Ảnh hưởng của viêm gan B trên bà mẹ mang thai

Mẹ bầu bị viêm gan B có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng do virus HBV gây ra, tấn công gan và có thể phát triển thành viêm gan cấp hoặc mạn tính, có nguy cơ tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Theo ước tính, trên thế giới có khoảng 240 triệu người đang bị viêm gan B mạn tính, hơn 686.000 người chết mỗi năm vì biến chứng liên quan.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

​​1. Tổng quan về bệnh viêm gan B

Viêm gan B là một bệnh lý do virus viêm gan B (HBV) gây ra, phổ biến trên toàn cầu và có ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan, gan nhiễm mỡ và thậm chí là ung thư gan. Virus HBV có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau bao gồm đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.

Viêm gan B là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan, chiếm đến 80% các ca bệnh trên thế giới. Việt Nam là một trong các quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh cao. Dù không ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình mang thai và sinh nở, phụ nữ mang thai nhiễm HBV cần lưu ý các thông tin y khoa nhằm hạn chế tình trạng lây nhiễm sang thai nhi, đồng thời theo dõi kỹ lưỡng để bảo vệ sức khoẻ của thai nhi.

​​​2. Phụ nữ bị viêm gan B có thể mang thai không?

Phụ nữ mắc viêm gan B hoàn toàn có thể mang thai và sinh con bình thường. Tuy nhiên, để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HBV cho em bé, các bà mẹ bầu cần báo ngay với bác sĩ về tình trạng bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa thích hợp. Ngay sau sinh, trong 24 giờ đầu, bé sẽ được tiêm vắc xin phòng viêm gan B và Globulin miễn dịch để ngăn ngừa nhiễm virus. Bé cần tiêm nhắc lại đúng lịch và thực hiện các xét nghiệm để đảm bảo không nhiễm virus.

3. Mẹ bầu bị viêm gan B có ảnh hưởng đến thai nhi không?

3.1 Khả năng lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con

Thai nhi có nguy cơ cao bị nhiễm viêm gan B từ mẹ bầu bị viêm gan B do đây là một trong những con đường lây truyền chính của virus này. Cụ thể, khoảng 90% phụ nữ mang thai nhiễm virus viêm gan B cấp tính và từ 10% đến 20% phụ nữ bị viêm gan B mạn tính có thể truyền virus cho con.

Tuy nhiên, tỷ lệ lây nhiễm còn phụ thuộc vào từng giai đoạn trong quá trình mang thai:

• Nếu người mẹ nhiễm virus trong 3 tháng đầu thai kỳ, tỷ lệ truyền bệnh cho thai nhi là khoảng 1%.
• Nếu nhiễm virus trong 3 tháng giữa, nguy cơ thai nhi bị bệnh là 10%.
• Nếu nhiễm virus trong 3 tháng cuối, khả năng trẻ sinh ra bị viêm gan B là 60 – 70%.

Trường hợp người mẹ không biết mình bị viêm gan B và không có biện pháp phòng ngừa trong và sau khi sinh, tỷ lệ trẻ nhiễm bệnh có thể lên tới 90%, trong đó khoảng 50% trẻ sẽ bị viêm gan mạn tính và có nguy cơ phát triển thành suy gan, xơ gan, ung thư gan khi trưởng thành. 

Trong khi đó, nếu mẹ bầu bị viêm gan B nhưng đã được điều trị ở mức độ ổn định và virus dưới ngưỡng hoạt động thì khả năng lây nhiễm virus cho thai nhi là rất thấp. Tuy nhiên, nếu mẹ bị viêm gan B chưa được điều trị dứt điểm trước khi mang thai và bệnh trở nặng vào cuối thai kỳ, thai nhi có nguy cơ rất cao bị nhiễm bệnh từ mẹ.

3.2 Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi

Virus viêm gan B chủ yếu tồn tại trong máu và dịch sinh dục của người mẹ và không thể truyền qua nhau thai, do đó, virus này ít ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi so với các loại virus khác như rubella hay cúm. Thai nhi của thai phụ mang virus viêm gan B vẫn có thể phát triển bình thường và không bị dị tật.

Tuy nhiên, nếu người mẹ bị viêm gan B nghiêm trọng trong 3 tháng cuối của thai kỳ thì sẽ có nguy cơ sinh non. Vì thế, điều quan trọng là người mẹ cần biết cách phòng ngừa để giảm thiểu tối đa khả năng lây nhiễm virus cho thai nhi.

