Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Lê Văn Lịnh - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Sản dịch sau sinh là một hiện tượng bình thường khi cơ thể phụ nữ sau sinh cần được đào thải chất dịch chảy vào làm sạch tử cung rồi qua âm đạo ra ngoài. Thông thường, hiện tượng sản dịch sau sinh sẽ tự hết sau vài tuần.
1. Sản dịch sau sinh là gì?
Sản dịch là dịch của âm đạo đào thải sau sinh bao gồm máu, cùng các mô niêm mạc trong tử cung. Thời điểm nhau thai bắt đầu bong khỏi tử cung, vị trí mạch máu giữa tử cung và nhau thai mở ra. Một lượng máu sẽ dẫn vào đến tử cung làm sạch tử cung rồi qua âm đạo ra ngoài. Khi toàn bộ nhau thai đã ra ngoài, tử cung tiếp tục co bóp để đóng toàn bộ mạch máu, giảm sự thất thoát máu trong cơ thể.
Sản dịch sau sinh ngày đầu màu đỏ máu, đỏ tươi. Nhưng sau 2 đến 4 ngày, mạch máu của tử cung lành lại, máu chảy ít, và sản dịch dần chuyển màu hồng. Sau 10 ngày, sản dịch ra còn màu vàng hay trắng vì lúc này thành phần cơ bản trong sản dịch là bạch cầu và mô niêm mạc của tử cung.
Những ngày đầu, lượng sản dịch ra nhiều, có thể thấy cả những cục máu màu đỏ tươi. Dần dần, sản dịch chuyển màu hồng, màu nâu, rồi màu vàng, cuối cùng thành màu trắng.
Lượng sản dịch đào thải ra ngoài cơ thể nhiều nhất trong ngày đầu sau sinh. Thế nhưng đây không phải vấn đề đáng lo ngại nhiều nhất, để tiếp tục tuần hoàn máu và sản sinh máu trong cơ thể bạn nên hạn chế vận động và tăng cường nghỉ ngơi hơn.
2. Sản dịch sau sinh kéo dài bao nhiêu ngày thì hết?
Dù sinh mổ hay sinh thường thì ngay sau sinh, sản dịch đều xuất hiện. Đối với tuỳ cơ địa mỗi người, mà thời gian ra sản dịch sẽ kéo dài và kết thúc khác nhau. Vậy sản dịch sau sinh mổ bao lâu thì hết? Hay sản dịch sau sinh bao nhiêu ngày thì hết? Thực tế lượng sản dịch kéo dài bao lâu là một phần do cơ địa người mẹ và một phần do việc chăm sóc cơ thể mẹ sau sinh. Thông thường hiện tượng này sẽ kéo dài khoảng 20 ngày đến 1 tháng, dài nhất chỉ 2 tháng đối với bất cứ phương pháp sinh nào.
Sản dịch ra ngoài có màu đỏ máu, đỏ tươi, dấu hiệu của việc các mạch máu chưa lành. Sau 2 đến 4 tuần, lượng sản dịch sẽ ít đi. Còn nếu bạn thấy không thuyên giảm lượng sản dịch thì chứng tỏ bạn đang hoạt động hơi nhiều và làm việc quá sớm, nên hạn chế vận động và tăng cường nghỉ ngơi.
Tuy nhiên, đối với những mẹ chịu khó đi lại nhẹ nhàng, những vận động này sẽ tạo nhiều điều kiện hữu ích để cho tư cung được kích thích co bóp đẩy sản dịch ra, sau trở về như hình dạng kích thước ban đầu. Các mẹ nên tới cơ sở y tế sinh sản khám lại nếu hiện tượng ra sản dịch kéo dài hơn 6 tuần để loại bỏ những nguyên nhân hậu sản gây ra. Ví dụ như khi tử cung co bóp không tốt khiến mẹ băng huyết, mất máu nhiều; còn có những mẹ sản dịch ứ đọng, không thể tự thoát ra càn phương pháp can thiệp để tránh nhiễm trùng.
3. Các mức độ báo hiệu sản dịch sau sinh
- Cứ 2 giờ, có thể hơn chút xíu băng vệ sinh lại đầy, có nghĩa lượng sản dịch đào thải nhiều.
