Cách lựa chọn thuốc tránh thai phù hợp, hiệu quả, an toàn

Thuốc tránh thai hiện nay đa dạng về loại hình và công thức, từ thuốc tránh thai kết hợp đến thuốc mini-pill. Tuy nhiên, không phải loại thuốc nào cũng phù hợp với mọi người và việc lựa chọn thuốc ngừa thai an toàn đang được nhiều phụ nữ quan tâm. Bài viết này sẽ liệt kê những ưu và nhược điểm của các loại thuốc để có thể đưa ra những những quyết định phù hợp cho bản thân.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

1. Các loại thuốc tránh thai trên thị trường

Thuốc tránh thai được phân thành hai loại chính: thuốc tránh thai kết hợp và mini pill. Mỗi loại có đặc điểm và cơ chế hoạt động riêng.

1.1 Thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp hoạt động bằng cách ngăn chặn buồng trứng phóng thích trứng. Đồng thời, làm chậm quá trình di chuyển của trứng qua ống dẫn trứng, làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung và làm mỏng niêm mạc tử cung, giúp ngăn tinh trùng tiếp cận và thụ tinh với trứng.

Loại thuốc ngừa thai này chứa cả estrogen và progestin. Có nhiều loại thuốc kết hợp để chị em lựa chọn, tùy theo tần suất mong muốn có kinh nguyệt và liều lượng hormone phù hợp nhất với cơ thể.

Thuốc tránh thai kết hợp bao gồm các viên thuốc có hoạt tính và không hoạt tính, tùy thuộc vào tần suất kinh nguyệt mong muốn. 

• Loại thông thường: Một gói thuốc ngừa thai thường bao gồm 21 viên hoạt động và 7 viên không hoạt động hoặc 24 viên hoạt động và 4 viên không hoạt động.
• Liều liên tục hoặc chu kỳ kéo dài: Những gói thuốc này thường gồm 84 viên hoạt động và 7 viên không hoạt động. Với cách sử dụng này, chu kỳ kinh nguyệt chỉ xuất hiện bốn lần mỗi năm, vào thời điểm chị em phụ nữ sử dụng các viên thuốc không hoạt động.

Thuốc ngừa thai kết hợp còn được phân loại dựa trên liều lượng hormone trong các viên thuốc hoạt động là cố định hay thay đổi:

• Liều đơn: Loại thuốc tránh thai kết hợp liều đơn này có đặc điểm là mỗi viên thuốc chứa một lượng estrogen và progestin giống nhau.
• Đa liều: Trong loại thuốc tránh thai kết hợp đa liều, hàm lượng hormone trong các viên thuốc hoạt động sẽ khác nhau.  

Hầu hết các loại thuốc ngừa thai kết hợp đều chứa từ 10 đến 35 microgram ethinyl estradiol, một dạng estrogen. Đối với những phụ nữ nhạy cảm với hormone, lựa chọn loại thuốc chứa hàm lượng estrogen thấp trong mỗi viên có thể là lựa chọn tốt hơn. 

1.2 Thuốc mini-pill

Mini-pill là loại thuốc chỉ chứa progestin. Không giống như thuốc tránh thai kết hợp, mini-pill không có nhiều sự lựa chọn khác nhau. Trong mỗi gói mini-pill, tất cả các viên đều chứa một lượng progestin như nhau và đều hoạt động. Hàm lượng progestin trong mini-pill cũng thấp hơn so với bất kỳ viên thuốc nào trong nhóm thuốc ngừa thai kết hợp.

Thuốc Mini-pill cũng có tác dụng làm chậm quá trình di chuyển của trứng, làm dày chất nhầy cổ tử cung và làm thay đổi niêm mạc tử cung. Những cơ chế này ngăn cản tinh trùng đến với trứng. Ngoài ra, mini-pill đôi khi còn có thể ngăn chặn quá trình rụng trứng. 

