Triệu chứng hội chứng ruột kích thích (IBS) ở nữ giới và nam giới khá giống nhau nhưng xảy nhiều hơn ở phụ nữ trong khoảng thời gian hành kinh hoặc khi mang thai. Việc tìm hiểu các triệu chứng này giúp người bệnh hiểu rõ tình hình cơ thể và nhanh chóng tìm đến sự giúp đỡ từ các cơ sở y tế để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích còn được biết đến với các tên gọi là đại tràng co thắt, đại tràng kích thích, viêm đại tràng nhầy và viêm đại tràng co thắt. Đây là một tình trạng riêng biệt so với bệnh viêm ruột và không liên quan đến các vấn đề ruột khác.
Hội chứng ruột kích thích bao gồm một nhóm các triệu chứng đường ruột thường xảy ra cùng lúc, với mức độ nghiêm trọng và thời gian khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường kéo dài ít nhất ba tháng, trong ít nhất ba ngày mỗi tháng.
Hội chứng này có thể gây tổn thương đường ruột trong một số trường hợp, tuy nhiên, điều này không phổ biến. Mặc dù, hội chứng này không làm tăng nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa nhưng các triệu chứng hội chứng ruột kích thích vẫn có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
2. Hội chứng ruột kích thích với căng thẳng
Sự chuyển động tự động (còn được gọi là nhu động) của hệ tiêu hóa được điều khiển bởi hệ thần kinh ở mức độ lớn. Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, khiến hệ tiêu hóa hoạt động quá mức. Nếu bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích, ruột kết có thể phản ứng quá mức, gây ra những rối loạn nhẹ trong hệ tiêu hóa. Ngoài ra, người ta tin rằng hội chứng ruột kích thích cũng bị ảnh hưởng bởi hệ thống miễn dịch, vốn chịu tác động từ căng thẳng.
3. Các triệu chứng hội chứng ruột kích thích
Các triệu chứng hội chứng ruột kích thích thường bao gồm:
- Co thắt bụng.
- Đau bụng.
- Đầy hơi và chướng bụng.
- Táo bón.
- Bệnh tiêu chảy.
Những người mắc hội chứng ruột kích thích thường trải qua các đợt táo bón và tiêu chảy. Các triệu chứng như chướng bụng và đầy hơi thường giảm sau khi đi tiêu. Mặc dù các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích không phải lúc nào cũng kéo dài, nhưng một số người có thể gặp phải các triệu chứng liên tục.
4. Các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở phụ nữ và nam giới có khác nhau không?
Phụ nữ có thể gặp các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích vào khoảng thời gian hành kinh hoặc có nhiều triệu chứng hơn trong giai đoạn này. Phụ nữ mãn kinh thường có ít triệu chứng hơn so với phụ nữ đang hành kinh. Một số phụ nữ cũng chia sẻ rằng các triệu chứng hội chứng ruột kích thích tăng lên khi mang thai.
Các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở nam giới tương tự như ở nữ giới. Tuy nhiên, rất ít nam giới báo cáo các triệu chứng của mình và tìm kiếm điều trị.
Hội chứng ruột kích thích có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, nhưng xảy ra thường xuyên hơn ở phụ nữ. Các triệu chứng phổ biến ở cả hai giới bao gồm:
- Tăng hoặc giảm số lần đi tiêu.
- Phân lỏng, cứng, vón cục hoặc có chất nhầy.
- Tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ giữa hai tình trạng này.
- Cảm giác nhu động ruột không đầy đủ.
- Đầy bụng, chuột rút, đầy hơi hoặc đau.
- Ợ nóng.
- Cảm thấy khó chịu hoặc buồn nôn sau khi ăn.
- Đau lưng dưới.
Một nghiên cứu do Quỹ Quốc tế về Rối loạn Tiêu hóa Chức năng (IFFGD) xuất bản cho thấy, nam giới ở các nền văn hóa phương Tây ít có khả năng xuất hiện các dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích hơn phụ nữ. Vì vậy, dữ liệu về các triệu chứng cụ thể theo giới tính còn hạn chế. Các triệu chứng có thể không thay đổi, nhưng đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng này xuất hiện theo chu kỳ, xảy ra ít nhất ba ngày mỗi tháng.
5. Các triệu chứng hội chứng ruột kích thích ở phụ nữ
Phụ nữ thường được chẩn đoán mắc hội chứng ruột kích thích trong những năm sinh sản và bệnh nhân thường gặp nhiều rối loạn phụ khoa hơn khi mắc hội chứng này.
