Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thị Hiên - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Mãn kinh là một bước chuyển sang một giai đoạn mới của cuộc sống, đánh dấu bắt đầu từ khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc. Thời kỳ mãn kinh không phải là vấn đề sức khỏe nhưng những thay đổi nội tiết tố và các yếu tố khác có liên quan có thể gây khó chịu. Vậy làm thế nào để vượt qua các triệu chứng mãn kinh?
1. Triệu chứng mãn kinh
Trong suốt giai đoạn cơ thể bắt đầu chuyển sang thời kỳ mãn kinh, việc thay đổi nồng độ hormone có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và gây ra các triệu chứng như bốc hỏa và khó ngủ. Trong giai đoạn tiền mãn kinh, một số triệu chứng khác có thể đi kèm như đau khi quan hệ tình dục, các vấn đề về tiết niệu và kinh nguyệt không đều.
Các triệu chứng mãn kinh rất đa dạng và có thể bao gồm:
- Bốc hỏa: Đây là triệu chứng mãn kinh phổ biến nhất. Có đến 3⁄4 phụ nữ trải qua những cơn bốc hỏa giai đoạn mãn kinh, thậm chí nhiều người bắt đầu có những cơn bốc hỏa từ giai đoạn tiền mãn kinh. Bốc hỏa là cảm giác nóng đột ngột phần trên cơ thể bao gồm cổ, mặt, ngực, lưng hoặc cánh tay. Phụ nữ giai đoạn mãn kinh cũng có thể đổ nhiều mồ hôi sau những cơn bốc hỏa. Thông thường các cơn bốc hỏa thường kéo dài khoảng 1 năm sau khi mãn kinh tuy nhiên những nghiên cứu mới nhất lại cho thấy có những trường hợp triệu chứng này kéo dài 10 hoặc thậm chí 14 năm sau mãn kinh.
- Các vấn đề về âm đạo và tiết niệu: Khô âm đạo là triệu chứng phổ biến nhất. Nồng độ estrogen thấp khiến môi âm đạo khô và mỏng hơn gây cảm giác ngứa, rát, đau và khó chịu. Điều này làm giảm ham muốn tình dục cũng như làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Kinh nguyệt không đều: Trong thời kỳ mãn kinh kinh nguyệt có thể xuất hiện muộn hơn hoặc sớm hơn và kéo dài trong nhiều ngày.
- Khó ngủ: Nhiều phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh khó có được một giấc ngủ sâu và thường tỉnh giấc nửa đêm. Điều này xảy ra do nồng độ progesterone trong thời kỳ mãn kinh giảm đột ngột. Bên cạnh đó nồng độ estrogen thấp gây ra những cơn bốc hỏa khiến người phụ nữ đổ nhiều mồ hôi trong khi ngủ làm gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra các vấn đề liên quan đến tiết niệu trong thời kỳ mãn kinh cũng khiến họ thức giấc nhiều lần vào ban đêm.
- Khó tập trung, suy giảm trí nhớ: Có đến 2/3 phụ nữ gặp những vấn đề về tập trung hay trí nhớ trong thời kỳ mãn kinh. Liệu pháp hormone mãn kinh dường như không có tác dụng trong điều trị hoặc ngăn ngừa suy giảm trí nhớ hay các bệnh về não bao gồm cả Alzheimer. Trong một số nghiên cứu mới đây, các vấn đề về trí nhớ có liên quan đến trầm cảm và mất ngủ nhưng không liên quan đến nồng độ hormone estrogen.
- Vấn đề về hệ tiết niệu: Nhiều phụ nữ gặp phải các vấn đề về bàng quang và hệ tiết niệu trong thời kỳ mãn kinh. Nồng độ estrogen thấp làm suy yếu niệu đạo dẫn đến tình trạng tiểu tiện không tự chủ. Các vấn đề về tiết niệu thời kỳ mãn kinh không phải là quá trình lão hóa bình thường và cần được điều trị.
