Đối với phụ nữ thì mang thai và làm mẹ là thiên chức thiêng liêng không gì có thể thay thế được, tuy nhiên, để đạt được niềm hạnh phúc vô bờ bến khi chào đón bé yêu chào đời thì cơ thể mẹ cũng phải tiêu hao rất nhiều sinh lực, thay đổi, cả mẹ và bé đều có thể gặp phải các vấn đề trong 6 tuần đầu sau sinh.
1. Các vấn đề của mẹ trong 6 tuần đầu sau sinh
Thời kỳ hậu sản được tính từ lúc em bé chào đời và kéo dài trong suốt 6 tuần đầu sau sinh và đây cũng là khoảng thời gian được coi là khủng hoảng với cả mẹ và bé. Một số vấn đề mà mẹ sẽ phải đối mặt bao gồm:
- Cách chăm sóc sức khỏe mẹ sao cho đảm bảo
Ngay sau khi sinh, mẹ sẽ được tiêm một mũi giúp co hồi tử cung và vài ngày sau đó mẹ sẽ phải đối mặt với những cơn đau dạ con để tống đẩy sản dịch ra ngoài, để giúp an toàn, mẹ cần lưu ý:
- Tuyệt đối không được dùng gen bụng vì có thể sẽ gây biến chứng nguy hiểm như đờ tử cung, băng huyết.
- Tùy cơ địa của mỗi người nhưng thông thường sản dịch sẽ hết sau 10 đến 15 ngày.
- Nếu thấy âm đạo tiết dịch có mùi kèm theo đau bụng và sản dịch có màu bất thường thì cần phải đến bệnh viện chuyên khoa để thăm khám vì đó có thể là dấu hiệu bất thường.
- Cần tranh thủ hoặc nhờ người trông em bé giúp để ngủ nhiều và lấy lại sức trong 6 tuần đầu sau sinh.
- Mẹ cần phải tập đi lại vận động nhẹ nhàng và không nên nằm chéo 2 chân mà hãy duỗi thẳng để tống đẩy sản dịch ra ngoài dễ dàng.
- Nếu có vấn đề tâm lý thì cần phải chia sẻ với người nhà để tránh stress, trầm cảm.
- Không được cùng lúc tắm gội ngay.
- Không quan hệ cho đến khi cổ tử cung, đường âm đạo và âm hộ hồi phục hoàn toàn, thông thường thì sau 6 tuần đầu sau sinh có thể gần gũi với chồng nhưng phải hết sức nhẹ nhàng.
- Chế độ dinh dưỡng cho mẹ.
Vấn đề dinh dưỡng cho sản phụ trong 6 tuần đầu sau sinh cũng rất quan trọng và có nhiều ý kiến trái chiều khác nhau, trong khi ông bà xưa thường kiêng khem quá mức dẫn đến thiếu chất và gây ra nhiều vấn đề thì ngày nay, sản phụ sau sinh không cần thiết phải quá kiêng nhưng cũng cần tuân thủ các nguyên tắc ăn uống để giúp nhanh chóng hồi phục sức khỏe cho mình và vừa có đủ sữa cho con.
Song song với việc bổ sung các thực phẩm thì mẹ cũng nên vẫn tiếp tục uống sắt và canxi, đồng thời nên uống đủ 3 lít nước mỗi ngày, có thể là nước lọc, nước canh, nước hoa quả...Sản phụ sau sinh tuyệt đối không ăn thực phẩm cay nóng và không uống rượu, hút thuốc.
2. Các vấn đề của bé có thể gặp trong 6 tuần đầu sau sinh
Đối với những trẻ sinh đủ tháng thì cữ bú đầu tiên rất quan trọng, sữa non rất tốt cho trẻ vì có chứa nhiều kháng thể và lợi khuẩn hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ về sau, đặc biệt trong 3 ngày đầu sau sinh được coi là ngày sữa trưởng thành.
Sữa mẹ có sữa đầu thường nhạt màu, hơi xanh và sữa cuối thì nhiều chất dinh dưỡng nên các mẹ cần chú ý cho trẻ bú hết đến sữa cuối. Trong sữa đã có nước nên mẹ hoàn toàn không cần bổ sung thêm nước cho trẻ cho đến khi trẻ được 6 tháng.
Trong 6 tuần đầu sau sinh, trẻ càng được bú mẹ sớm thì sẽ càng nhanh thải ra phân xu và đào thải nước tiểu ra ngoài để giảm nguy cơ vàng da bệnh lý. Ngoài ra, trẻ càng được bú mẹ nhiều thì sẽ càng có sự kích thích não bộ.
Đối với những trẻ sinh thiếu tháng (dưới 37 tuần và dưới 2,5 kg) thì chất dinh dưỡng hoàn hảo nhất vẫn là sữa mẹ, đặc biệt, để giúp giảm thiểu các vấn đề trong 6 tuần đầu sau sinh có thể xảy ra với trẻ thì không nên cách ly mẹ và con quá lâu, ngay sau khi sinh nên áp dụng phương pháp da kề da và áp trẻ vào ngực mẹ 30 phút/lần.
Trường hợp mẹ không đủ sữa và phải nuôi bằng sữa công thức thì cần phải chú ý đến các vấn đề sau:
- Phải pha sữa đúng theo hướng dẫn và không pha đặc hay loãng quá sẽ làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ và làm mất dinh dưỡng của sữa
- Không được pha sữa bằng nước khoáng đóng chai
- Khi pha sữa phải tiệt trùng bình trước tiên
- Cho bé ăn theo nhu cầu và ăn khi trẻ đói
Một vấn đề khác có thể xảy ra trong 6 tuần đầu sau sinh đối với trẻ chính là hiện tượng sụt cân sinh lý, tuy nhiên, nếu trẻ không gặp bất thường gì khác thì mẹ hoàn toàn không cần lo lắng, khi được 1 tuổi thì cân nặng của trẻ sẽ gấp 3 lần lúc sinh.
Trẻ 6 tuần tuổi hay quấy khóc cũng là một vấn đề bình thường nhưng khiến nhiều mẹ lo lắng, trẻ quấy khóc có thể là do nhiều yếu tố như bị đói, ướt tã, đau bụng...Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ ngủ triền miên, bỏ bú thì cần đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa để thăm khám vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của trẻ đang gặp vấn đề.
Một số trẻ thường hay gặp vấn đề trong ăn uống như hay bị trớ sau khi ăn sữa xong, điều này có thể là do dạ dày của trẻ nằm ngang và chưa có góc cong, mẹ chỉ cần không cho trẻ ăn quá no và vỗ ợ hơi cho trẻ sau khi bú là sẽ cải thiện được tình hình.
Đối với những trẻ gặp phải vấn đề vàng da sinh lý từ mặt đến bụng thì trong khoảng 10 ngày sẽ tự hết, trường hợp mặt, mắt trẻ cũng bị vàng và lan ra sau lưng, khi được sưởi nắng vẫn không hết thì có thể trẻ bị vàng da bệnh lý, cần phải có sự can thiệp điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
