Cách giúp trẻ có hệ tiêu hóa khỏe và ăn ngon

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Huỳnh Bảo Toàn - Bác sĩ Nhi- Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Hệ tiêu hóa có chức năng biến thức ăn thành năng lượng mà cơ thể trẻ cần để tăng trưởng và phát triển. Tiêu hóa khỏe - trẻ ăn ngon là chìa khóa để có sức khỏe tốt, ngăn ngừa béo phì trẻ em và hỗ trợ hoạt động hệ miễn dịch. Vậy, làm sao để trẻ ăn ngon? Việc tìm ra nguyên nhân khiến trẻ chán ăn, thay đổi thói quen ăn uống, thay đổi bữa ăn và tạo sự nhất quán trong giờ ăn sẽ giúp bạn có thể đưa trẻ trở lại thói quen ăn uống bình thường.

1. Nguyên nhân khiến trẻ chán ăn là gì?

Nguyên nhân gây mất cảm giác thèm ăn ở trẻ em khá đa dạng. Con bạn có thể chán ăn do các nguyên nhân được liệt kê bên dưới:

• Bệnh tật: Nếu con bạn đang bị cúm, các vấn đề về dạ dày, tiêu chảy hoặc sốt, trẻ có thể không muốn ăn nhiều.
• Căng thẳng: Tranh cãi và đánh nhau với anh chị em, bị bắt nạt và đối mặt với những sự kiện không may như cái chết của một người thân yêu có thể khiến con bạn căng thẳng và dẫn đến chán ăn.
• Trầm cảm: Con của bạn đột nhiên ngừng vẽ và không còn muốn chạm vào bút chì hay chơi các trò chơi yêu thích của mình? Bạn có thể nhầm đó là nỗi buồn tạm thời nhưng nếu tình trạng này diễn ra trong một thời gian dài thì đó có thể là bệnh trầm cảm.
• Tỷ lệ tăng trưởng giảm dần: Sự phát triển và thèm ăn của trẻ sẽ thay đổi tùy theo độ tuổi, mức năng lượng, chế độ ăn uống dinh dưỡng và môi trường.
• Chứng biếng ăn: Biếng ăn tâm thần là một rối loạn tâm lý. Con bạn bị ám ảnh về việc giảm cân và trẻ sẽ bỏ ăn trong một thời gian dài.
• Các loại thuốc kê đơn: Nếu con bạn đang sử dụng thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc kê đơn khác, tác dụng phụ của chúng có thể khiến trẻ giảm cảm giác thèm ăn.
• Táo bón: Táo bón là một yếu tố khác khiến trẻ chán ăn. Bạn có thể cần điều chỉnh chế độ ăn uống của con mình và sửa đổi lối sống của trẻ.
• Thiếu tập thể dục: Nếu con của bạn ngại ra ngoài chơi và ít vận động, chúng sẽ không cảm thấy đói vào giờ ăn.
• Ăn vặt giữa các bữa ăn: Các bậc cha mẹ thường thấy con mình đói và có thể cho con ăn nhanh một hoặc hai bữa. Tuy nhiên, ăn vặt giữa các bữa ăn chính khiến trẻ cảm thấy no lâu hơn. Kết quả là con bạn không ăn hết thức ăn trên đĩa của mình vào bữa ăn chính.
• Nước uống và nước trái cây: Đồ uống có đường và các loại nước trái cây chứa nhiều calo. Uống những đồ uống này có thể dẫn đến chán ăn ở trẻ.
• Mất tập trung: Nếu con bạn xem tivi hoặc điện thoại thông minh trong khi ăn, trẻ có thể ít quan tâm đến thức ăn trên đĩa của mình.
• Hình phạt: Nếu bố mẹ thường xuyên yêu cầu trẻ ăn hết thức ăn ngay cả khi chúng không đói, trẻ có thể bắt đầu ghét thức ăn. Điều này dần dần làm giảm cảm giác thèm ăn.
• Thiếu máu: Thiếu máu có thể là một lý do khác khiến trẻ chán ăn. Trẻ em bị thiếu máu trông yếu ớt, mệt mỏi và cáu kỉnh hơn những trẻ khác.
• Giun đường ruột: Sự hiện diện của giun trong ruột của con bạn cũng có thể khiến trẻ ăn ít hơn bình thường. Những con giun này cũng có thể dẫn đến các vấn đề khác như chảy máu đường ruột.

