Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Sau khi bị ngộ độc thực phẩm cơ thể trở nên rất mệt mỏi, mất sức, vì thế để sức khỏe hồi phục được nhanh cũng như không ảnh hưởng hệ tiêu hóa. Bạn cần đặc biệt chú ý đến những thực phẩm cần ăn sau khi bị ngộ độc.
1. Những điều cần lưu ý khi ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm thường xảy ra khi mầm bệnh làm ô nhiễm thức ăn hoặc nước uống. Hiện nay ngộ độc thực phẩm là tính trạng xảy ra tương đối phổ biến.
Sau khi bị ngộ độc thực phẩm hãy để dạ dày của bạn ổn định. Khi bạn gặp phải các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như nôn mửa, tiêu chảy và đau bụng các chuyên gia khuyên nên để dạ dày của bạn nghỉ ngơi. Điều đó có nghĩa là tránh ăn và uống hoàn toàn trong vài giờ.
1.1 Cần giữ đủ nước khi ngộ độc thực phẩm
Lượng chất lỏng rất quan trọng để giúp cơ thể chống lại các tác động của ngộ độc thực phẩm. Nôn mửa và tiêu chảy có thể gây ra tình trạng mất nước, do đó, ngậm đá bào hoặc uống từng ngụm nước nhỏ là khởi đầu tốt.
Nước uống thể thao có chứa chất điện giải là cách để ngăn ngừa tình trạng mất nước trong thời gian này. Các chất lỏng khác được đề xuất bao gồm:
- Nước ngọt không chứa caffein, chẳng hạn như Sprite, 7UP hoặc bia gừng
- Trà khử cafein
- Nước luộc gà hoặc rau
- Ăn thức ăn nhẹ nhàng cho dạ dày
Khi bạn cảm thấy có thể nhịn ăn, hãy ăn những thức ăn nhẹ nhàng cho dạ dày và đường tiêu hóa. Bạn nên ăn những thực phẩm nhạt nhẽo, ít chất béo, ít chất xơ. Bởi chất béo khiến dạ dày khó tiêu hóa hơn, đặc biệt là khi bạn khó chịu. Những thực phẩm nhẹ nhàng cho dạ dày bao gồm:
- Chuối
- Ngũ cốc
- Lòng trắng trứng
- Mật ong
- Cháo bột yến mạch
- Bơ đậu phộng
- Khoai tây thường , kể cả khoai tây nghiền
- Cơm
- Nước muối
- Bánh mì nướng
- Nước sốt táo
1.2 Hãy thử áp dụng các biện pháp tự nhiên
Trong giai đoạn ngộ độc thực phẩm, điều quan trọng là cơ thể bạn phải tuân theo phản ứng tự nhiên để làm sạch và thanh lọc đường tiêu hóa nhằm loại bỏ vi khuẩn có hại. Đó là lý do tại sao thuốc tiêu chảy không kê đơn (OTC) không phải là cách tốt để điều trị ngộ độc thực phẩm.
Trong khi các triệu chứng của bạn đang ở đỉnh điểm, bạn có thể thử uống trà gừng, vì gừng được biết đến là xoa dịu dạ dày. Sau khi cảm thấy khỏe mạnh trở lại, bạn có thể muốn thay thế hệ vi khuẩn đường ruột bình thường bằng sữa chua tự nhiên hoặc viên nang probiotic trong ít nhất 2 tuần.
Điều này sẽ giúp cơ thể bạn tái tạo các vi khuẩn lành mạnh bị mất trong quá trình thanh lọc ngộ độc thực phẩm và có được hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch trở lại.
1.3 Các mẹo khác trong ngộ độc thực phẩm
Khi bị ngộ độc thực phẩm nên trì hoãn đánh răng ít nhất một giờ. Bởi axit trong dạ dày bị tống ra ngoài khi nôn có thể làm hỏng men răng của bạn, và đánh răng ngay sau khi nôn có thể làm mòn men răng thêm. Thay vào đó, hãy súc miệng bằng hỗn hợp nước và muối nở.
Tắm vòi hoa sen cũng là cách giúp làm sạch cơ thể khỏi vi khuẩn không có lợi. Bạn cũng nên nghỉ ngơi nhiều. Nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn nhanh hơn.
2. Khi bị ngộ độc nên tránh những thực phẩm và đồ uống nào?
Ưu tiên của bạn là tránh những thực phẩm khiến bạn bị ốm ngay từ đầu. Vứt ngay thủ phạm bị nghi ngờ vào thùng rác và đậy nắp để thức ăn bị ô nhiễm nằm ngoài tầm với của thú cưng. Tránh thực phẩm, đồ uống và các chất gây khó chịu cho dạ dày, chẳng hạn như:
- Rượu
- Caffeine chẳng hạn như soda, nước tăng lực hoặc cà phê
- Thức ăn cay
- Thực phẩm giàu chất xơ
- Các sản phẩm từ sữa
- Đồ ăn nhiều chất béo
- Đồ chiên
- Các loại nước ép trái cây
Ngoài ra, hãy nhớ tránh bất kỳ loại thuốc uống tiêu chảy không kê đơn nào. Hãy làm theo những lời khuyên đơn giản này và bạn sẽ cảm thấy tốt hơn ngay lập tức.
