Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Lê Văn Lịnh - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Bế sản dịch sau sinh thường hay sinh mổ là tình trạng xảy ra ở giai đoạn hậu sản, mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được xử lý dứt điểm sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, có thể gây ra các biến chứng như chảy máu không cầm, rối loạn đông máu...
1. Bế (tắc) sản dịch sau sinh là gì?
Thông thường, sau khi sản phụ sinh em bé (sinh thường và sinh mổ) thì nhau thai sẽ được lấy ra ngoài, lúc này tử cung của người mẹ sẽ co lại tạo thành một khối cầu an toàn, trường hợp tử cung co hồi tốt sẽ giúp cho cầm máu sinh lý và hạn chế tối đa sự mất máu sau sinh.
Mỗi ngày tử cung sẽ co hồi đi khoảng 1 - 1,5cm cho đến khi nằm trong tiểu khung của sản phụ và không còn sờ thấy được nữa. Cùng với quá trình co hồi tử cung thì các chất dịch từ lòng tử cung hay còn gọi là sản dịch sẽ chảy ra ngoài theo đường âm đạo. Sản dịch được cấu tạo bởi những phần sót lại nước ối, những cục máu đông nhỏ từ vết thương nơi nhau bám, những mảnh vụn của lớp nội mạc tử cung và những chất dịch tiết từ vết thương ở cổ tử cung, âm đạo do sự sinh đẻ gây ra. Sản dịch sau sinh rất dễ bị phân hủy và vi khuẩn tấn công, phát triển mạnh. Quá trình và thời gian ra sản dịch, sạch sản dịch sau sinh ở mỗi phụ nữ là khác nhau, tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.
Bế sản dịch sau sinh mổ hoặc sinh thường là tình trạng sản dịch bị ứ đọng lại trong tử cung, không thoát ra ngoài được. Bế (tắc) sản dịch nếu không can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến sản dịch bị nhiễm khuẩn, gây ra tình trạng chảy máu không cầm, rối loạn đông máu cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng sản phụ.
Xem thêm: Sau sinh mổ bao lâu thì hết sản dịch?
2. Nguyên nhân bế sản dịch sau sinh mổ, sinh thường
Có rất nhiều sản phụ gặp phải tình trạng bế sản dịch sau sinh thường và sinh mổ, các nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là:
- Do tử cung của sản phụ co hồi chậm vì sản phụ bị mất máu nhiều trong khi sinh.
- Do tình trạng sức khỏe sản phụ yếu, suy kiệt.
- Do còn sót nhau.
- Trương lực cơ tử cung của sản phụ kém do tử cung bị giãn căng quá mức.
- Các trường hợp thai to, đa thai, đa ối, chuyển dạ trong lúc sinh kéo dài.
- Do mẹ ít vận động sau sinh.
- Do cổ tử cung bị đóng kín làm cho sản dịch không thoát ra ngoài được.
3. Triệu chứng bế sản dịch sau sinh thường, sinh mổ
Quá trình thoát sản dịch sau sinh của sản phụ thường kéo dài từ 20 đến 30 ngày tùy vào cơ địa của mỗi người, tuy nhiên, đến khoảng ngày thứ 12 trở đi thì sản dịch sẽ có màu nhợt dần đi và đáy tử cung sẽ không sờ thấy được nữa. Trong trường hợp nghi ngờ bị bế sản dịch sau sinh mổ hay sinh thường thì sản phụ cần theo dõi các dấu hiệu sau:
- Có ít sản dịch chảy ra, sản dịch có mùi hôi do bị nhiễm trùng
- Sờ bụng thấy có cục cứng
- Sốt nhẹ
- Căng tức, đau vùng hạ vị
- Cổ tử cung bị đóng kín, khi dùng tay nong cổ tử cung thì thấy có sản dịch màu đen sậm và hôi, đau khi ấn đáy tử cung
Không chỉ sinh mổ mà cũng có rất nhiều sản phụ bị bế sản dịch sau sinh thường, đây là tình trạng hậu sản hết sức nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Thông thường, sau khi bị bế (tắc) sản dịch sau sinh, sản phụ sẽ được bác sĩ thăm khám và thực hiện nong cổ tử cung bằng dụng cụ chuyên khoa để lấy hết phần tế bào, dịch ứ đọng bên trong tử cung ra ngoài.