2. Làm sao để trẻ ăn ngon?

Bạn có thể hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa chứng biếng ăn của trẻ bằng những mẹo sau:

• Chia nhiều bữa ăn nhỏ: Nếu con bạn không thể ăn nhiều trong một lần, hãy chia nhỏ ba bữa ăn chính thành 5 - 6 bữa ăn nhỏ.
• Thay đổi món ăn: Ăn các loại thực phẩm tăng cường giàu vitamin B và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt giàu chất sắt, axit folic và các chất dinh dưỡng khác. Một bát trái cây tráng miệng và súp rau cũng nên được bổ sung cho trẻ. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn những món ăn đầy màu sắc và hấp dẫn như củ dền, cà rốt, bắp cải và ớt chuông.
• Không ép trẻ ăn: Cho phép con bạn ăn bao nhiêu tùy thích.
• Hãy để trẻ giúp đỡ trong nhà bếp: Khi bạn dạy con trẻ về dinh dưỡng và để con giúp nấu ăn, chúng sẽ tự động bắt đầu hứng thú hơn với thức ăn.
• Tránh xa các thiết bị điện tử: Nghiêm khắc và nói không với tivi và trò chơi điện tử trong giờ ăn. Tất cả các thành viên trong gia đình đều có thể dùng bữa cùng nhau.
• Chỉ uống sau bữa ăn: Nước trái cây và đồ uống chứa nhiều calo. Vì thế, tốt hơn là nên sử dụng chúng sau khi con bạn đã ăn xong.
• Chơi với thức ăn: Nếu trẻ thấy thích nó, trẻ sẽ ăn. Chơi cùng với sự tham gia của các món ăn, sắp xếp thức ăn sao cho hấp dẫn về mặt thị giác đối với con bạn cũng là biện pháp giúp tăng cường vị giác của trẻ.
• Khuyến khích lối sống năng động: Đăng ký cho trẻ tham gia các lớp học thể thao như bơi lội hoặc khuyến khích trẻ đi chơi với bạn bè trong công viên.
• Không cho phép con bạn bỏ bữa sáng: Trong mọi trường hợp, bạn không nên cho phép con mình đến trường khi bụng đói. Bữa sáng thịnh soạn giúp tăng cường trao đổi chất của cơ thể và tăng cảm giác thèm ăn.
• Cho trẻ uống nước trước giờ ăn 30 phút: Khuyến khích trẻ uống nước một hoặc hai ly trước giờ ăn. Tạo thói quen cho chúng uống nước ngay khi thức dậy và trước giờ ăn để chúng không còn cảm giác đói.
• Thay thế đồ ăn vặt bằng đồ ăn thay thế lành mạnh: Đồ ăn vặt có nhiều đường và calo. Chúng làm giảm cảm giác thèm ăn. Thay thế thực phẩm không lành mạnh này bằng các loại thực phẩm lành mạnh hơn để ăn vặt.
• Kết hợp nhiều loại gia vị: Các loại gia vị như lá oregano, rau thơm Ý, rau mùi, quế làm tăng thêm hương thơm và hương vị cho bữa ăn. Điều này làm cho các món ăn hấp dẫn hơn đối với trẻ em. Một số trẻ không thích ăn thức ăn có mùi hoặc vị nồng, chẳng hạn như tỏi. Hãy thử loại bỏ những thành phần như vậy khỏi bữa ăn của con bạn. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng các loại gia vị tạo cảm giác ngon miệng như oregano, quế và hạt thì là.
• Giữ cho ngôi nhà của bạn mát mẻ: Cảm giác thèm ăn giảm khi môi trường quá nóng, đổ nhiều mồ hôi hoặc trẻ cảm thấy khó chịu. Bật điều hòa không khí hoặc mở cửa sổ giúp tâm trạng trẻ tốt hơn và chúng sẽ tự nhiên muốn ăn trở lại.
• Tránh căng thẳng: Trong giờ ăn, đừng hỏi con bạn về bài tập về nhà hoặc những điều đã xảy ra ở trường. Thay vào đó, hãy bật một vài bản nhạc và làm cho tâm trạng trẻ thoải mái.

• Cân nhắc hạn chế sữa: Nếu con bạn đang phải đối mặt với tình trạng chán ăn, đó có thể là vấn đề liên quan đến việc trẻ uống quá nhiều sữa. Khi trẻ uống sữa như một món khai vị hoặc bữa ăn nhẹ thì phần bụng của chúng sẽ không còn chỗ trống để ăn các món cho bữa chính.

Để giúp bé tăng cảm giác ngon miệng khi ăn, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các thực phẩm với thành phần lysine và các vi khoáng chất như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất cho trẻ. Lysine là axit amin thiết yếu cần thiết cho sự phát triển mà cơ thể không thể tự tổng hợp được, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu,... Đồng thời, còn hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản, cảm cúm,...

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.