Như nhiều bệnh lý tiến triển khác, các triệu chứng của viêm gan thường không dễ dàng nhận biết ở giai đoạn đầu. Khi chức năng gan bắt đầu suy giảm, các thay đổi về sức khỏe người bệnh thường trở nên rõ ràng hơn và việc chẩn đoán bệnh cũng dễ dàng hơn khi phải nhập viện vì các triệu chứng viêm gan cấp.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Viêm gan là gì?
Viêm gan là một bệnh lý gây viêm và tổn thương gan. Kết quả của quá trình viêm làm ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các chức năng sinh lý như tổng hợp protein và loại bỏ các chất độc trong máu của gan.
Các nguyên nhân phổ biến gây viêm gan thường bao gồm nhiễm siêu vi, với 5 loại viêm gan siêu vi chính như sau:
- Viêm gan A: Viêm gan cấp tính, thường chỉ kéo dài vài tuần đến tối đa 6 tháng.
- Viêm gan B: Nhiễm trùng gan nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tổn thương gan và xơ hóa gan.
- Viêm gan C: Viêm gan siêu vi mãn tính, hiện nay có thể điều trị được.
- Viêm gan D: Chỉ ảnh hưởng đến những người đã bị nhiễm viêm gan B.
- Viêm gan E: Viêm gan cấp tính, tương tự như viêm gan A.
Bên cạnh đó, cũng tồn tại những dạng viêm gan khác không phải do các tác nhân lây nhiễm, bao gồm:
Tuy nhiên, khi đã mắc một loại viêm gan nào đó, người bệnh vẫn có nguy cơ đồng thời mắc thêm các loại viêm gan khác.
2. Các triệu chứng của viêm gan như thế nào?
Gan đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cơ thể bởi bộ phận này chịu trách nhiệm cho quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Ngoài công dụng chính này, gan còn là nơi lưu trữ năng lượng dự phòng, cung cấp năng lượng giữa các bữa ăn hoặc khi nhu cầu năng lượng của cơ thể tăng cao quá mức.
Ngoài ra, gan cũng có chức năng như một bộ lọc khổng lồ giúp loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Do đó, bất kỳ vấn đề gì liên quan đến gan hay tổn thương gan đều có thể ảnh hưởng đến các chức năng này và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Trong giai đoạn ban đầu, triệu chứng của viêm gan thường không dễ phát hiện. Nếu có, các triệu chứng thường giống như khi mắc cúm đối với viêm gan virus. Đối với viêm gan do gan nhiễm mỡ, giai đoạn đầu thường không có bất kỳ triệu chứng nào.
Nếu tổn thương gan do nấm, thực phẩm, thuốc hoặc rượu bia thì các triệu chứng lâm sàng của viêm gan sẽ mạnh mẽ và thường có liên quan đến hệ tiêu hóa như nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy. Người bệnh cần ngay lập tức đi khám nếu phát hiện các triệu chứng sau:
Các triệu chứng của viêm gan bao gồm:
- Làn da có màu vàng, còn được gọi là vàng da.
- Buồn nôn và nôn.
- Nước tiểu có màu vàng sẫm.
- Phân trông nhợt nhạt, có máu hoặc đen (giống như hắc ín).
- Chân, mắt cá chân hoặc bụng bị sưng lên.
- Giảm cảm giác thèm ăn.
- Mệt mỏi dai dẳng.
- Da ngứa ngáy.
- Có các mảng bầm tím bất thường trên da.
3. Các giai đoạn của viêm gan cấp
Mặc dù quá trình chẩn đoán viêm gan rất khó khăn nhưng bệnh đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức. Chính vì thế, việc hiểu biết về các giai đoạn khác nhau của bệnh giúp bệnh nhân có nhiều lựa chọn phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả hơn.
Các giai đoạn của viêm gan cấp bao gồm:
- Viêm gan: Viêm gan thường là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của bệnh gan, tuy nhiên các triệu chứng của viêm gan thường không rõ ràng. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến tình trạng xơ cứng gan bị viêm và dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
- Xơ hóa gan: Xơ hóa gan xảy ra khi các vùng gan bị viêm hình thành sẹo. Trong giai đoạn này, chức năng gan bình thường bị suy giảm. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành xơ gan thực sự, ngay cả khi xơ hoá gan không có triệu chứng rõ ràng.
- Xơ gan: Trong giai đoạn này, gan bị viêm dẫn đến hình thành sẹo và tổn thương, gây mất khả năng hoạt động do lượng máu cung cấp giảm. Người bệnh xơ gan có khả năng xuất hiện các dấu hiệu của bệnh gan;
- Bệnh gan giai đoạn cuối: Xơ gan tiến triển do phản ứng viêm gan sẽ dẫn đến bệnh gan giai đoạn cuối, khi đó gan không thể hoạt động bình thường. Tình trạng này không thể hồi phục và đòi hỏi điều trị tích cực để hỗ trợ chức năng gan. Các biến chứng có thể bao gồm cổ trướng và bệnh não gan, trường hợp suy gan mất bù có thể cần được ghép gan để điều trị.