- Rối loạn cảm xúc: Những người phụ nữ có thể cảm thấy cáu kỉnh hoặc thay đổi tâm trạng khi mãn kinh. Điều này xảy ra là do cảm giác căng thẳng cũng như mệt mỏi xuất hiện
- Trầm cảm và lo lắng: Nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn trong thời kỳ mãn kinh. Điều này xảy ra do sự thay đổi hormone, triệu chứng mãn kinh hoặc cả hai. Họ có thể bị trầm cảm vì mất đi khả năng sinh sản hoặc giảm ham muốn tình dục. Trong nhiều trường hợp, những người phụ nữ mắc trầm cảm cần đến sự can thiệp của các bác sĩ tâm lý.
- Thay đổi cảm xúc về tình dục: Một số phụ nữ cảm thấy thoải mái hơn với khả năng tình dục sau khi mãn kinh trong khi những người khác có thể giảm hoặc mất đi ham muốn tình dục do nó khiến họ cảm thấy đau và không thoải mái khi âm đạo khô và mỏng hơn.
2. 10 cách để vượt qua các triệu chứng mãn kinh
Một số triệu chứng mãn kinh khiến những người phụ nữ trong thời kỳ này cảm thấy khó chịu, thậm chí trầm cảm. Vậy cần làm gì để giảm thiểu tác động của những triệu chứng này? 10 mẹo nhỏ dưới đây sẽ giúp bạn tìm ra cách để vượt qua các triệu chứng mãn kinh:
- Theo dõi chu kỳ bốc hỏa: Mang theo bên mình một cuốn sổ nhỏ và tập thói quen ghi lại sự xuất hiện của những cơn bốc hỏa và theo dõi những gì có khả năng làm trầm trọng thêm triệu chứng của những cơn bốc hỏa như caffeine, rượu, nhiệt độ cao hoặc tình trạng stress. Khi cảm thấy cơn bốc hỏa xuất hiện, cố gắng hít thở chậm, sâu, hít bằng mũi và thở ra bằng miệng.
- Đổ mồ hôi ban đêm: Trong giấc ngủ, các cơn bốc hỏa kéo dài từ 3-5 phút có thể khiến bạn ra nhiều mồ hôi và khiến giấc ngủ gián đoạn. Tuy nhiên có nhiều cách để làm giảm tình trạng này. Sử dụng một chiếc gối làm mát, phủ một lớp chăn mỏng trên giường và bật quạt giúp không khí lưu thông có thể là những phương pháp hữu ích trong trường hợp này.
- Tăng chất lượng giấc ngủ: Những bài tập thể dục nhịp điệu, yoga hay thiền định có thể giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ. Tuyệt đối không sử dụng rượu, caffeine hay các chất kích thích khác trước khi đi ngủ, thay vào đó bằng một ly sữa ấm. Sữa giúp cơ thể thư giãn và dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
- Nâng cao chất lượng trong quan hệ tình dục: Những thay đổi nội tiết tố làm cho âm đạo mỏng và khô dẫn đến đau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên có nhiều sản phẩm có thể hỗ trợ quá trình này. Một số loại dung dịch bôi trơn hay kem dưỡng ẩm cho âm đạo được các bác sĩ khuyến cáo sử dụng trong giai đoạn mãn kinh. Tăng cường chất lượng trong quan hệ tình dục có thể giúp người phụ nữ giảm bớt căng thẳng qua đó làm giảm các triệu chứng khác giai đoạn mãn kinh.
- Tăng ham muốn tình dục: Dành nhiều thời gian hơn cho quá trình quan hệ tình dục. Tăng thời gian cho màn dạo đầu, thay đổi phong cách ăn mặc... có thể làm tăng ham muốn tình dục.
- Cải thiện tâm trạng: Thời kỳ mãn kinh có thể khiến người phụ nữ cảm thấy dễ cáu kỉnh, buồn bực. Do đó cải thiện tâm trạng bằng các bài tập yoga hay tham gia các hoạt động vui chơi giải trí cùng gia đình hay bạn bè là điều hết sức cần thiết trong giai đoạn này.
