Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng rối loạn nội tiết phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Các triệu chứng có thể gặp như u nang buồng trứng, chu kỳ kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá, ít tóc, tăng cân. Các nhà nghiên cứu cho biết nguyên nhân của đa nang buồng trứng rất phức tạp, nhưng tình trạng kháng insulin và điều hòa hormon là những yếu tố chính.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ chuyên khoa Sản - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Bạn có thể kiểm soát các yếu tố này và giảm nhẹ các triệu chứng của mình bằng cách thay đổi lối sống và bổ sung chế độ ăn uống. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những phương pháp điều trị buồng trứng đa nang này đáp ứng tùy vào từng trường hợp cụ thể. Sau đây là một số phương pháp tự nhiên giúp điều trị buồng trứng đa nang.
1. Thay đổi chế độ ăn uống
Ăn đúng loại thực phẩm và tránh một số thành phần nhất định có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của buồng trứng đa nang. Một chế độ ăn uống bổ dưỡng có thể giúp điều chỉnh hormone và chu kỳ kinh nguyệt. Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn và nhiều chất bảo quản có thể góp phần tăng tình trạng viêm và đề kháng insulin.
1.1. Sử dụng thực phẩm tự nhiên
Các thực phẩm nguyên chất không chứa đường nhân tạo, hormone và chất bảo quản được ưu tiên. Trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu là những thực phẩm nguyên chất là những thực phẩm mà bạn có thể thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày. Thực phẩm không có hormone và chất bảo quản giúp hệ thống nội tiết có thể điều chỉnh lượng đường trong máu tốt hơn.
1.2. Cân bằng lượng carb và protein
Carbohydrate và protein đều tác động đến mức năng lượng và hormone của cơ thể. Ăn protein sẽ kích thích cơ thể sản xuất insulin. Thực phẩm chưa qua chế biến, nhiều carb có thể cải thiện độ nhạy cảm insulin. Thay vì áp dụng chế độ ăn kiêng low-carb cho người bị đái tháo đường, bệnh nhân có PCOS nên tập trung vào việc cung cấp đủ protein lành mạnh.
Các nguồn protein từ thực vật, chẳng hạn như các loại hạt, cây họ đậu và ngũ cốc nguyên hạt, là nguồn tốt nhất.
1.3. Nhằm mục đích chống viêm
PCOS được mô tả một số nghiên cứu là một tình trạng viêm nhẹ, mãn tính. Bổ sung thực phẩm chống viêm vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm bớt các triệu chứng PCOS. Dầu ô liu, cà chua, rau xanh, cá thu và cá ngừ, và các loại hạt cây đều có tính chống viêm.
1.4. Tăng lượng sắt
Một số phụ nữ bị PCOS bị xuất huyết nặng trong chu kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể dẫn đến thiếu sắt hoặc thiếu máu. Nếu bác sĩ đã chẩn đoán bạn có thiếu máu hoặc thiếu sắt, bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp giúp tăng lượng sắt cho cơ thể. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên thêm thực phẩm giàu chất sắt như rau bina, trứng và bông cải xanh vào chế độ ăn uống. Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều chất sắt có thể làm tăng nguy cơ tăng nguy cơ các biến chứng.
1.5. Tăng lượng magie
Hạnh nhân, hạt điều, rau bina và chuối là những thực phẩm giàu magie có lợi ở bệnh nhân PCOS.
1.6. Một số chất xơ giúp tiêu hóa tốt
Một chế độ ăn nhiều chất xơ có thể giúp cải thiện tiêu hóa . Đậu lăng, đậu lima, bông cải xanh, mầm Brussels, lê và bơ đều giàu chất xơ.
1.7. Không uống cà phê
Tiêu thụ caffein có thể được liên kết với những thay đổi nồng độ estrogen và biểu hiện của các hormone. Bạn có thể sử dụng các loại nước uống thay thế không chứa caffein, chẳng hạn như trà thảo dược. Trà xanh có thể giúp cải thiện tình trạng kháng insulin và quản lý cân nặng ở phụ nữ mắc PCOS.
1.8. Sử dụng các sản phẩm từ đậu nành
Đậu nành có chứa các protein tương tự như estrogen trong cơ thể. Điều này có thể giúp cân bằng nội tiết tố nếu bạn mắc PCOS. Nhưng cũng có bằng chứng rằng việc thêm đậu nành vào chế độ ăn uống có thể phá vỡ hệ thống nội tiết .
Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư liên quan đến estrogen, chẳng hạn như một số bệnh ung thư vú, nên tránh các sản phẩm từ đậu nành. Nếu bác sĩ khuyên bạn thêm đậu nành vào chế độ ăn uống , sữa đậu nành, đậu phụ, miso và tempeh là những sự lựa chọn tốt cho bệnh nhân PCOS.
