Các sản phẩm mỹ phẩm, chẳng hạn như xà phòng, kem dưỡng da, trang điểm mặt, mắt và nước hoa, đều có thể gây ra dị ứng ở một số người. Đây là phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch đối với các chất có thể vô hại nhưng nếu lặp đi lặp lại tình trạng này sẽ gây tổn thương da và mất thẩm mỹ.
1. Các yếu tố nguy cơ gây dị ứng mỹ phẩm như thế nào?
Mỹ phẩm là những chất được thoa lên bề mặt da (kem dưỡng ẩm và trang điểm), tóc (dầu gội và dầu xả) hoặc móng tay (sơn bóng và sơn mài) được thiết kế để tạm thời thay đổi ngoại hình của một người. Thành phần của mỹ phẩm thường là một hỗn hợp phức tạp của nước hoa, chất nhũ hóa, chất chống nắng, chất tạo màu, kim loại, chất béo và chất bảo quản nên được rửa trôi hoàn toàn sau khi sử dụng.
Dị ứng mỹ phẩm nổi mề đay là rất phổ biến, khi mỹ phẩm ngày càng được sử dụng rộng rãi. Bác sĩ sẽ phân biệt nhạy cảm dị ứng với kích ứng đơn giản. Tỷ lệ nhạy cảm với mỹ phẩm thực sự không được biết rõ, vì những người bị ảnh hưởng có thể chỉ ngừng sử dụng sản phẩm vi phạm hơn là báo với bác sĩ.
Cơ chế của mỹ phẩm gây dị ứng là có thể gây kích ứng da trực tiếp hoặc phản ứng dị ứng thông qua trung gian miễn dịch. Thông thường, kích ứng sẽ xảy ra lần đầu tiên một cá nhân sử dụng mỹ phẩm, trái ngược với phản ứng dị ứng là sẽ phải tiếp xúc nhiều lần. Một số người có làn da cực kỳ nhạy cảm sẽ thường không dung nạp với nhiều loại mỹ phẩm khác nhau.
2. Các dấu hiệu dị ứng mỹ phẩm
Vì đa số mọi người thường bôi mỹ phẩm lên mặt, vị trí này thường liên quan đến phản ứng da mỹ phẩm và viêm da. Phụ nữ thường xuyên bị ảnh hưởng hơn nam giới vì họ có xu hướng sử dụng mỹ phẩm nhiều hơn.
Dị ứng mỹ phẩm ở mặt gây phát ban thường xuất hiện dưới dạng một vùng da đỏ có vảy, khô và ngứa, viêm da nổi mề đay và thường chỉ giới hạn ở khu vực bôi mỹ phẩm (ví dụ: mí mắt có thể bị kích ứng sau khi bôi bóng mắt). Đôi khi, phản ứng da do mỹ phẩm có thể xuất hiện như nổi bóng nước, theo đó sẽ khó phân biệt dựa trên bề ngoài cho dù phản ứng là dị ứng hay kích ứng.
Bên cạnh đó, người bệnh đôi khi có thể có cảm giác châm chích ngay sau khi dùng một loại mỹ phẩm hay có thể trì hoãn đến một hoặc hai ngày sau đó. Ít phổ biến hơn, các biểu hiện của dị ứng mỹ phẩm ở mặt có thể xuất hiện như mụn đầu đen, viêm nang lông và da sạm đen.
3. Chẩn đoán dị ứng mỹ phẩm như thế nào?
Các bác sĩ da liễu có nhiều kinh nghiệm nhất trong việc chẩn đoán và xử lý các trường hợp dị ứng hay không dung nạp mỹ phẩm.
Nếu mỹ phẩm được coi là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra phản ứng trên da, bệnh nhân có thể thực hiện thử nghiệm "sử dụng" trong ba hoặc bốn ngày bằng cách thoa liên tục chất đó lên cùng một vị trí trên da cẳng tay. Nếu phản ứng xuất hiện, bác sĩ có thể thực hiện thêm các loại xét nghiệm dị ứng để xác định danh tính chính xác của chất vi phạm trong hỗn hợp mỹ phẩm.
Sau đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn có thể tránh các sản phẩm cũng như tránh tiếp xúc thêm với thành phần gây dị ứng tương tự trong các sản phẩm mỹ phẩm khác. Bên cạnh đó, có một số bệnh ngoài da thông thường cũng có thể dễ bị nhầm lẫn với tình trạng dị ứng mỹ phẩm nổi mề đay. Cách tốt nhất để phân biệt chúng là tránh sử dụng mỹ phẩm cụ thể được đề cập trong hai hoặc ba tuần. Nếu phát ban biến mất và sau đó tái phát khi sử dụng lại mỹ phẩm một lần nữa, rất có thể vấn đề là do mỹ phẩm. Mặt khác, nếu phát ban vẫn còn thì có thể là do một bệnh ngoài da như viêm da tiết bã, viêm da dị ứng hoặc một số vấn đề khác.
4. Cách điều trị dị ứng mỹ phẩm như thế nào?
Các trường hợp chỉ dị ứng mỹ phẩm mức độ nhẹ thường sẽ tự khỏi mà không cần điều trị miễn là người dùng nên tránh sản phẩm vi phạm.
Các phản ứng da nghiêm trọng hơn thường đáp ứng với điều trị bằng kem hydrocortisone 1% có thể mua mà không cần đơn thuốc. Nếu liệu pháp này không thành công, người bệnh cần phải đến gặp bác sĩ để được dùng steroid tại chỗ mạnh hơn.
Nếu nguồn gốc của dị ứng mỹ phẩm là một hóa chất gây kích ứng, việc tránh sử dụng chất đó, khi xuất hiện trong các sản phẩm khác, sẽ là điều cần thận trọng. Lúc này, dị ứng sẽ giảm nhanh chóng sau vài ngày. Bác sĩ da liễu có thể xác định thành phần nào trên nhãn mỹ phẩm có thể gây ra vấn đề này.
Nếu phản ứng là do dị ứng với một thành phần được ghi lại bằng thử nghiệm miếng dán, cần tránh thành phần cụ thể đó bằng cách đọc kỹ nhãn mỹ phẩm. Đôi khi điều này có thể là một thách thức, vì một số chất phụ gia trong các sản phẩm làm đẹp có thể có một số tên thương hiệu. Mặc dù phản ứng dị ứng tức thì với hóa chất sẽ hết trong vòng vài tuần, khuynh hướng phản ứng khi tiếp xúc lại là không thể loại bỏ vĩnh viễn.
5. Làm cách nào để ngăn ngừa dị ứng mỹ phẩm?
Cách tốt nhất để tránh dị ứng mỹ phẩm là tránh hoàn toàn mỹ phẩm. Tuy nhiên, điều này là không thực tế, sử dụng mỹ phẩm với các thành phần tối thiểu nguy cơ gây dị ứng có thể là cách hữu ích nhất.
Tóm lại, dị ứng với các sản phẩm trang điểm rất khó ngăn ngừa, vì thế để hạn chế tối đa tình trạng này, trước khi sử dụng mỹ phẩm bạn nên đọc kỹ bảng thành phần, chọn mua sản phẩm tại những thương hiệu uy tín. Để chắc chắn hơn, bạn có thể thử 1 chút ra phần cổ tay để xem phản ứng và sau đó có thể dùng.
Bên cạnh đó, để chắc chắn dị ứng mỹ phẩm không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ, bạn nên tới các cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và có những chỉ định phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: fda.gov - womensbest.com - medicinenet.com
