Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Thùy Trang - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Suy gan cấp là một tình trạng tổn thương gan cấp nặng với biểu hiện của bệnh lý não gan và tăng chỉ số đông máu INR gan mà trước đó không hề có xơ gan hay bệnh lý gan trước đó.
Suy gan cấp có nhiều tên gọi khác nhau như suy gan kịch phát, hoại tử gan cấp, hoại tử gan kịch phát, viêm gan kịch phát. Nếu không đều trị kịp thời tiên lượng thường rất xấu. Bệnh nhân suy gan cấp nên được điều trị tại trung tâm hồi sức cấp cứu có ghép gan. Suy gan cấp gây nhiều biến chứng nghiệm trọng như rối loạn chuyển hóa, bệnh não gan, phù não, co giật và suy thận, biến chứng phổi.
1. Triệu chứng của suy gan cấp
Dấu hiệu và triệu chứng của suy gan cấp là không đặc hiệu và bao gồm:
- Mệt, Chán ăn
- Ngứa, Vàng da mắt
- Đau bụng vùng gan (1/4 trên bên phải ổ bụng)
- Buồn nôn, Nôn
- Khó ngủ, thờ ơ, ngủ lịm
- Lú lẫn và hôn mê
Nếu bạn hoặc người thân đột nhiên phát hiện da hoặc mắt chuyển màu vàng; đau phần bụng trên rốn, hay có bất kì biến đổi trạng thái tâm thần nào, thay đổi tính cách hay hành vi ứng xử, hãy đến khám bác sĩ ngay.
2. Nguyên nhân của suy gan gấp
Các nguyên nhân gây suy gan cấp có thể gồm:
2.1 Quá liều Paracetamol
Uống quá nhiều Paracetamol là nguyên nhân suy gan cấp phổ biến nhất ở Hoa Kì. Suy gan cấp có thể do uống liều Paracetamol quá cao cùng một lúc, hay uống quá liều kéo dài. Nếu bạn hay người thân chẳng may uống quá liều paracetamol, hãy đến viện ngay đừng chần chờ đợi triệu chứng xuất hiện.
Ngoài ra, một số loại thuốc bán theo đơn, gồm kháng sinh, kháng viêm giảm đau không steroid, thuốc chống co giật có thể gây suy gan cấp.
2.2 Thuốc bổ chiết xuất từ thảo dược
Một số loại thuốc và thuốc bổ từ thảo dược như cây kava, ma hoàng, bán chỉ liên, bạc hà hăng được cho là có khả năng gây suy gan cấp.
2.3 Viêm gan và các loại vi rút khác
Viêm gan A, B, C có thể gây suy gan cấp. Các loại vi rút khác cũng có nguy cơ tương tự là vi rút Epstein-Barr, cytomegalo và herpes simplex.
2.4 Chất độc
Các độc tố có thể gây suy gan cấp tính bao gồm nấm độc Amanita phalloides hoang dã, đôi khi bị nhầm lẫn với một loại nấm ăn được. Carbon tetrachloride là một chất độc khác có thể gây suy gan cấp tính. Nó là một hóa chất công nghiệp được tìm thấy trong chất làm lạnh và dung môi cho sáp, vecni và các vật liệu khác.
2.5 Bệnh tự miễn
Suy gan có thể do viêm gan tự miễn – là tình trạng hệ miễn dịch của cơ thể quay ra tấn công các tế bào gan, gây viêm và tổn thương gan.
2.6 Bệnh lý tĩnh mạch gan
Bệnh lý mạch máu, như hội chứng Budd-Chiari, gây tắc nghẽn tĩnh mạch gan và hậu quả suy gan cấp.
2.7 Bệnh lý chuyển hoá
Một số bệnh lý chuyển hoá hiếm gặp như bệnh Wilson và gan nhiễm mỡ cấp tính ở thai kỳ, đôi khi gây suy gan cấp.
2.8 Ung thư
Ung thư nguyên phát hay di căn đến gan đều có thể gây suy gan.
2.9 Nhiễm trùng huyết
Nhiễm trùng huyết và sốc có thể làm giảm nghiêm trọng lưu lượng máu đến gan, gây suy gan.
Ngoài ra, có nhiều trường hợp suy gan cấp không rõ nguyên nhân.