3. Nguyên nhân nào gây ra ngộ độc thực phẩm?
Năm tác nhân gây bệnh là nguyên nhân gây ra hầu hết các bệnh do thực phẩm ở Hoa Kỳ. Những mầm bệnh này bao gồm:
- norovirus thường được tìm thấy trong hàu, trái cây và rau
- Salmonella thường được tìm thấy trong trứng, thịt và các sản phẩm từ sữa
- Clostridium perfringens được tìm thấy trong thịt và gia cầm
- Campylobacter có trong thịt nấu chưa chín và nước bị ô nhiễm
- Staphylococcus được tìm thấy trong các sản phẩm động vật như kem, trứng và sữa
Salmonella và norovirus là nguyên nhân gây ra hầu hết các ca nhập viện vì ngộ độc thực phẩm. Tuy nhiên, nhập viện vì ngộ độc thực phẩm cũng có thể do những nguyên nhân sau:
- Vi khuẩn
- Ký sinh trùng
- Chất độc
- Chất gây ô nhiễm
- Chất gây dị ứng
- Thịt nấu chưa chín và sản phẩm chế biến không đúng cách là những thủ phạm phổ biến gây ngộ độc thực phẩm. Rửa tay, dụng cụ và đĩa giữa các giai đoạn sống và chín.
Bụng khó chịu, nôn mửa và tiêu chảy là những triệu chứng phổ biến nhất khi bị ngộ độc thực phẩm. Chúng thường giảm dần sau 48 giờ. Nếu bạn có tiền sử mất nước, bệnh tim, tắc mạch hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, hãy tìm kiếm sự trợ giúp và uống nhiều nước.
Các triệu chứng nghiêm trọng của ngộ độc thực phẩm bao gồm máu trong phân của bạn, đau quặn bụng dữ dội, nhìn mờ và tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày. Đây là tất cả các chỉ định để tìm kiếm sự chăm sóc y tế.
4. Ai có nguy cơ bị biến chứng ngộ độc thực phẩm cao hơn?
4.1 Trẻ sơ sinh và trẻ em
Ngộ độc thực phẩm phổ biến ở trẻ em cũng như ở người lớn và nó có thể là nguyên nhân đáng lo ngại. Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi rất dễ bị ngộ độc. Chứng ngộ độc thịt hiếm gặp nhưng nếu không được phát hiện sớm có thể dẫn đến bại liệt, thậm chí tử vong.
Trẻ em cũng có nguy cơ bị phản ứng nghiêm trọng với vi khuẩn E. coli. Bất kỳ trẻ sơ sinh hoặc trẻ em nào xuất hiện các triệu chứng ngộ độc thực phẩm cần phải được khám bởi chuyên gia y tế để loại trừ ngộ độc và mất nước. Trẻ em dễ mất nước hơn người lớn và cần được theo dõi chặt chẽ.
4.2 Phụ nữ mang thai
Phụ nữ có thai nên điều trị thận trọng với bất kỳ trường hợp ngộ độc thực phẩm nào. Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Listeria đã được chứng minh là gây hại cho sự phát triển của thai nhi.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý ở phụ nữ mang thai là điều cần thiết để giúp thai nhi phát triển. Vì lý do này, bất kỳ dấu hiệu ngộ độc thực phẩm nào cần được đưa đến sự chú ý của chuyên gia y tế.
4.3 Người cao tuổi
Người lớn tuổi cũng dễ bị các biến chứng do ngộ độc thực phẩm. Đặc biệt, một số chủng E. coli có thể dẫn đến xuất huyết và suy thận. Nếu người lớn trên 60 tuổi có các triệu chứng ngộ độc thực phẩm, họ nên liên hệ với bác sĩ chăm sóc chính của họ để được tư vấn.
4.4 Những người bị bệnh mãn tính
Những người bị bệnh mãn tính như HIV, bệnh gan hoặc tiểu đường có nguy cơ bị các biến chứng nghiêm trọng hơn của ngộ độc thực phẩm. Những người được điều trị ngăn chặn phản ứng miễn dịch, chẳng hạn như hóa trị cũng có nguy cơ cao hơn.
5. Khi nào cần tới gặp bác sĩ?
Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm thường không kéo dài hơn 48 giờ. Nếu đã 2 ngày trôi qua kể từ khi các triệu chứng lần đầu tiên xuất hiện, đã đến lúc bạn nên gọi cho chuyên gia y tế.
Hãy nhớ rằng các triệu chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như phân có máu, chóng mặt, yếu cơ và đau bụng dữ dội cần được xem xét nghiêm túc. Đừng đợi những triệu chứng đó giảm bớt rồi mới đến gặp bác sĩ.
Bên cạnh đó để tránh ngộ độc thực phẩm bạn nên ăn chín uống sôi, nên chọn thực phẩm tươi, mới rõ nguồn gốc. Chú ý chọn những quán ăn đảm bảo vệ sinh tốt, có không gian sạch sẽ khi đi ăn bên ngoài.
Hiện nay chuyên khoa Nội tiêu hóa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec thực hiện thành thạo các kỹ thuật nội soi tiêu hóa chẩn đoán, can thiệp cấp cứu và điều trị kịp thời với những trường hợp bị ngộ độc thực phẩm. Việc thăm khám tại bệnh viện luôn được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề.
Mọi dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh luôn được toàn diện, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Do đó, khách hàng khi chọn thăm khám tại đây có thể hoàn toàn yên tâm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo
- Foodborne germs and illnesses. (2019).
- Lete I, et al. (2016). The effectiveness of ginger in the prevention of nausea and vomiting during pregnancy and chemotherapy. DOI:
- Mayo Clinic Staff. (2017). Food poisoning.
- What you need to know about foodborne illnesses. (2018).
