dài của lá dao động từ 20 đến 30cm, chiều rộng khoảng 8 đến 12cm, có gốc lá tròn và đầu tù, hơi nhọn.
Hoa của đơn tướng quân thường mọc thành cụm ở phần cành già đã rụng lá. Hoa thường có 4 răng tròn, kích thước tò. Mỗi tràng hoa đơn tướng quân thường có khoảng 4 đến 5 cánh. Quả của cây có hình cầu, thường vẫn giữ đài hoa. Hàng năm, mùa hoa đơn tướng quân rơi vào khoảng tháng 4 đến tháng 5, còn mùa quả dao động trong tháng 6 đến tháng 7.
2.Cây đơn tướng quân thường phân bố ở đâu?
Người ta tìm thấy cây đơn tướng quân mọc hoang rất nhiều ở các vùng:
- Chân Mộng, Phú Thọ.
- Ba Vì, Hà Tây.
- Bắc Kạn.
Ngoài ra, con người cũng chủ ý trồng cây đơn tướng quân ở Hà Nội, làng Đại Yên với mục đích làm thuốc. Cây đơn tướng quân cũng được tìm thấy ở phía Nam nước ta, ở Campuchia, Miến Điện và Ấn Độ.
3.Tìm hiểu về tác dụng dược lý của cây đơn tướng quân
Vào năm 1968, tính chất kháng sinh của cây đơn tướng quân đã được tìm thấy đối với tụ cầu khuẩn vàng và trực khuẩn Coli. Trong đó, thầy thuốc Nguyễn Đức Minh, thuộc Phòng Đông Y thực nghiệm của Viện nghiên cứu Đông Y) đã đi đến kết luận: vỏ và rễ của cây đơn tướng quân không có tính kháng sinh. Tuy nhiên, phần lá đơn tướng quân (dù tươi, già hoa75c non, lá úa, lá rụng...) và nụ hoa đơn tướng quân đều có tính kháng sinh rất mạnh, đặc biệt là phần nụ. Vào mùa đông, chất kháng sinh tập trung phần nhiều ở lá đơn tướng quân.
Cùng với đó, người ta cũng phát hiện rằng tính kháng sinh của lá đơn tướng quân không bị phá hủy dù bị tác động bởi nhiệt độ, bao gồm các thao tác sấy khô, đặt ngoài nắng, chưng cách thủy...
Đối với Y Học Hiện Đại, tính kháng sinh của cây đơn tướng quân chỉ có tác dụng mạnh đối với vi khuẩn Gram +, và hoàn toàn không có khả năng xử lý hoặc hạn chế hoạt động của vi khuẩn Gram -.
Tính tới thời điểm hiện tại, cây đơn tướng quân đã nhận được vô số sự quan tâm từ các nhà nghiên cứu, đặc biệt là nhà khoa học trong nước và ở Hàn Quốc. Trong đó, một nghiên cứu khác từ nhóm các nhà khoa học tại Đại học quốc gia Chungnam Hàn Quốc đã phát hiện khả năng chống dị ứng và điều hòa miễn dịch nhờ chiết xuất ethanol từ lá đơn tướng quân.
4.Cây đơn tướng quân chữa bệnh gì?
Sau khi tìm hiểu sơ nét về đặc điểm, hình ảnh cây đơn tướng quân, hẳn bạn đọc vẫn đang rất thắc mắc không biết liệu với tác dụng dược lý như vậy, cây đơn tướng quân chữa bệnh gì là hiệu quả nhất.
Theo một số nghiên cứu, đơn tướng quân đặc biệt có nhiều tác dụng chống dị ứng, tiêu độc và có tính kháng khuẩn mạnh. Vì vậy, dân gian thường sử dụng lá đơn tướng quân để khắc phục nhiều vấn đề sức khỏe như:
- Viêm phế quản cấp và mãn tính.
- Nổi mề đay hoặc mẩn ngứa ngoài da.
- Dị ứng, phát ban đỏ.
- Bệnh ghẻ lở.
5.Một số cách dùng lá đơn tướng quân phổ biến
Lá đơn tướng quân xuất hiện trong nhiều bài thuốc dân gian chữa bệnh, trong đó, người ta có thể dùng lá tươi lẫn lá khô để hãm với nước, sử dụng như một loại trà. Thông thường, liều dùng lý tưởng cho lá đơn tướng quân là:
- 100 gram mỗi ngày đối với lá tươi.