3. Biến chứng của suy gan cấp
Các biến chứng của suy gan cấp bao gồm:
3.1 Phù não
Tụ dịch gây tăng áp lực nội sọ.
3.2 Xuất huyết và biến chứng xuất huyết
Gan suy giảm chức năng không thể sản xuất đủ yếu tố đông máu. Biến chứng thường gặp là xuất huyết tiêu hoá. Biến chứng này khó kiểm soát.
3.3 Nhiễm trùng
Người bệnh suy gan cấp dễ bị nhiễm trùng hơn, thường là nhiễm trùng máu, hệ hô hấp và đường tiểu.
3.4 Suy thận
Suy thận phát triển ở khoảng 55% trong số tất cả các bệnh nhân được chuyển đến các trung tâm chuyên khoa do bị suy gan cấp tính. Suy thận có thể là thứ phát sau suy gan (và được gọi là hội chứng gan thận) hoặc suy thận có thể là hậu quả thứ cấp do tác nhân ảnh hưởng trực tiếp đến cả gan và thận (ví dụ như quá liều paracetamol).
3.5 Rối loạn chuyển hóa
Hạ đường huyết (do dự trữ glycogen ở gan bị suy giảm và tăng cholesterol máu), hạ kali máu, giảm phosphat máu và nhiễm kiềm chuyển hóa thường xuất hiện, không phụ thuộc vào chức năng thận.
4. Phương pháp bảo vệ gan
4.1 Luôn uống thuốc theo hướng dẫn
Khi bạn uống paracetamol hay các loại thuốc khác, hãy kiểm tra liều khuyến cáo ghi trên bao bì cẩn thận, và tuyệt đối không uống quá liều. Nếu bạn đã có bệnh lý về gan, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống paracetamol.
4.2 Thông báo với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng
Kể cả thuốc mua không cần đơn và thuốc chiết xuất từ thảo mộc có thể phản ứng với thuốc bạn đang dùng. Hạn chế bia rượu.
4.3 Tránh những hành vi có nguy cơ cao
Không dùng chung kim tiêm. Sử dụng bao cao su khi quan hệ. Nếu bạn có hình xăm hoặc khuyên trên cơ thể, hãy chắc chắn rằng địa chỉ bạn chọn sạch sẽ và an toàn. Không nên hút thuốc.
4.4 Tiêm vắc xin đầy đủ
Nếu bạn bị bệnh gan mãn tính, có tiền sử bị nhiễm viêm gan hoặc có nguy cơ mắc viêm gan, hãy tiêm vắc-xin viêm gan B. Vắc-xin viêm gan A cũng đã có mặt trên thị trường.
4.5 Tránh tiếp xúc với máu và dịch tiết từ người khác
Chạm trúng kim tiêm đã sử dụng hoặc dụng cụ dính máu hoặc chất dịch cơ thể vệ sinh không đúng cách có thể lây lan virus viêm gan. Dùng chung dao cạo hoặc bàn chải đánh răng cũng có nguy cơ tương tự.
4.6 Cẩn thận với bình phun thuốc xịt
Khi bạn sử dụng một bình xịt vệ sinh, hãy đảm bảo căn phòng được thông gió, hoặc đeo khẩu trang. Thực hiện các biện pháp bảo vệ tương tự khi phun thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, sơn và các hóa chất độc hại khác. Thực hiện theo hướng dẫn sản phẩm cẩn thận.
4.7 Cẩn trọng khi tiếp xúc hoá chất
Khi sử dụng thuốc trừ sâu và các hóa chất độc hại khác, hãy che da bằng găng tay, áo dài tay, mũ và khẩu trang.
4.8 Duy trì cân nặng khoẻ mạnh
Béo phì tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, vốn có khả năng gây viêm gan và xơ gan.
Gói Sàng lọc gan mật do Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec triển khai sẽ thay bạn kiểm tra, theo dõi, đánh giá tình trạng sức khỏe gan mật. Với đội ngũ bác sĩ là các chuyên gia trình độ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, cùng sự hỗ trợ của hệ thống máy móc tiên tiến, dịch vụ chuyên nghiệp, khách hàng khi tham gia gói sẽ được hưởng những lợi ích y tế tốt nhất, bảo vệ toàn diện sức khỏe gan mật cho chính mình và người thân.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Mayoclinic.org