Các nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Nguyên nhân khiến men gan tăng cao thường liên quan đến quá trình viêm hoặc tổn thương tế bào gan. Khi các tế bào gan bị tổn thương, chúng sẽ giải phóng các enzyme gan vào máu, làm tăng nồng độ men gan. Điều trị kịp thời nguyên nhân men gan cao là vô cùng quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Huy Bình - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

1. Men gan là gì?

Men gan là những enzyme được các xét nghiệm kiểm tra tình trạng viêm hoặc hủy hoại nhu mô gan hướng đến. Những enzyme này thường được tìm thấy trong gan. Một số loại men gan bao gồm:

• Alanine aminotransferase - ALT (còn gọi là serum glutamic pyruvic transaminase - SGPT) và aspartate aminotransferase - AST (hay serum glutamic oxaloacetic transaminase - SGOT): Đây là hai loại enzyme thuộc nhóm transaminase, còn có tên khác là aminotransferase. Nhóm enzyme transaminase bao gồm các loại enzyme nội bào, tồn tại trong tế bào của nhiều cơ quan khác nhau. Alanine aminotransferase chủ yếu có trong tế bào gan, nhưng cũng hiện diện ở thận và tế bào cơ vân. Trong khi đó, aspartate aminotransferase xuất hiện ở tế bào gan, tế bào cơ vân, cơ tim, hồng cầu, tụy, phổi và não.
• Alkaline phosphatase (phosphatase kiềm) - AP: Đây là một loại enzyme thuộc nhóm liên quan đến quá trình chuyển hóa kẽm, được xem như chất chỉ điểm của tổn thương gan do ứ mật. Alkaline phosphatase có mặt trong đường mật và xoang mạch gan, cũng như ở các cơ quan như xương, thận, ruột và nhau thai.
• Gamma glutamin transpeptidase, hay còn gọi là GGT (viết tắt là γ-GT hoặc Gamma GT): Đây là một enzyme thuộc nhóm phức hợp cấu trúc glyco-protein màng, tham gia xúc tác và chuyển hóa gamma glutamyl thành các peptide, amino acid và nước. So với nhiều enzyme khác, gamma glutamin transpeptidase có độ nhạy cao, nồng độ của loại enzyme này trong máu khi thay đổi sẽ có biểu hiện rất nhanh. Gamma glutamin transpeptidase hiện diện ở gan (bao gồm cả mạng lưới nội bào của tế bào nội mô đường mật), thận, tụy, ruột và tuyến tiền liệt, do đó loại enzyme này cũng giúp đánh giá các tổn thương ứ mật, mặc dù không đặc hiệu bằng enzyme alkaline phosphatase. 

2. Thế nào là men gan cao (enzyme gan tăng cao)?

Men gan cao xảy ra khi nồng độ các enzyme gan trong máu (thường là các enzyme được đề cập ở trên) vượt quá mức bình thường. Hiện tượng này thường được phát hiện qua xét nghiệm máu và sự gia tăng nồng độ men gan trong máu thường là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương.

3. Nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Nhiều bệnh lý và tình trạng khác nhau có thể dẫn đến tình trạng men gan cao. Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân khiến men gan tăng cao, bác sĩ sẽ cần thu thập bệnh sử, tiền sử, các loại thuốc bệnh nhân đang sử dụng, các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng, cùng với chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết.

Các nguyên nhân khiến men gan tăng cao phổ biến bao gồm:

• Thuốc không kê đơn, đặc biệt là các loại chứa acetaminophen như Tylenol, Panadol,... Lạm dụng thuốc làm tăng gánh nặng cho gan, gây tổn thương và là nguyên nhân khiến men gan tăng cao. Do đó, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Khi men gan có dấu hiệu bất thường, bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh phác đồ điều trị, bảo vệ gan.
• Một số thuốc theo toa, bao gồm statin để kiểm soát cholesterol.
• Uống nhiều rượu hoặc lạm dụng rượu.
• Suy tim.
• Viêm gan do virus viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C. Virus xâm nhập vào tế bào gan, sau đó sẽ nhân lên và gây ra tổn thương nghiêm trọng. Quá trình này dẫn đến việc giải phóng các enzyme gan vào máu, gây ra tình trạng men gan cao.
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Thừa cân, béo phì.
• Viêm gan do rượu, tình trạng viêm gan nặng do uống rượu quá mức.
• Viêm gan tự miễn (viêm gan liên quan đến rối loạn hệ miễn dịch).  
• Bệnh celiac.  
• Nhiễm virus Cytomegalovirus (CMV). Virus cytomegalo là một loại virus gây bệnh âm thầm, có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho gan, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. Do khả năng tấn công nhiều cơ quan và triệu chứng thường không rõ ràng, virus này thường dễ dàng dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng. Một trong những hậu quả rõ ràng nhất của nhiễm CMV là men gan cao, phản ánh tình trạng tổn thương của gan.
• Nhiễm virus Epstein-Barr.  
• Nhiễm sắc tố sắt mô (Hemochromatosis).  
• Ung thư gan.  
• Bệnh bạch cầu đơn nhân (mononucleosis).  
• Viêm đa cơ (polymyositis).  
• Nhiễm trùng huyết.  
• Các rối loạn về tuyến giáp.  
• Viêm gan do ngộ độc.  
• Bệnh Wilson: Bệnh Wilson là một bệnh lý xảy ra do sự rối loạn chuyển hóa đồng. Đây là một loại rối loạn không phổ biến nhưng đặc biệt gây nguy hiểm cho tính mạng. Bệnh không chỉ đơn thuần dẫn đến men gan cao mà còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm khác như xơ gan, ung thư gan và thậm chí là suy gan.
• Các bệnh lý liên quan đến đường mật, bao gồm sỏi mật, nhiễm trùng đường mật và viêm túi mật, có thể là nguyên nhân khiến men gan tăng cao. 

Men gan cao có thể phản ánh một số vấn đề nghiêm trọng tại gan, nhưng thường không có triệu chứng cụ thể. Cách dễ dàng nhất để phát hiện men gan cao là thông qua xét nghiệm men gan và xét nghiệm máu. Mọi người nên tiến hành các xét nghiệm này trong những lần khám sức khỏe định kỳ hàng năm. 

Khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện men gan cao từ sớm, từ đó có thể lên kế hoạch điều trị men gan cao hiệu quả. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park cung cấp các gói khám sức khỏe tổng quát đa dạng, phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu của khách hàng. Các gói khám có mức giá hợp lý bao gồm:

• Gói khám sức khỏe tổng quát Kim cương.
• Gói khám sức khỏe tổng quát Vip.
• Gói khám sức khỏe tổng quát Đặc biệt.
• Gói khám sức khỏe tổng quát Toàn diện.
• Gói khám sức khỏe tổng quát Tiêu chuẩn.

Các gói khám này bao gồm xét nghiệm men gan, cho phép đánh giá tình trạng, phát hiện sớm tình trạng men gan cao và những bệnh lý về gan. Kết quả sẽ được gửi trực tiếp đến nhà bệnh nhân. Sau khi nhận được kết quả từ cuộc khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện những bệnh lý cần theo dõi và điều trị sâu hơn, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác tại Bệnh viện, với cam kết về chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng ưu việt. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. 

Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org