Việc nhiễm virus viêm gan B có thể đặc biệt nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Trẻ sơ sinh nhiễm virus này có nguy cơ cao (lên đến 90%) trở thành người mang mầm bệnh viêm gan B và có thể truyền bệnh cho người khác. Khi trưởng thành, khoảng 25% trường hợp có thể tử vong do xơ gan hoặc ung thư gan. Ngoài ra, nếu nhiễm virus viêm gan B cấp tính sớm trong thai kỳ, tỷ lệ lây truyền lúc sinh là khoảng 10%. Tỷ lệ này tăng lên đáng kể nếu nhiễm trùng cấp tính xảy vào lúc hoặc gần lúc sinh, với tỷ lệ lây nhiễm có thể đạt đến 60%. 

Mẹ bầu đang điều trị kháng virus khi mang thai nên báo ngay cho bác sĩ để thảo luận về các nguy cơ và lợi ích của việc tiếp tục điều trị. Việc tiếp tục điều trị có thể gây rủi ro cho thai nhi, trong khi ngừng điều trị có thể khiến bệnh viêm gan của người mẹ bùng phát trở lại. Việc ngừng điều trị có thể được cân nhắc đối với phụ nữ không mắc xơ gan.

4. Mẹ bầu bị viêm gan B ảnh hưởng thế nào đến sức khoẻ người mẹ?

Mẹ bầu bị viêm gan B có thể nhiễm virus viêm gan B (HBV) trước hoặc trong quá trình mang thai, tuy nhiên, đa số các trường hợp nhiễm virus này là từ trước khi mang thai. Virus HBV không gây ra những ảnh hưởng xấu đến quá trình mang thai hay sự phát triển của bào thai và không có nguy cơ gây dị dạng cho thai nhi.

Tuy nhiên, vấn đề nghiêm trọng là khả năng truyền virus từ mẹ sang con. Nếu không được can thiệp bảo vệ kịp thời ngay sau sinh, 50% trẻ sơ sinh nhiễm HBV sẽ phát triển thành viêm gan mạn tính và có nguy cơ mắc các bệnh xơ gan khi trưởng thành. Tỷ lệ trẻ sơ sinh mắc viêm gan cấp tính ngay sau khi sinh là khoảng 5-7%, nhưng thường không có triệu chứng rõ ràng.

Đối với các bà mẹ mang thai đã nhiễm viêm gan B, viêm gan C thì việc phát hiện sớm sẽ cho giúp họ được theo dõi chặt chẽ trong quá trình mang thai, bao gồm việc kiểm tra chức năng gan định kỳ và xử lý sớm các vấn đề liên quan đến viêm gan. Việc cảnh báo và chăm sóc kỹ lưỡng trong suốt thai kỳ là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

5. Những lưu ý dành cho mẹ bầu bị viêm gan B

Dù đã nhiễm viêm gan B từ trước hay chỉ phát hiện trong thời gian mang thai, điều quan trọng là mẹ bầu bị viêm gan B cần thông báo ngay cho bác sĩ chuyên khoa với các thông tin cụ thể như: thời điểm phát hiện bệnh, liệu trình điều trị đã thực hiện, các loại thuốc đã và đang sử dụng,... Điều này giúp bác sĩ có thể theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ một cách chính xác, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời và phù hợp.

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu cần duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và cân bằng để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Do viêm gan B có thể khiến người mẹ cảm thấy mệt mỏi nên việc nghỉ ngơi hợp lý, tránh các hoạt động lao động nặng nhọc là rất quan trọng.

Đối với trẻ sơ sinh từ mẹ bầu bị viêm gan B, bé sẽ được tiêm vắc-xin viêm gan B đầu tiên và globulin miễn dịch viêm gan B (HBIg) trong vài giờ sau khi sinh. Bé sẽ tiếp tục nhận thêm hai mũi tiêm vắc-xin viêm gan B trong 6 tháng tiếp theo. Sau khi hoàn thành chủng ngừa, bé sẽ được kiểm tra xem còn dấu vết của virus viêm gan B hay không.

Để chuẩn bị cho một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, các bà mẹ nên tiêm phòng đầy đủ trước khi mang thai và thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đảm bảo sẵn sàng cho hành trình mang thai 9 tháng 10 ngày. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp chương trình tiêm chủng trọn gói từ trẻ em đến người lớn, bao gồm đầy đủ các quyền lợi và dịch vụ đi kèm để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.