2. Thực phẩm chức năng điều trị buồng trứng đa nang
Thực phẩm chức năng có thể giúp điều chỉnh hormon, kháng insulin và tình trạng viêm liên quan đến PCOS.
Thực phẩm chức năng không được chấp nhận bởi Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Bạn nên được tư vấn với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ bổ sung thực phẩm chức năng nào. Chỉ một số thực phẩm chức năng mới được sử dụng vào các phương pháp điều trị và thuốc điều trị PCOS.
2.1 Inositol
Inositol là vitamin B có thể giúp cải thiện tình trạng kháng insulin. Nó cũng được tìm thấy để giúp tăng cường khả năng sinh sản trong một số trường hợp PCOS.
2.2. Chromium
Bổ sung crom có thể cải thiện chỉ số khối cơ thể (BMI), có thể cải thiện tình trạng PCOS. Crom cũng có thể giảm sự kháng insulin bằng cách giúp cơ thể tăng chuyển hóa đường.
2.3. Quế
Quế làm từ vỏ cây quế. Chiết xuất quế có tác động tích cực đến sự đề kháng insulin. Quế cũng có thể điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ bị PCOS.
2.4. Nghệ
Các thành phần hoạt chất trong củ nghệ được gọi là curcumin. Củ nghệ có thể được giúp giảm kháng insulin và là một chất chống viêm.
2.5. Kẽm
Kẽm là một nguyên tố vi lượng có thể tăng khả năng sinh sản và hệ thống miễn dịch. Rụng tóc quá mức có thể được cải thiện khi bổ sung kẽm. Bạn cũng có thể ăn thịt đỏ, đậu, hạt cây và hải sản để có thêm kẽm trong chế độ ăn uống .
2.6. Dầu hoa anh thảo
Dầu hoa anh thảo đã được sử dụng để giúp giảm triệu chứng thống kinh và kinh nguyệt không đều. Chúng cũng có thể giúp cải thiện mức cholesterol và stress oxy hóa, cả hai đều có mối liên quan với PCOS.
2.7. Vitamin D và canxi kết hợp
Vitamin D là một thành phần rất quan trọng đối với hệ thống nội tiết . Thiếu vitamin D là tình trạng thường gặp ở phụ nữ mắc PCOS. Vitamin D và canxi có thể cải thiện kinh nguyệt một cách đều đặn và tăng khả năng rụng trứng.
2.8. Dầu gan cá
Dầu gan cá chứa vitamin D và A, cũng như lượng axit béo omega-3 cao. Những axit này có thể giúp cải thiện kinh nguyệt đều đặn và giúp loại bỏ mỡ bụng .
2.9. Berberine
Berberine là một loại thảo dược được sử dụng trong y học Trung Quốc để giúp giảm đề kháng insulin. Nếu bạn có PCOS, berberin có thể tăng cường sự trao đổi chất và cân bằng các phản ứng nội tiết cơ thể.
3. Thảo dược adaptogen
Khi cơ thể không thể điều tiết insulin, các hormone có thể tích tụ trong cơ thể và gây tăng nồng độ hormone nam tính cao, gọi là androgen. Một số loại thảo dược adaptogen cũng giúp giảm bớt các triệu chứng khác của PCOS, như chu kỳ kinh nguyệt không đều thông qua việc làm giảm androgen.
Hãy thận trọng và nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ chất bổ sung thảo dược nào, vì những sản phẩm này chưa được FDA đánh giá.
3.1. Rễ Maca
Rễ cây maca là một loại thảo mộc truyền thống được sử dụng để tăng khả năng sinh sản và ham muốn tình dục. Rễ Maca có thể giúp cân bằng hormone và giảm nồng độ cortisol. Nó cũng có thể giúp điều trị trầm cảm, một trong những triệu chứng của PCOS.
3.2. Ashwagandha
Ashwagandha còn được gọi là nhân sâm Ấn Độ. Nó có thể giúp cân bằng mức độ cortisol, có thể cải thiện căng thẳng và các triệu chứng của PCOS.
3.3. Húng quế
Húng quế, còn được gọi là tulsi, giúp giảm các stress hóa học và trao đổi chất. Nó được gọi là nữ hoàng của các loại thảo mộc. Húng quế có thể giúp giảm đường trong máu, ngăn ngừa tăng cân và giảm nồng độ cortisol.
3.4. Rễ cây cam thảo
Rễ cây cam thảo có chứa một hợp chất gọi là glycyrrhizin. Rễ cam thảo là một chất chống viêm, có tác dụng giúp chuyển hóa đường và cân bằng hormone.
3.5. Bạch tật lê (Tribulus terrestris)
Tribulus terrestris giúp kích thích rụng trứng và hỗ trợ kinh nguyệt. Nó cũng có thể làm giảm về số lượng u nang buồng trứng.
3.6. Cây trinh nữ (Chasteberry)
Chasteberry đã được sử dụng cậy trong nhiều thế kỷ hỗ trợ về vấn đề sinh sản. Chúng có thể cải thiện một số triệu chứng của Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), mặc dù ảnh hưởng của nó đối với khả năng sinh sản đòi hỏi nhiều nghiên cứu hơn.
4. Men tiêu hóa (Probiotic)
Probiotic không chỉ có lợi cho đường tiêu hóa và sức khỏe đường ruột mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị PCOS. Chúng cũng có thể làm giảm viêm và điều chỉnh các hormone giới tính như androgen và estrogen.Cân nhắc việc bổ sung men vi sinh và ăn các loại thực phẩm chứa nhiều lợi khuẩn, như kim chi và kombucha.
5. Duy trì cân nặng để điều trị buồng trứng đa nang
Duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giúp giảm tình trạng kháng insulin, rối loạn kinh nguyệt và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến PCOS. Nếu bạn thừa cân, một số nghiên cứu cho thấy giảm cân từ từ thông qua chế độ ăn ít calo như một phương pháp điều trị đầu tiên đầy hứa hẹn cho PCOS.
6. Tập thể dục
Tập thể dục rất quan trọng để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nhưng tập thể dục quá nhiều có thể làm rối loạn nồng độ các hormone , vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ để có thể có một chế độ tập luyện cân bằng.
Các bài tập nhẹ nhàng, tác động ít gây tổn thương như yoga hoặc Pilates có thể được lựa chọn. Bơi lội và thể dục nhịp điệu cũng được khuyến khích. Các bài tập cường độ cao và chạy đường dài cũng có thể giúp cải thiện các triệu chứng của PCOS.
7. Thực hành tốt “vệ sinh giấc ngủ” (sleep hygiene)
Giấc ngủ giúp làm giảm mức độ căng thẳng và giúp điều chỉnh cortisol để cân bằng hormone. Nhưng rối loạn giấc ngủ có tỉ lệ tăng gấp đôi ở phụ nữ mắc PCOS. Để tăng cường vệ sinh giấc ngủ:
- Đặt mục tiêu cho tám đến mười giờ ngủ mỗi đêm
- Thiết lập thói quen đi ngủ đều đặn
- Tránh các chất kích thích và thực phẩm giàu chất béo trước khi đi ngủ
8. Giảm căng thẳng
Giảm căng thẳng có thể điều chỉnh nồng độ cortisol. Nhiều chiến lược được đề cập ở trên, chẳng hạn như yoga, ngủ đủ giấc và cắt giảm caffeine, có thể góp phần làm giảm mức độ căng thẳng.
Đi dạo bên ngoài và tạo không gian sống lành mạnh để thư giãn và tự chăm sóc bản thân cũng có thể làm giảm cảm giác căng thẳng.
9. Hạn chế hoặc tránh các chất gây rối loạn nội tiết
Các chất gây rối loạn nội tiết là các hóa chất hoặc thành phần gây cản trở hoặc ngăn chặn sự đáp ứng tự nhiên của các hormone. Một số chất gây rối loạn nội tiết giống với hormone giới tính nữ và nam, gây rối loạn hệ thống sinh sản. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các triệu chứng PCOS.
Chúng thường được tìm thấy trong thực phẩm đóng hộp, xà phòng và trang điểm. Các chất gây rối loạn nội tiết phổ biến bao gồm:
- Dioxin
- Phthalates
- Thuốc trừ sâu
- BPA
- Ete glycol
10. Châm cứu điều trị buồng trứng đa nang
Các nghiên cứu cho thấy châm cứu như một phương pháp điều trị thay thế cho PCOS. Châm cứu có thể cải thiện PCOS bằng cách:
- Tăng lưu lượng máu đến buồng trứng
- Giảm nồng độ cortisol
- Giúp giảm cân
- Cải thiện sự nhạy cảm với insulin
11. Một số lưu ý
Hãy cảnh giác với các thực phẩm chức năng và các liệu pháp khác. Mặc dù có một số lượng lớn các nghiên cứu về phương pháp điều trị tự nhiên cho PCOS, nhưng vẫn cần thêm thông tin cụ thể để hỗ trợ nhiều biện pháp thay thế. Bạn nên luôn luôn kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp thay thế nào. Một số phương pháp điều trị được thổi phồng như một phương pháp “thần kỳ” cho PCOS thực sự có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc dẫn đến các biến chứng khác.
Thận trọng khi sử dụng:
- Progestin, có thể khiến bạn khó mang thai hơn
- Liệu pháp enzyme toàn thân
- Các thực phẩm chức năng và thảo dược hứa hẹn sẽ chữa được tất cả các bệnh và hiệu quả ngay lập tức.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
