Khô âm đạo thường gặp sau khi sinh em bé khiến nhiều chị em giảm ham muốn tình dục, từ đó cuộc sống vợ chồng ảnh hưởng. Vậy có cách trị khô hạn sau sinh tại nhà không và nên ăn gì để giảm khô hạn sau sinh?
1. Khô hạn sau sinh là gì ?
Khô hạn hay khô âm đạo có thể gặp ở bất kỳ phụ nữ nào, đặc biệt ở phụ nữ giai đoạn sau sinh. Thông thường, dưới tác động của hormone Estrogen âm đạo luôn ẩm, độ pH ổn định và sạch sẽ do các tuyến trong cổ tử cung tạo ra những chất bôi trơn tự nhiên. Tình trạng khô hạn sau sinh xảy ra khi cơ thể sau sinh tiết ra dịch nhờn không đủ hoặc không tiết dịch nhờn, khiến chị em cảm thấy khô rát và khó chịu khi quan hệ tình dục.
2. Nguyên nhân gây khô hạn sau sinh
Hiểu được các nguyên nhân khô hạn sau sinh sau đây sẽ giúp bạn khắc phục được vấn đề này.
2.1 Nguyên nhân nội tiết
- Sự thay đổi Hormone Estrogen: Estrogen là hormone kích thích tình dục vì hoạt chất này có tác dụng thúc đẩy lưu lượng máu đến cơ quan sinh dục và tăng bôi trơn cho âm đạo. Trong thai kỳ, lượng hormone Estrogen và Progesterone được sản xuất nhiều hơn giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi. Nồng độ hormone Estrogen và Progesterone sẽ trở lại bình thường sau 24h sau sinh, sự thay đổi đột ngột này khiến những mẹ bầu cảm thấy bị khô hạn sau sinh, tức ngực, đầy bụng, đau bụng dưới...
- Cho con bú: Cho con bú sẽ kích thích tuyến yên tăng sản xuất hormone Prolactin, có tác dụng kích thích tuyến vú sản xuất ra sữa, nên việc bé bú càng nhiều sẽ giúp vú mẹ tiết ra nhiều sữa hơn. Tuy nhiên, khi cho con bú sẽ gây ức chế buồng trứng và làm suy giảm sản xuất hormone Estrogen.
- Viêm tuyến giáp sau sinh: Viêm tuyến giáp sau sinh thường chỉ kéo dài trong khoảng 4 đến 6 tuần sau sinh. Bệnh lý này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vào quá trình sản xuất hoạt chất Thyroxine trong tuyến giáp, sau đó có thể dẫn đến suy giáp tạm thời, kéo theo khô âm đạo.
2.2 Nguyên nhân khác
- Vệ sinh âm đạo không đúng cách: Sử dụng các loại dung dịch vệ sinh âm đạo với thành phần chứa hóa chất, chất tạo mùi...hay vệ sinh không đúng cách, thụt rửa âm đạo quá sâu cũng là những nguyên nhân khiến môi trường âm đạo thay đổi gây khô âm đạo.
- Căng thẳng, mệt mỏi, stress: Việc trải qua một cuộc sinh mổ vất vả kèm theo việc chăm sóc em bé sau sinh khiến nhiều bà mẹ cảm thấy mệt mỏi, stress và căng thẳng, từ đó dẫn đến tình trạng trầm cảm sau sinh. Ngoài ra, vấn đề lo lắng về ngoại hình sau sinh cũng khiến phụ nữ mất đi vẻ tự tin, không thoải mái trong chuyện vợ chồng, từ đó làm giảm hưng phấn và khô âm đạo.
- Nhiễm khuẩn âm đạo: Trong thời gian mang thai, âm đạo dễ bị tổn thương bởi các tác nhân như vi khuẩn, nấm... dẫn đến viêm nhiễm, đây cũng là một nguyên nhân gây khô âm đạo thường gặp.
- Tổn thương âm đạo: Những vết mổ ở bụng, vết khâu tầng sinh môn cũng có liên quan đến tình trạng khô âm đạo.
3. Khô hạn sau sinh phải làm sao?
Dưới đây là những cách trị khô hạn sau sinh tại nhà cho phụ nữ:
3.1 Các loại thuốc giảm khô hạn sau sinh
Điều trị ngắn hạn: Có thể bôi các loại kem dưỡng ẩm, gel bôi trơn âm đạo... để giảm khô rát khi quan hệ tình dục.
