Đột quỵ nhẹ hay còn được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là một tình trạng máu ngừng tuần hoàn tới não trong một khoảng thời gian ngắn. Theo một số liệu thống kê, sau khi trải qua một cơn đột quỵ nhẹ thì có tới 50% bệnh nhân bị ít nhất một lần đột quỵ trong vòng 5 năm. Vì vậy việc nhận biết được những triệu chứng đột quỵ nhẹ sẽ giúp bạn phòng ngừa tốt những biến chứng nguy hiểm. Các triệu chứng của đột quỵ nhẹ diễn ra như thế nào?
1. Đột quỵ nhẹ là gì?
Đột quỵ nhẹ hay còn được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Tuy nhiên, đột quỵ nhẹ không làm chết các tế bào não như trong cơn đột quỵ thực sự. Cơn đột quỵ nhẹ cũng gây ra những triệu chứng giống như đột quỵ và là một dấu hiệu cảnh báo những cơn đột quỵ thật sự có thể xảy ra trong tương lai. Thông thường, những cơn đột quỵ nhẹ tồn tại dưới 24 giờ và chỉ diễn ra trong vòng vài phút hoặc chỉ 1-2 giờ. Một số nghiên cứu cho thấy có tới 90% trường hợp thiếu máu thoáng qua mất đi trong vòng 4 giờ đồng hồ mà không gây ra bất kỳ tổn thương nào.
Sự thiếu một lượng máu tạm thời cung cấp cho não là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này. Một lượng máu để nuôi não và hệ thần kinh chiếm khoảng 15% tổng số lượng máu của toàn cơ thể và được cung cấp cho não nhờ sự co bóp của tim và sự vận chuyển của hệ động mạch. Khi lượng máu này bị thiếu hụt sẽ làm ảnh hưởng tới não và nhiều hoạt động của những cơ quan trong cơ thể. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, thiếu máu não thoáng qua sẽ làm giảm 20% tuổi thọ của người bệnh. Có khoảng 10-15% người bệnh sẽ bị đột quỵ thực sự trong vòng 3 tháng sau khi trải qua cơn thiếu máu não thoáng qua. 50% trong số này bị đột quỵ trong 48 giờ sau cơn đột quỵ nhẹ.
2. Triệu chứng của bệnh đột quỵ nhẹ
Một cơn thiếu máu thoáng qua rất khó để xác định. Một số triệu chứng đột quỵ nhẹ bao gồm:
- Huyết áp tăng đột ngột
- Cơ bắp bị yếu
- Tê tay hoặc tê chân
- Chóng mặt
- Đột nhiên thấy chóng mặt
- Bất tỉnh
- Thay đổi tri giác
- Mất trí nhớ tạm thời
- Cơ thể ngứa ran âm ỉ
- Thay đổi tính tình
- Khó phát âm
- Mất thăng bằng
- Mất thị lực hoặc song thị
Bên cạnh đó, một số triệu chứng của bệnh đột quỵ nhẹ có thể nhầm lẫn với những bệnh lý khác như:
- Đau nửa đầu: đau đầu thường có kèm theo triệu chứng buồn nôn, sợ ánh sáng và những âm thanh mạnh. Đau thường tiến triển trong vòng 30 phút một cách từ từ.
- Ngất: người bệnh đột ngột mất ý thức ngắn, không có những triệu chứng khác.
- Động kinh thoáng qua: những triệu chứng thường khởi phát ở một số bộ phận rồi dần lan ra.
- Cơn mất trí nhớ thoáng qua: người bệnh đột ngột mất trí nhớ. Khi tỉnh táo người bệnh không hề có triệu chứng thần kinh khu trú nào khác.
3. Nguyên nhân gây bệnh đột quỵ nhẹ
Những yếu tố nguy cơ có thể dẫn tới bệnh đột quỵ nhẹ bao gồm:
- Tiền sử gia đình: một số trong những thành viên trong gia đình có tiền sử đột quỵ nhẹ thì bạn sẽ có nguy cơ cao hơn.
- Tuổi tác: những người cao tuổi, đặc biệt là trên 55 tuổi thì càng dễ gặp những cơn thiếu máu thoáng qua.
- Giới tính: nam giới thường mắc đột quỵ nhẹ nhiều hơn nữ giới. Tuy nhiên, hơn một nửa số ca tử vong do đột quỵ nhẹ lại là phụ nữ.
- Đột quỵ cũ: những người đã từng bị đột quỵ trước đó thì khả năng tái phát cao gấp khoảng 10 lần.
- Bệnh hồng cầu hình liềm: hay còn gọi là thiếu máu hồng cầu hình liềm. Tế bào máu hình liềm mang theo rất ít oxy. Đồng thời, tế bào này có xu hướng bị mắc kẹt trong thành động mạch. Điều này sẽ gây ra những cản trở lưu lượng máu đến não.
- Tăng huyết áp: là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất trong bệnh đột quỵ nhỏ. Tăng huyết áp cũng chính là nguyên nhân gây đột quỵ thực sự, vì vậy một cơn thiếu máu thoáng qua là dấu hiệu cho thấy tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn trong tương lai. Việc kiểm soát tốt huyết áp rất quan trọng trong việc phòng chống thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ trong tương lai.
4. Chẩn đoán và điều trị đột quỵ nhẹ
4.1 Chẩn đoán đột quỵ nhẹ
Vì các triệu chứng đột quỵ nhẹ thường khó nhận biết, nên căn bệnh này thường được phát hiện qua các chẩn đoán chính xác. Những phương pháp chẩn đoán đột quỵ thoáng qua bao gồm:
- Xét nghiệm máu: nhằm giúp phát hiện rối loạn lipid máu và nguy cơ gây xơ vữa động mạch, đột quỵ.
- Điện tim: có thể được sử dụng trong những trường hợp rung nhĩ hoặc một số dạng loạn nhịp tim khác.
- Siêu âm tim: nhằm phát hiện những tổn thương van tim sẽ và những biểu hiện suy chức năng tim,...
- Siêu âm hệ động mạch cảnh và hệ động mạch nền-sống: giúp nhận diện được những tổn thương lớp nội trung mạc động mạch, xơ vữa động mạch,...
- Siêu âm doppler sọ não: giúp đánh giá lưu lượng tuần hoàn ở não và động mạch não.
- Chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ sọ não: giúp loại trừ một số bệnh lý liên quan tới đặc biệt là u não hay chấn thương,...
4.2 Điều trị cơn đột quỵ nhẹ
Đột quỵ nhẹ cần được điều trị như bệnh đột quỵ thực sự. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ tình trạng bệnh lý để các bác sĩ đưa ra được phác đồ điều trị phù hợp bao gồm:
- Một số loại thuốc ổn định bệnh nền như huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu, ngăn huyết khối,... nhằm giúp điều trị thiếu máu nuôi dưỡng não bộ.
- Duy trì một chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh, bỏ hút thuốc lá, giảm cân và hạn chế ăn đồ ăn có nhiều chất béo.
- Nếu động mạch cảnh bị thu hẹp nhiều trên 70% thì cần tới các biện pháp can thiệp tùy từng trường hợp.
Tóm lại, đột quỵ nhẹ hay còn được gọi là đột quỵ nhỏ hoặc xuất hiện cơn thiếu máu thoáng qua. Đây là một tình trạng máu ngừng cung cấp tới não trong một khoảng thời gian ngắn. Việc nhận biết được những triệu chứng đột quỵ nhẹ sẽ giúp bạn phòng ngừa tốt những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi thấy xuất hiện những triệu chứng đột quỵ nhẹ như tăng huyết áp, mất trí nhớ tạm thời, thay đổi chi giác, chóng mặt,... thì cần tới ngay cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