- Ung thư gan: Trong một số trường hợp, tế bào gan biến đổi bất thường và phát triển không kiểm soát, gây ra bệnh ung thư. Các yếu tố nguy cơ của ung thư gan bao gồm xơ gan, viêm gan B, ung thư gan có thể xuất hiện ở mọi giai đoạn của bệnh gan. Phương pháp điều trị ung thư gan được lựa chọn phụ thuộc vào kích thước và vị trí của khối u, tình trạng của mô sẹo và chức năng gan. Các phương pháp có thể bao gồm phẫu thuật cắt hoặc ghép gan, điều trị hóa trị, xạ trị, liệu pháp nhắm mục tiêu, thuyên tắc mạch và sử dụng hóa chất.
4. Cần làm gì khi có các triệu chứng của viêm gan?
Các xét nghiệm đánh giá chức năng gan trong các đợt kiểm tra sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm các bệnh gan, trước khi có dấu hiệu viêm gan, từ đó giúp tránh được những tổn thương không thể hồi phục.
Bác sĩ có thể đề xuất thực hiện các xét nghiệm chức năng gan hoặc xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Điều này có nghĩa là các xét nghiệm sẽ được chỉ định như một bước cần thực hiện sau khi có các dấu hiệu của viêm gan, bao gồm đánh giá mức độ enzym và protein trong máu.
Mục tiêu của các xét nghiệm là để đánh giá khả năng sản xuất protein và thanh lọc bilirubin của gan hoặc kiểm tra nồng độ các enzym trong máu. Các xét nghiệm chức năng gan được thực hiện để đo các chỉ số sau:
- Alanine transaminase (ALT).
- Aspartate transaminase (AST).
- Alkaline phosphatase (ALP).
- Albumin và protein toàn phần.
- Bilirubin.
- Gamma-glutamyltransferase (GGT).
- L-lactate dehydrogenase (LD).
- Thời gian prothrombin (PT).
Mục đích của các xét nghiệm chức năng gan khi người bệnh bắt đầu xuất hiện triệu chứng của viêm gan là:
- Kiểm tra sàng lọc nhiễm trùng gan như viêm gan siêu vi.
- Các xét nghiệm chức năng gan giúp đánh giá tiến triển bệnh và mức độ tổn thương gan, cũng như cung cấp thông tin để đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị trong việc kiểm soát tình trạng bệnh.
- Các xét nghiệm giúp theo dõi các dấu hiệu viêm gan và tác dụng phụ của các loại thuốc lên chức năng gan và quá trình chuyển hóa trên gan.
5. Cách điều trị viêm gan
Nếu không được điều trị, các triệu chứng của viêm gan có thể gây tổn thương gan vĩnh viễn và suy giảm chức năng. Các phương pháp điều trị không phẫu thuật giúp giảm đau và khắc phục tình trạng khó chịu cho người bệnh.
Hơn nữa, bác sĩ khuyến khích người bệnh thay đổi lối sống và điều chỉnh chế độ ăn uống để kiểm soát tốt nồng độ cholesterol trong máu. Người bệnh nên hạn chế sử dụng rượu, duy trì cân nặng ở mức ổn định, giảm lượng chất béo và đường trong khẩu phần, đồng thời tăng cường chế độ ăn uống giàu chất xơ.
Hơn nữa, một số loại thuốc sau đây thường được bác sĩ khuyên dùng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý:
- Thuốc chống viêm được sử dụng để làm giảm tình trạng viêm trong các trường hợp có biểu hiện viêm gan cấp.
- Thuốc điều trị viêm gan - Thuốc chống virus viêm gan chỉ dùng khi phát hiện dấu hiệu viêm gan B hoặc C cấp.
- Thuốc điều trị huyết áp.
- Chất bổ sung - vitamin và khoáng chất.
Nếu các triệu chứng của viêm gan trở nên nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề xuất thực hiện phẫu thuật ghép gan.
Tóm lại, viêm gan là tình trạng viêm tại gan, được gây ra bởi nhiều loại vi rút truyền nhiễm cũng như các tác nhân không lây nhiễm. Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, một số còn có khả năng gây tử vong.
Do vậy, việc thăm khám sức khỏe định kỳ và tiến hành xét nghiệm chức năng gan là biện pháp hiệu quả để phát hiện sớm các bệnh lý gan. Bên cạnh đó, khi xuất hiện các triệu chứng của viêm gan, người bệnh cần tới khám tại khoa chuyên về gan để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