Điều trị dài hạn:
- Liệu pháp Estrogen tại chỗ: Có thể thường xuyên sử dụng kem bôi âm đạo, thuốc đặt âm đạo, vòng đặt âm đạo... để Estrogen giải phóng trực tiếp vào mô âm đạo, khôi phục độ dày, độ ẩm và độ đàn hồi của niêm mạc âm đạo, giảm khô hạn và kích ứng.
- Liệu pháp Estrogen toàn thân: Sử dụng miếng dán da, thuốc xịt, gel bôi lên da... để Estrogen giải phóng vào máu sau đó di chuyển đến cơ quan và mô.
- Liệu pháp laser Estrogen: Phù hợp với phụ nữ suy giảm hormone Estrogen tại thời điểm tiền mãn kinh và mãn kinh.
3.2 Áp dụng bài tập Kegel
Những bài tập Kegel phù hợp với những phụ nữ đau rát khi quan hệ hoặc khô rát âm đạo. Bài tập Kegel ra đời từ năm 1948, do bác sĩ phụ khoa Arnold Kegel Henry sáng tạo ra. Bài tập này giúp kích hoạt cơ xương nằm ở dưới vùng chậu, giữa 2 chân ở vùng thắt lưng. Các bài tập này có thể thư giãn cho các cơ âm đạo, cải thiện lưu thông máu và tăng cường kích thích, khả năng bôi trơn, từ đó cải thiện tình trạng khô hạn.
Một vài bài tập Kegel dành cho chị em phụ nữ có thể tham khảo như:
Bài tập co cơ nhanh
- Động tác 1: Ngồi thẳng lưng và khoanh chân tròn. Chú ý tập trung vào cơ sàn chậu.
- Động tác 2: Chị em nên ngồi siết chặt cơ sàn chậu.
- Động tác 3: Với tư thế siết cơ nên giữ trong 2 giây, sau đó thả ra.
Động tác này nên được lặp lại 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
Bài tập co cơ chậm
- Động tác 1: Cần ngồi thẳng lưng, khoanh chân
- Động tác 2: Thực hiện việc siết cơ sàn chậu chặt nhất có thể.
- Động tác 3: Nên giữ tư thế này trong thời gian 5 giây, sau đó thả lỏng cơ thể để thư giãn
Động tác này nên được lặp lại 10 lần mỗi hiệp và thực hiện 3 hiệp mỗi ngày
3.3 Chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống đầy đủ và hợp lý sẽ giúp mẹ sớm hồi phục sức khỏe nói chung, qua đó cải thiện tình trạng khô hạn sau sinh rõ rệt. Mẹ hãy tăng cường ăn các thực phẩm sau:
- Thực phẩm giàu Vitamin A như khoai lang, cà rốt, cải xoăn, rau bina, dưa hấu, cà chua...
- Thực phẩm giàu Vitamin B như súp lơ, rau xanh đậm, gan động vật, các loại cá, ngũ cốc, nấm... Trong đó, Vitamin B2 có thể cải thiện dịch nhờn trong âm đạo và Vitamin B5, Vitamin B6 giúp giảm stress.
- Axit béo Omega-3 có trong cá béo và các loại hạt.
- Thực phẩm giàu Vitamin C như: cam, chanh, bưởi, ổi....
- Thực phẩm có chứa Phytoestrogen như mầm cỏ linh lăng, mầm đậu nành, các loại đậu, hoa quả...
- Có thể uống các loại nước ép như nước ép lựu, trà xanh, nước ép cam...
3.4 Uống đủ nước
Phụ nữ sau sinh nên uống đủ nước từ 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày để cải thiện làn da và nâng cao sức khỏe âm đạo. Da vùng kín dễ bị mất độ ẩm nếu không được chăm sóc đúng cách. Nếu cung cấp đủ nước, môi trường bên trong âm đạo sẽ cân bằng được độ ẩm và được bôi trơn tốt hơn.
3.5. Luôn có màn dạo đầu trước khi khi “yêu”
Ngoài sử dụng các chất bôi trơn âm đạo, cách tự nhiên nhất để tạo độ trơn và ẩm cho âm đạo trước khi quan hệ chính là nên có màn “dạo đầu” kĩ càng để kích thích âm đạo tiết các chất nhờn bôi trơn. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên rằng kích thích tình dục hợp lý và đúng cách có thể cải thiện sức khỏe âm đạo, trong đó bao gồm cả tình trạng khô rát âm đạo, từ đó tạo nên một cuộc yêu trọn vẹn.