- Cứ 3 giờ băng vệ sinh lại đầy,có nghĩa lượng sản dịch đào thải vừa phải.
- Khi một băng vệ sinh trong khoảng 3 giờ trở lên mới đầy, có nghĩa bạn đang bị ra hơi ít sản dịch
- Trường hợp chỉ là những giọt máu hay đốm máu là lượng sản dịch của bạn ít.
Ngoài ra, bạn nên gặp bác sĩ sản phụ khoa ngay khi có những triệu chứng cảnh báo bị nhiễm trùng dưới đây:
- Sản dịch thấy mùi tanh, khó chịu.
- Cơ thể sốt gây gây hoặc ớn lạnh
- Sản dịch ra vẫn có màu đỏ tươi, không thuyên giảm như ngày đầu tiên.
- Ra máu nhiều hơn, băng vệ sinh nhanh đầy hơn mỗi giờ.
- Ngay khi đã áp dụng chế độ nghỉ ngơi, máu sản dịch vẫn ra nhiều hơn 4 ngày
- Sản dịch máu đông xuất hiện thành từng cục vón nhỏ
- Cơ thể yếu, chóng mặt, rã rời
- Nhịp tim không đều, cũng có thể đập nhanh hơn bình thường.
4. Cách chăm sóc và vệ sinh cơ thể phụ nữ sau sinh trong quá trình ra sản dịch
Tăng cường nghỉ ngơi: Phụ nữ sau sinh cần quan tâm chăm sóc phục hồi cơ thể, tránh để gặp vấn đề về hậu sản như nhiễm trùng, băng huyết, sa tử cung... Cần có chế độ nghỉ ngơi thích hợp, tránh vận động quá sức.
Vận động nhẹ nhàng: Sau sinh các mẹ chú ý chỉ nên nằm nghỉ ngơi trong 8 giờ đầu tiên, sau đó đi lại, vận động nhẹ nhàng để giúp co dạ con lại, đẩy nhanh sản dịch ra ngoài, rút ngắn quá trình hậu sản.
Tránh dùng tampon sớm: Để giảm những rắc rối của sản dịch, hãy dùng loại băng vệ sinh khổ lớn cho các mẹ mới sinh. Hạn chế dùng tampon tránh gây nguy cơ nhiễm trùng trong thời gian 1 tháng rưỡi đầu tiên, đặc biệt đối với các mẹ sinh thường. Vì lúc này, tình trạng tử cung đang ở giai đoạn hồi phục, dễ nhiễm trùng.
Giữ gìn vệ sinh một cách tuyệt đối sạch sẽ: Bạn cần thay mới băng vệ sinh sau mỗi giờ, có thể hai giờ 1 lần trong ngày đầu, dần dần giãn ra 3 đến 4 giờ thay 1 lần. Luôn rửa sạch tay trước lẫn sau lúc thay mới băng vệ sinh. Bên cạnh đó, cố gắng sẽ tắm nhanh bằng nước ấm già ngày 1 lần giữ cơ thể luôn sạch sẽ và thoải mái.
Mặc quần áo rộng rãi, có thể dùng quần áo cũ: Quần quá bó sẽ khiến sản dịch khó đào thải ra ngoài, hơn nữa, đối với những mẹ ra sản dịch nhiều, chẳng may dây bẩn ra quần thì đồ cũ sẽ giúp mẹ dễ bỏ đi khi không thể giặt sạch.
Ra sản dịch là điều hoàn toàn bình thường ở phụ nữ sau sinh (kể cả đẻ mổ và sinh thường), thông thường trong vòng 20 ngày đến 1 tháng thì sản dịch sẽ ra hết. Tuy nhiên, nếu gặp tình trạng bất thường từ sản dịch bạn nên quay lại trung tâm y tế để kiểm tra, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé sau sinh.
Bác sĩ Lê Văn Lịnh có 16 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa. Với thế mạnh chuyên môn như điều trị các bệnh lý về sản phụ khoa, sàng lọc ung thư phụ khoa, sàng lọc ung thư tuyến vú và theo dõi thai kỳ,... bác sĩ Lịnh từng giữ chức vụ Trưởng khoa Sản Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long (Cần Thơ). Hiện bác sĩ Linh đang công tác tại khoa Sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.