Xem thêm: Nong cổ tử cung do bế sản dịch
4. Làm thế nào để phòng ngừa bế (tắc) sản dịch sau sinh hiệu quả?
Để hạn chế tình trạng bế sản dịch sau sinh thường và sinh mổ, sản phụ sau sinh nên lưu ý những vấn đề sau:
- Nên vệ sinh hợp lý và đúng cách: Sản dịch tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, ký sinh trùng có hại phát triển rất nhanh, dễ gây ra viêm nhiễm âm đạo và tử cung, do đó cần phải vệ sinh vùng kín đúng cách, thường xuyên thay băng vệ sinh, vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi lần thay băng và giữ cho vùng kín khô ráo.
- Nên vận động nhẹ nhàng, tránh nằm nhiều: Vận động nhẹ nhàng là cách giúp đẩy sản dịch ra nhanh mà vô cùng hiệu quả. Mặc dù nghỉ ngơi giúp sản phụ nhanh lại sức nhưng nếu không muốn bị bế sản dịch sau sinh mổ hoặc sinh thường thì nên vận động nhẹ nhàng, liên tục.
- Cho bé bú càng sớm càng tốt: Cho con bú sẽ giúp kích thích tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài. Chính vì thế, một trong những cách giúp sản phụ không bị bế sản dịch sau sinh thường hay sinh mổ chính là cho con bú càng sớm càng tốt.
Đặc biệt, các sản phụ không nên nằm bắt chéo chân ngay sau khi sinh, không nịt bụng quá chặt, không nên lau vùng kín bằng các loại giấy thô, khăn ướt có mùi hương, hóa chất, không nên tự ý dùng xà phòng hay dung dịch vệ sinh, không thụt rửa âm đạo tránh gây tổn thương cho vùng kín, không nên sử dụng bồn tắm, không nên sử dụng tampon trong 4 – 6 tuần sau sinh để giúp phòng ngừa bế sản dịch sau sinh thường, sinh mổ hiệu quả.
Trong trường hợp, sản phụ sau sinh thấy lượng sản dịch ra ít, có các biểu hiện bất thường như: sốt nhẹ, sờ bụng thấy có cục cứng, căng đau vùng hạ vị thì không nên chậm trễ, cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa, tránh để lâu dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Khoa Sản phụ khoa của Hệ thống y tế Vinmec được khách hàng hài lòng về chất lượng dịch vụ và tính riêng tư bảo mật.
- Đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm: các bác sĩ tại đây đều là các Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ chuyên khoa I, II, Thạc sĩ được đào tạo bài bản, chuyên sâu tại các trường đại học trong nước và quốc tế.
- Thăm khám phụ khoa toàn diện: Cung cấp nhiều gói khám phụ khoa đa dạng từ tiền hôn nhân đến sau hôn nhân. Khách hàng sẽ được: Khám chuyên khoa phụ khoa, siêu âm tuyến vú hai bên, siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường âm đạo, tổng phân tích nước tiểu bằng máy tự động và thực hiện xét nghiệm vô sinh, giang mai, tầm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn tiền ung thư.
- Hệ thống trang thiết bị hiện đại: Các thiết bị chẩn đoán, điều trị tối tân, hiện đại nhất thế giới, đều được nhập khẩu từ Mỹ, Anh, Đức, Nhật Bản và Singapore, sánh ngang tầm với các bệnh viện trong khu vực.
- Đảm bảo sự riêng tư cho bệnh nhân: Áp dụng mô hình khám chữa bệnh 1:1 (một bác sĩ - một bệnh nhân), mọi thông tin về bệnh lý được bác sĩ phân tích, đánh giá tỉ mỉ sau khi thăm khám được bảo mật tuyệt đối. Không quan khám riêng biệt, đáp ứng tiêu chuẩn.
Để đăng ký khám và điều trị với các bác sĩ Khoa Phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách vui lòng nhấn vào nút “Liên hệ” trên website, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
