Vì sao trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn vẫn cần tiêm chủng?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thanh Phước - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trẻ được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ vẫn cần tiến hành tiêm chủng đầy đủ các loại vắc - xin cần thiết theo khuyến cáo của Bộ y tế và Tổ chức y tế thế giới.

Chủng ngừa vắc - xin là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ chống lại một số bệnh nhiễm nghiêm trọng. Không giống như các trẻ lớn và người trường thành, hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện và những kháng thể bảo vệ từ mẹ mặc dù được truyền sang cho bé trong thời kỳ mang thai nhưng sẽ giảm đi trong vài tháng đầu sau khi sinh, dẫn đến bé dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng. Do đó, đây là nhóm đối tượng dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh nhất. Tiêm vắc - xin cho trẻ bú mẹ giúp tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể trẻ để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và rất cần thiết cho trẻ khi mới chào đời. Nuôi con bằng sữa mẹ là biện pháp tự nhiên, kinh tế và hiệu quả nhằm tăng cường sức đề kháng, bảo vệ sức khỏe của mẹ và con.

Nuôi con bằng sữa mẹ đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ trong 6 tháng đầu, thúc đẩy sự phát triển toàn diện đối với cơ thể trẻ. Chất dinh dưỡng từ sữa mẹ giúp trẻ phát triển trí não tối ưu, đồng thời phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn thường gặp, nhất là bệnh tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp. Sữa mẹ còn có tác dụng chống dị ứng cho trẻ.

Mặc dù nuôi con bằng sữa mẹ có thể cung cấp một lượng kháng thể cho trẻ, tuy nhiên lượng kháng thể này không đủ và không có khả năng bảo vệ đủ dài để chống lại tất cả các bệnh có thể xảy ra ở trẻ. Vì vậy, bố mẹ cần lưu ý cho dù có được nuôi bằng sữa mẹ hay không thì tất cả các bé đều cần được tiêm ngừa đầy đủ các loại vắc - xin được khuyến cáo theo Chương trình Tiêm chủng Quốc gia và các vắc - xin dịch vụ khác nếu có điều kiện.

Có nên trì hoãn việc tiêm chủng cho bé

Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế phụ huynh nên đưa con đi đi tiêm chủng đúng lịch, không nên trì hoãn việc đi tiêm cho trẻ vì:

• Nếu như trì hoãn tiêm phòng có thể có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm như: cúm, sởi, thủy đậu, viêm họng, viêm phổi... trở nên nặng hơn và khó điều trị hơn.
• Tiêm chủng đúng lịch là cách để giúp trẻ phòng được bệnh đã tiêm, không nhầm lẫn với bệnh khác.
• Cho trẻ tiêm chủng đầy đủ cũng là cách để giúp trẻ tăng sức đề kháng hiệu quả.

Những vắc xin không thể trì hoãn tiêm phòng

4 loại vắc xin mà cha mẹ bắt buộc phải tiêm để đảm bảo sức khỏe cho con đó là:

- Vắc xin viêm gan B: Đây là vắc xin được tiêm đầu tiên khi trẻ sơ sinh ra đời.

- Vắc xin BCG phòng bệnh lao: Được tiêm khi trẻ được 28 ngày tuổi.

- Vắc xin phòng bệnh dại và vắc xin phòng độc tố uốn ván cũng là loại vắc xin bé cần được tiêm càng sớm càng tốt , đúng lịch và không nên trì hoãn.

Theo hướng dẫn khám sàng lọc trước tiêm chủng đối với trẻ em được Bộ Y tế ban hành theo Quyết định số 2470/QĐ-BYT ngày 14/6/2019 thì các trường hợp sau thuộc nhóm chống chỉ định, tạm hoãn tiêm chủng:

Các trường hợp chống chỉ định:

• Trẻ có tiền sử sốc hoặc phản ứng nặng sau tiêm chủng vắc xin lần trước (có cùng thành phần), sốt cao trên 39°C kèm co giật hoặc dấu hiệu não/màng não, tím tái, khó thở.
• Trẻ bị suy giảm miễn dịch (mắc bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh, trẻ nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng IV hoặc có biểu hiện suy giảm miễn dịch nặng) chống chỉ định tiêm chủng các vắc xin sống giảm độc lực.
• Các trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắc xin.

Các trường hợp tạm hoãn:

• Trẻ có tình trạng suy chức năng các cơ quan (như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan, hôn mê...). Tiêm chủng trở lại khi sức khỏe của trẻ ổn định.
• Trẻ mắc các bệnh cấp tính, các bệnh nhiễm trùng. Tiêm chủng khi sức khỏe của trẻ ổn định.
• Sốt ≥ 37,5°C hoặc hạ thân nhiệt ≤ 35,5°C (đo nhiệt độ tại nách).
• Trẻ mới dùng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng (trừ kháng huyết thanh viêm gan B) sẽ tạm hoãn tiêm chủng vắc xin sống giảm độc lực.
• Trẻ đang hoặc mới kết thúc đợt điều trị corticoid (uống, tiêm) liều cao (tương đương prednison ≥ 2mg/kg/ngày), hóa trị, xạ trị trong vòng 14 ngày cũng thuộc nhóm tạm hoãn tiêm chủng vắc xin sống giảm độc lực.
• Trẻ có cân nặng dưới 2000g: chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Có tiền sử phản ứng tăng dần sau các lần tiêm chủng trước của cùng loại vắc xin (ví dụ: lần đầu không sốt, lần sau sốt cao trên 39°C...): chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Mắc các bệnh bẩm sinh hoặc bệnh mạn tính ở tim, phổi, hệ thống tiêu hóa, tiết niệu, máu, ung thư chưa ổn định: chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắc xin.

Tiêm vắc - xin cho trẻ cần phải tuân thủ theo đúng thời gian tiêm quy định của Bộ Y tế và nhà sản xuất. Tuy nhiên, đối với trường hợp cần hoãn tiêm phòng cho trẻ, khi thực hiện tiêm lại thì không cần bắt đầu lại mà có thể tiếp tục tiến hành chủng ngừa theo lịch tiếp theo.

Hiện nay, có rất nhiều cơ sở y tế mà bố mẹ có thể đưa trẻ đi tiêm phòng vắc - xin, bao gồm các bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng và một số cơ sở y tế được cấp phép hoạt động tiêm chủng. Trong đó, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được đánh giá là một trong những địa điểm tiêm vắc - xin cho trẻ sơ sinh an toàn và đảm bảo nhất.

Danh sách các loại vắc - xin đang được cung cấp tại hệ thống Bệnh viện Vinmec bao gồm: