Các phương pháp thăm dò huyết động không xâm lấn

Bài viết được viết bởi ThS.BS Nguyễn Ngọc Quang - Khoa hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Thăm dò huyết động là các phương pháp đo đạc nhằm đánh giá tình tìm nguyên nhân trước một tình trạng suy giảm huyết động của người bệnh. Việc đo đạc nhằm tìm nguyên nhân gây suy giảm huyết động có thể từ các yếu tố sau: tiền gánh, sức co bóp cơ tim, hậu gánh.

Trong 40 năm qua, phương pháp đặt Catheter động mạch phổi (Pulmonary Artery Catheter: PAC) được coi là một công cụ cơ bản trong thăm dò huyết động tại (ICU) và được sử dụng rộng rãi ở những bệnh nhân nặng giúp các bác sĩ lâm sàng hiểu bệnh học của một loạt các quá trình rối loạn huyết động.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, lợi ích của sử PAC đã được tranh luận gay gắt, các nghiên cứu chỉ ra việc sử dụng PAC không cải thiện tỷ lệ tử vong. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, người ta tìm thêm nhiều phương pháp khác nhau để thăm dò huyết động với mong muốn có thể thay thế PAC mà có thể mang lại lợi ích điều trị hơn nữa.


Hình 1: Phương pháp đặt PAC hay còn gọi là Swan---Ganz catheter Một catheter(màu vàng) được đặt vào động mạch phổi, có Sensor nhiệt tại đầu tận(4) có vai trò đo nhiệt độ của dòng nước lạnh được bơm vào tại vị trí số 1. Nếu tốc độ dòng nhiệt lạnh đến số 4 càng nhanh tức là tim bóp càng tốt và ngược lại.
Hình 1: Phương pháp đặt PAC hay còn gọi là Swan---Ganz catheter Một catheter(màu vàng) được đặt vào động mạch phổi, có Sensor nhiệt tại đầu tận(4) có vai trò đo nhiệt độ của dòng nước lạnh được bơm vào tại vị trí số 1. Nếu tốc độ dòng nhiệt lạnh đến số 4 càng nhanh tức là tim bóp càng tốt và ngược lại.

1. Các phương pháp mới

1.1. Hệ thống PiCCO® system

Hệ thống PiCCO® phát minh của Đức, có thể theo dõi huyết động bằng cách sử dụng phương pháp pha loãng nhiệt qua phổi để đo cung lượng tim (CO). Hệ thống chỉ yêu cầu cần đặt một đường động mạch và một tĩnh mạch nên can thiệp đơn giản và an toàn hơn cho người bệnh.

Một điểm khác biệt lớn so với PAC ở trên đó là: dòng nhiệt lạnh được bơm vào sẽ cần đi một quãng đường dài hơn: từ tim - qua phổi – về tim trái – ra hệ thống động mạch chủ và được đo nhiệt tại động mạch bẹn, vì có qua phổi nên lợi ích đem lại là có thể đo thêm được các thông số của phổi.


Hình 2: hệ thống PiCCO®
Hình 2: hệ thống PiCCO®

1.2. Hệ thống FloTrac®/Vigileo®

Trái ngược với hai hệ thống trên, FloTrac®/Vigileo® (Edwards LifeSciences, Irvine, CA, USA), được cấu tạo bao gồm một cảm biến FloTrac® và máy tính Vigileo®, hoạt động dựa trên nguyên tắc phân tích hình thái sóng xung động mạch mà không cần đo đạc bởi bơm nhiệt.

Từ kết quả phân tích xung động mạch đối chiếu với chiều cao cân nặng, tuổi, giới của người bệnh, Hệ thống hệ thống sẽ ước đoán sức cản mạch hệ thống (SRV). Từ kết quả SRV này, máy sẽ tính ra cung lượng tim (CO).

Phương pháp FloTrac® / Vigileo® không cần đường tĩnh mạch trung tâm và động mạch lớn mà chỉ cần một đường vào động mạch nhỏ để đo xung mạch. Ưu điểm là ít xâm lấn, ít biến chứng, nhưng kết quả đo được không chính xác bằng 2 phương pháp trên.


Hình 3: hệ thống Flotrac Sensor
Hình 3: hệ thống Flotrac Sensor

2. Ứng dụng của các phương pháp thăm dò huyết động

Với các tình trạng rối loạn huyết động nặng cần đánh giá kỹ chức năng co bóp cơ tim và sức cản mạch hệ thống, hai yếu tố quan trọng tạo nên một huyết áp ổn định cho bệnh nhân.

Việc tìm rõ đâu là nguyên nhân gây nên tụt huyết áp, để từ đó có chiến lược thêm thuốc tăng cường co bóp cơ tim hay thuốc co mạch nhằm hồi phục huyết áp là rất quan trọng.

Ứng dụng một trong các phương pháp thăm dò huyết động trên đã đem lại hiệu quả điều trị rất tốt cho các bệnh nhân bị rối loạn huyết động, tụt huyết áp nặng.


Hình 4: Bệnh nhân sốc tim nặng được ứng dụng PICCO thăm dò huyết động
Hình 4: Bệnh nhân sốc tim nặng được ứng dụng PICCO thăm dò huyết động

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ , hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Chia sẻ
Câu chuyện khách hàng Thông tin sức khỏe Sống khỏe