- 40 gram mỗi ngày đối với lá khô.
Cách dùng lá đơn tướng quân tươi:
Phương thức đơn giản và phổ biến nhất là hãm phần lá tươi với nước sôi. Sau khi mua hoặc hái lá đơn tướng quân đem về, bạn nên rửa sạch, sau đó bỏ vào bình và đổ thêm nước sôi để tráng qua 1 lần. Sau đó bỏ phần nước này và đổ khoảng 1.5 lít nước sôi vào lá, đậy bình kín và ủ trong 20 - 30 phút, bạn sẽ có bình “trà” đơn tướng quân thơm ngon, có thể uống thay thế nước hàng ngày.
Cách dùng lá đơn tướng quân khô:
Tương tự như lá tươi, tuy nhiên, bạn chỉ nên dùng khoảng 40 gram lá khô mỗi ngày. Phần lá khô này giúp bạn dễ bảo quản hơn, và nước trà nóng có thể dùng vào mùa đông. Mùa hè nóng bức, bạn có thể để nguội và thêm đá để tạo thành ly trà mát lạnh.
6.Tổng hợp bài thuốc đơn tướng quân phổ biến
Trong dân gian, một số bài thuốc sử dụng lá đơn tướng quân đã được lưu lại đến ngày nay với tác dụng cụ thể.
Bài thuốc đơn tướng quân chữa mề đay và mẩn ngứa
Bài thuốc này có nhiều phương thức và phiên bản thực hiện, bạn có thể lựa chọn tùy theo điều kiện của gia đình và của người bệnh:
- Kết hợp đơn tướng quân và tẩm phỏng với hàm lượng bằng nhau, sắc uống và nấu nước tắm hàng ngày, thực hiện kiên trì đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.
- Mua hoặc hái lá đơn tướng quân, kim ngân hoa, lá mã đề, ké đầu ngựa mỗi vị khoảng 12 gram, cùng với 25 gram đơn đỏ, sắc các vị thuốc với nước thành 1 thang thuốc, chi làm 3 lần uống trước bữa ăn mỗi ngày.
- Dùng 10 gram lá đơn tướng quân băm nhỏ và sắc với nước đến khi còn 1⁄4 số nước ban đầu, chia nước thuốc thành 2 lần uống mỗi ngày.
Bài thuốc đơn tướng quân chữa ghẻ lở
Bài thuốc này tương đối dễ thực hiện, bạn chỉ cần dùng một nắm lá đơn tướng quân rửa sạch và thái nhỏ, sau đó đun với 5 lít nước đến khi sôi, và để nguội.
Khi nước còn ấm, bạn nên dùng nước này để tắm, và dùng phần bã lá xát vào vùng ghẻ lở. Mỗi ngày tắm một lần nước đơn tướng quân và thực hiện liên tục khoảng 3 - 4 ngày, vùng ghẻ lở sẽ rất nhanh khô miệng.
Dùng đơn tướng quân điều trị viêm họng và viêm phế quản
Bài thuốc này cần khoảng 100 gram lá đơn tướng quân băm nhỏ và nấu với khoảng 1 lít nước, cô đặc đến khi còn một dung dịch sệt, sau đó trộn dung dịch này với bột nếp và mật ong, vo thành 20 viên thuốc.
Mỗi ngày, bạn nên uống 2 viên và uống liên tục trong 3 - 4 ngày.
Bài thuốc đơn tướng quân điều trị thấp khớp
Bài thuốc cần các nguyên liệu gồm:
- 12 gram lá đơn tướng quân.
- 16 gram rễ gối hạc.
- 12 gram lá đơn mặt trời và lá bạc thau.
- 10 gram dây kim ngân.
- 16 gram ké đầu ngựa.
- 8 gram lá thông.
Phối hợp các vị thuốc trên và sắc với khoảng 600ml nước đến khi còn 200ml, lọc lấy nước thuốc trong. Bạn nên chia phần thuốc này thành 3 lần uống và uống liên tục 10 ngày.
Có thể nói, cây đơn tướng quân là một cây thuốc quý, được ứng dụng rất nhiều trong các vấn đề sức khỏe hàng ngày. Vì vậy, bạn có thể thử những bài thuốc sử dụng lá đơn tướng quân nếu mắc phải vấn đề có thể khắc phục bằng loại cây này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