- Đau đầu: Chứng đau nửa đầu có thể trở nên tồi tệ hơn vào khoảng thời gian mãn kinh. Theo dõi các cơn đau đầu khi chúng xuất hiện và xem những yếu tố nào làm các cơn đau đầu trở nên trầm trọng hơn, bằng cách đó bạn có thể kiểm soát và thực hiện các biện pháp giảm bớt chúng. Nếu cơn đói là nguyên nhân gây đau đầu hãy chia khẩu phần ăn hàng ngày thành nhiều bữa nhỏ. Nếu nguyên nhân gây đau đầu là thiếu ngủ, cố gắng hình thành thói quen dành 30 phút để ngủ trưa. Bạn cũng có thể cần sử dụng thuốc để điều trị đau đầu.
- Tóc mỏng và thưa: Tóc có thể sẽ mỏng và rụng nhanh hơn trong thời kỳ mãn kinh. Bên cạnh đó lông cũng sẽ mọc ở những nơi không mong muốn như cằm hoặc má. Bạn có thể sử dụng một số loại sáp, kem tẩy lông hoặc đơn giản là nhổ bỏ chúng đi
- Mụn trứng cá: Nhiều người vẫn luôn nghĩ mụn trứng cá chỉ phát triển trong giai đoạn dậy thì, tuy nhiên mụn trứng cá cũng rất phổ biến ở những người phụ nữ đang trong thời kỳ mãn kinh. Phương pháp tốt nhất làm giảm tình trạng mụn trứng cá trong giai đoạn này là sử dụng những loại kem dưỡng ẩm, kem chống nắng, sữa rửa mặt và các loại mỹ phẩm nhẹ nhàng với da mặt. Đặc biệt các sản phẩm trên không được chứa dầu vì chúng sẽ làm bít tắc lỗ chân lông và khiến mụn trứng cá trở lên nghiêm trọng hơn.
- Thiếu tập trung và suy giảm trí nhớ: Phụ nữ giai đoạn mãn kinh thường hay mất tập trung và suy giảm trí nhớ. Điều này có thể cải thiện bằng cách học một thứ gì mới mẻ như một sở thích mới hoặc ngôn ngữ mới bên cạnh đó cần giảm thiểu tối đa căng thẳng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng căng thẳng kéo dài có liên quan đến những vấn đề về trí nhớ trong thời kỳ mãn kinh.
Những cơn bốc hỏa, tình trạng khó ngủ, suy giảm trí nhớ hay thường xuyên mất tập trung là những triệu chứng điển hình của giai đoạn mãn kinh. Các triệu chứng này có thể khiến người phụ nữ gặp nhiều phiền toái cũng như khó chịu trong cuộc sống. Bạn có thể áp dụng 10 mẹo nhỏ nêu ở trên để vượt qua các triệu chứng mãn kinh. Tuy nhiên trong trường hợp các triệu chứng ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, bạn cần tìm đến các bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn và điều trị sớm để tránh những biến chứng có thể xảy ra.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang cung cấp Gói khám và tư vấn sức khỏe tuổi tiền mãn kinh. Khi đăng ký gói khám, khách hàng sẽ được khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa Phụ khoa; thực hiện các xét nghiệm đánh giá tình trạng nội tiết tố. Khi đăng ký gói khám và tư vấn chăm sóc sức khỏe tuổi tiền mãn kinh, khách hàng sẽ được:
- Khám chuyên khoa Phụ khoa
- Khám phụ khoa, khám vú
- Siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường bụng
- Lấy bệnh phẩm làm phiến đồ tế bào cổ tử cung – âm đạo
- Chụp Xquang tuyến vú(2 bên)
- Đo độ loãng xương
- Thực hiện các xét nghiệm khác để phát hiện các bệnh lý tiền mãn kinh nếu có.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com, womenshealth.gov