3.6 Tránh thụt rửa âm đạo
Thụt rửa âm đạo quá nhiều hoặc không đúng cách có thể gây cảm giác khó chịu, tạo mùi và ảnh hưởng đến môi trường âm đạo. Từ đó gây viêm nhiễm âm đạo, khô rát âm đạo và tổn thương thành niêm mạc âm đạo. Vì vậy, không nên thụt rửa âm đạo, chỉ nên vệ sinh nhẹ nhàng bằng dung dịch vệ sinh có thành phần kháng khuẩn như trầu không, nano bạc, bạc hà ... hoặc vệ sinh với nước ấm.
3.7 Tăng cường thể dục thể thao
Lối sống tích cực tăng cường các hoạt động thể dục thể thao cũng là giải pháp giúp cơ thể dễ dàng phục hồi và để lấy lại tinh thần sau sinh. Các hoạt động thúc đẩy tâm trạng chị em cảm thấy thoải mái hơn nên cũng cải thiện được tình trạng khô âm đạo. Có thể thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng kết hợp tập thở, ví dụ như đi bộ, tập yoga, bài tập vận động các khớp tay, chân, lưng, cổ...
3.8 Chia sẻ với chồng khi bị khô hạn sau sinh
Sau sinh, cả cơ thể chị em phụ nữ và vấn đề về tâm sinh lý cũng bị ảnh hưởng tiêu cực. Không chỉ căng thẳng lo lắng về việc chăm sóc con cái, nhiều chị em còn tự ti về tình trạng tăng cân...Vì thế, hãy chia sẻ trực tiếp với chồng hoặc người thân để giải tỏa căng thẳng và cùng nhau tìm ra hướng giải quyết hợp lý. Nếu không trao đổi hoặc không được đồng cảm, phụ nữ rất dễ mắc phải trầm cảm sau sinh, từ đó khiến nồng độ Estrogen sụt giảm nghiêm trọng.
3.9 Sử dụng trang phục thoải mái và thoáng mát
Mặc những bộ quần áo quá bó hoặc đồ lót quá chật cũng hạn chế lưu thông máu và gây bí bách vùng âm đạo. Âm đạo có thể bị viêm nhiễm nếu tình trạng này kéo dài. Do đó, chị em nên lựa chọn những chất liệu vải dễ thấm hút mồ hôi, vải kháng khuẩn, thoáng mát và thoải mái nhất khi mặc để giảm tình trạng bí bách, nóng, ẩm ướt.
3.10 Khám phụ khoa định kỳ
Khô hạn sau sinh đôi khi cũng liên quan đến viêm tuyến giáp sau sinh hay viêm nhiễm phụ khoa. Nếu áp dụng các phương pháp trên mà tình trạng khô hạn vẫn không và kéo dài, nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và tìm ra nguyên nhân cụ thể, từ đó đưa ra phương pháp điều trị thích hợp. Thậm chí, sau khi sức khỏe sau sinh đã trở lại ổn định, chị em cũng nên thăm khám phụ khoa định kỳ hàng năm.
Ngoài ra để cải thiện tình trạng khô hạn sau sinh, chị em cũng có thể tham khảo sử dụng thêm các loại viên uống có chứa những thành phần như: isoflavone, pregnenolone, đương quy, nhàu, thổ phục linh, hà thủ ô... đã được chứng minh là giúp cân bằng nội tiết trong cơ thể một cách tự nhiên mà không gây dư thừa, cải thiện tình trạng khô hạn, bốc hỏa, giảm ham muốn, da khô, nám sạm da một cách hiệu quả. Hiệu quả đã được chứng minh tại 2 bệnh viện lớn trong cả nước (Phụ sản Trung ương, Từ Dũ). Đặc biệt phù hợp với độ tuổi tiền mãn kinh.
Hy vọng với những chia sẻ từ Vinmec.com về cách giảm khô hạn sau sinh tại nhà, đã mang đến cho chị em những gợi ý trong việc cải thiện vấn đề sinh lý, từ đó gia tăng sự tự tin vào chính mình.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
