Bệnh võng mạc do tăng huyết áp

Bệnh tăng huyết áp nếu không điều trị có thể sẽ có biến chứng ở nhiều cơ quan khác như tim, não, thận, mạch máu... Tương tự như tiểu đường, tăng huyết áp có thể gây tổn thương trên những mạch máu nhỏ ở võng mạc. Tăng huyết áp có khả năng gây tắc nghẽn mạch máu ở mắt, chảy máu trong mắt, phù gai thị... ảnh hưởng tới thị lực người bệnh.

Những biểu hiện của mạch máu tại võng mạc phản ánh gián tiếp thay đổi mạch máu và tổn thương ở các tổ chức như tim mạch, thận và não do cấu trúc mạch máu ở những cơ quan này giống nhau. Trên thực tế, bác sỹ lâm sàng có thể căn cứ vào những thay đổi võng mạc để đánh giá mức độ và khả năng đáp ứng điều trị của bệnh tăng huyết áp.

Trong những giai đoạn đầu, bệnh võng mạc chưa gây ảnh hưởng nhiều đến thị lực nên dễ bỏ qua. Ở giai đoạn sau, khi đã có tổn thương và biến chứng nặng trên võng mạc, mắt sẽ bị mờ nhiều, điều trị khó khăn và khó hồi phục.

1. Bệnh lý võng mạc do tăng huyết áp

1.1 Động mạch thu nhỏ

Đây là biểu hiện của tăng áp lực mạch máu. Khi tăng huyết áp nặng gây tắc tiểu động mạch trước mao mạch tạo thành xuất tiết mềm dạng bông.

1.2 Rò rỉ thành mạch

Gây ra xuất huyết võng mạc hình ngọn nến, phù võng mạc, và xuất tiết cứng tạo thành sao hoàng điểm. Nếu tăng huyết áp ác tinh có thể gây phù đĩa thị

1.3 Xơ cứng động mạch

Gây thay đổi đoạn bắt chéo giữa động mạch và tĩnh mạch. Tuy không nói nên mức độ nặng của tăng huyết áp nhưng phản ánh thời gian bị tăng huyết áp.

2. Bệnh lý hắc mạc

Tắc mạch hắc mạc: biểu hiện bằng các nốt Elschnig.

Vệt Siegrist: vệt tăng sắc tố dọc theo các mạch máu củng mạc, hay gặp trong tăng huyết áp ác tính.

Bong thanh dịch võng mạc: gặp trong tăng huyết áp ác tính kéo dài, nhiễm độc thai nghén.

2. Bệnh lý thị thần kinh

Phù đĩa thị, xuất huyết quanh gai.

4. Các giai đoạn của bệnh võng mạc do tăng huyết áp

Giai đoạn I: Tiểu động mạch thu nhỏ

Giai đoạn II: tiểu động mạch thu nhỏ, lệch hướng tĩnh mạch ở đoạn bắt chéo

Giai đoạn III:

• Tiểu động mạch thu nhỏ như sợi dây đồng.
• Dấu hiệu Salus Gunn: TM thu nhỏ nhọn đầu, lệch vuông góc với đoạn bắt chéo động mạch.
• Kèm theo xuất huyết hình ngọn nến, xuất tiết mềm dạng bông, xuất tiết cứng.

Giai đoạn IV: bao gồm giai đoạn III kèm theo động mạch thu nhỏ như sợi dây bạc và phù gai thị.

5. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh về mắt

• Chụp ảnh màu đáy mắt đánh giá tổn thương
• Chụp mạch huỳnh quang: đánh giá vùng thiếu máu, rò mạch...
• Chụp cắt lớp quang học võng mạc: để chẩn đoán và đánh giá tổn hại hoàng điểm, bong võng mạc xuất tiết.

6. Biến chứng của bệnh võng mạc tăng huyết áp

• Tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc
• Tắc động mạch trung tâm võng mạc
• Thiếu máu đầu gai thị
• Liệt cơ vận nhãn...

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán tăng huyết áp