5.1. Hành kinh
Nhiều phụ nữ mắc hội chứng ruột kích thích cho biết các triệu chứng thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Trước và trong kỳ kinh, bệnh nhân thường trải qua đau bụng và tiêu chảy nhiều hơn. Sau khi rụng trứng (khoảng ngày 14 của chu kỳ), phụ nữ bị hội chứng ruột kích thích có thể cảm thấy chướng bụng và táo bón nhiều hơn.
Phụ nữ có hội chứng ruột kích thích có nhiều khả năng gặp phải:
- Mệt mỏi.
- Mất ngủ.
- Nhạy cảm với thức ăn.
- Đau lưng.
- Kinh nguyệt đau đớn.
- Co thắt bụng.
- Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS).
- Thai kỳ.
Khoảng 1/3 phụ nữ mang thai cho biết họ bị ợ chua, buồn nôn và thay đổi thói quen đi tiêu, bao gồm táo bón, nhiều hơn so với khi không mang thai. Hiện tại, chưa có nhiều nghiên cứu về mối liên hệ giữa việc mang thai và sự gia tăng các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Cần thêm nghiên cứu để xác định xem những triệu chứng này là do áp lực vật lý của thai nhi lên các cơ quan nội tạng hay do hội chứng ruột kích thích.
5.2. Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung là một rối loạn, trong đó mô thường nằm bên trong tử cung lại phát triển bên ngoài tử cung. Theo Quỹ Quốc tế về Rối loạn Tiêu hóa Chức năng (IFFGD), một số nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có tỷ lệ mắc các triệu chứng hội chứng ruột kích thích cao hơn.
5.3. Quan hệ tình dục
Bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích có thể bị giảm ham muốn tình dục và cảm thấy khó chịu hoặc đau khi giao hợp. Điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến các mối quan hệ tình dục.
5.4. Chất lượng cuộc sống
Việc thường xuyên đi vệ sinh, đau đớn và khó chịu có thể khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong công việc, ở nhà và trong các tình huống xã hội. Nhiều phụ nữ mắc hội chứng ruột kích thích cảm thấy trầm cảm hoặc bị cô lập.
6. Các triệu chứng ở nam giới
Một số nhà nghiên cứu cho rằng sự khác biệt về nội tiết tố khiến đường ruột của nam giới ít nhạy cảm hơn với các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích.
Giống như phụ nữ, nam giới mắc hội chứng ruột kích thích có thể gặp vấn đề về ham muốn tình dục. Bệnh nhân cũng có thể gặp khó khăn trong việc hoàn thành các nghĩa vụ công việc, gia đình và xã hội, thậm chí có nguy cơ cao bị trầm cảm.
Hội chứng ruột kích thích ảnh hưởng đến cả nam giới và phụ nữ theo những cách tương tự. Vì vậy, khi xuất hiện các dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích, bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ để tìm hướng giải quyết.
7. Những dấu hiệu báo động bệnh nhân cần đến bác sĩ
Các dấu hiệu sau đây được coi là báo động, cần được chú trọng để sàng lọc các bệnh lý tiềm ẩn trong đường tiêu hóa:
- Triệu chứng khởi phát sau tuổi 50.
- Xuất hiện máu trong phân.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Cảm nhận được khối u trong bụng hoặc trực tràng.
- Các triệu chứng xảy ra vào ban đêm như đau hoặc tiêu chảy.
- Thiếu máu.
- Sốt.
- Cổ trướng.
- Tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại tràng hoặc bệnh viêm ruột mãn tính.
Mặc dù hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh lý khá phổ biến ở cả nam và nữ, hiện nay không có xét nghiệm chẩn đoán đặc hiệu cho bệnh này. Để chẩn đoán IBS, bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử bệnh, các triệu chứng hội chứng ruột kích thích gây ra, các xét nghiệm và có thể tiến hành nội soi để đánh giá tình trạng bệnh.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện lớn, luôn đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ và hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và điều trị toàn diện, được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo
Gynecological aspects of irritable bowel syndrome. (2015, February 23)
aboutibs.org/site/about-ibs/symptoms/gynecological-aspects
Irritable bowel syndrome. (n.d.)
digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/ibs/ - 4
Irritable bowel syndrome (Hội chứng ruột kích thích ) fact sheet. (2012, July 16)
womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/irritable-bowel-syndrome.cfm - d
Pregnancy and irritable bowel syndrome. (2014, September 16)
aboutibs.org/site/about-ibs/living/pregnancy
Thompson, W. G. (2009). Hội chứng ruột kích thích in men: A different disease? Retrieved http://www.iffgd.org/store/viewproduct/166