2. Có phải tất cả thuốc ngừa thai đều phù hợp với tất cả mọi người?  

Bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh và các loại thuốc nữ giới đang sử dụng để xác định loại thuốc tránh thai an toàn và phù hợp nhất. Bác sĩ cũng khuyên không dùng thuốc ngừa thai kết hợp nếu chị em thuộc những trường hợp sau:  

• Vừa mới sinh con.
• Trên 35 tuổi và có thói quen hút thuốc.
• Có vấn đề về kiểm soát huyết áp cao.
• Bị rối loạn đông máu hoặc có tiền sử bị huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc tắc mạch phổi.
• Có tiền sử ung thư vú.
• Đã từng bị đột quỵ hoặc mắc bệnh tim.
• Có các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường.
• Mắc bệnh gan hoặc túi mật.
• Có tiền sử đau nửa đầu.
• Bị chảy máu tử cung không rõ nguyên nhân. 

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ không khuyến khích chị em dùng mini-pill, nếu:  

• Mắc ung thư vú.
• Có các vấn đề về gan.
• Bị chảy máu tử cung không rõ nguyên nhân.
• Đang dùng thuốc chống co giật hoặc thuốc điều trị lao. 

3. Ưu nhược điểm của thuốc tránh thai kết hợp

3.1 Ưu điểm của thuốc tránh thai kết hợp

• Có thể ngưng thuốc nếu muốn mang thai.
• Giảm các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS).
• Giảm đau bụng kinh.
• Giúp cải thiện tình trạng mụn trứng cá.
• Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn, nhẹ nhàng hơn, dễ dự đoán.
• Giảm chảy máu nhiều (rong kinh) và tình trạng thiếu máu đi kèm.
• Giảm các triệu chứng của bệnh lạc nội mạc tử cung.
• Giảm nguy cơ mắc ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung và đại trực tràng.
• Có thể hỗ trợ cải thiện mật độ xương.
• Giảm tình trạng mọc lông không mong muốn (hirsutism) do hội chứng buồng trứng đa nang gây ra.

3.2 Nhược điểm

• Quên uống hoặc uống muộn có thể làm giảm hiệu quả tránh thai.
• Không bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV.
• Có thể làm tăng nguy cơ cholesterol cao, đau tim và đột quỵ.
• Tăng nguy cơ đông máu, đặc biệt với người hút thuốc và phụ nữ trên 35 tuổi, có nguy cơ đông máu cao hơn nếu dùng liều estrogen cao.
• Nguy cơ ung thư cổ tử cung và ung thư vú tăng nhẹ ở phụ nữ đang sử dụng thuốc, nhưng giảm dần khi ngừng sử dụng.
• Có thể gây tác dụng phụ như chảy máu bất thường, đầy hơi, đau ngực, buồn nôn, trầm cảm, tăng cân và đau đầu. 

4. Ưu nhược điểm của mini-pill

4.1 Ưu điểm

• Có thể ngưng thuốc nếu muốn mang thai.
• Có thể sử dụng an toàn hơn thuốc tránh thai kết hợp khi chị em có các vấn đề sức khỏe như cục máu đông, đau nửa đầu, huyết áp cao hoặc nguy cơ mắc bệnh tim cao.
• Ít ảnh hưởng đến việc cho con bú hơn so với thuốc tránh thai kết hợp. 

4.2 Nhược điểm của mini-pill:

• Cần uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nếu quên hoặc uống trễ hơn 3 giờ, nữ giới cần dùng biện pháp ngừa thai dự phòng trong ít nhất hai ngày.
• Không bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV.
• Có thể gây tác dụng phụ như chảy máu kinh nguyệt không đều, u nang buồng trứng, giảm ham muốn, đau đầu, đau ngực, nổi mụn, tăng cân, trầm cảm và mọc lông không mong muốn (hirsutism).
• Nguy cơ mang thai ngoài tử cung nếu thụ thai.

Hy vọng rằng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp phụ nữ lựa chọn loại thuốc tránh thai an toàn và phù hợp với sức khỏe. Để được tư vấn thêm về việc sử dụng thuốc ngừa thai hàng ngày, nữ giới nên đến khám và tham khảo ý kiến từ bác sĩ chuyên môn. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.