Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn được chẩn đoán khi triệu chứng của bệnh kéo dài dưới 3 tuần. Biểu hiện lâm sàng sẽ tùy vào nguyên nhân, vùng thanh quản bị tổn thương cũng như độ tuổi của người bệnh. Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn ở trẻ thường diễn tiến nặng hơn ở người lớn, bởi khẩu kính thanh quản ở trẻ nhỏ hơn.

Viêm thanh quản là một quá trình bị viêm xảy ra ở thanh quản con người. Tình trạng viêm này có thể do nhiễm trùng hoặc không do nhiễm trùng. Viêm thanh quản cũng có thể tiến triển cấp hoặc mạn tính và thường gặp khi thời tiết thay đổi một cách đột ngột.

Tình trạng viêm thanh quản cấp tính được gọi khi triệu chứng của bệnh kéo dài dưới 3 tuần. Biểu hiện lâm sàng sẽ tùy vào nguyên nhân, vùng thanh quản bị tổn thương cũng như độ tuổi của người bệnh.

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn hay có tên gọi khác là Croup, bệnh thường gặp ở trẻ em từ 6 tháng – 5 tuổi. Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn ở trẻ thường diễn tiến nặng hơn ở người lớn, bởi khẩu kính thanh quản ở trẻ nhỏ hơn.

Việc chẩn đoán viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng như nội soi thanh quản, chụp X quang,... Các triệu chứng đó bao gồm:

Triệu chứng cơ năng:

• Triệu chứng cơ năng viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn ở trẻ em: Về triệu chứng cơ năng, trẻ thường sẽ có biểu hiện khởi phát là sốt (có thể sốt nhẹ), ho và chảy mũi. Sau khoảng 1 đến 2 ngày, trẻ đột ngột khàn tiếng, khó thở thanh quản;
• Triệu chứng cơ năng viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn ở người lớn: Đối với người lớn, khi bị viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn, người bệnh cũng có thể có các triệu chứng ban đầu như nổi hạch ở cổ, nuốt đau, đau nhức cơ thể, nghẹt mũi và chảy mũi. Bệnh thường xuất hiện một cách đột ngột và diễn tiến nặng hơn khoảng 2-3 ngày sau đó khiến người bệnh mệt mỏi và giọng trở nên khàn hơn.

Triệu chứng thực thể:

• Đối với trẻ em, bác sĩ cần phải thăm khám một cách nhẹ nhàng và nhanh chóng. Không nên soi thanh quản cho trẻ trong lúc này, bởi sẽ khiến cho trẻ kích thích, dẫn tới co thắt thanh quản nên tình trạng khó thở sẽ nặng thêm;
• Các triệu chứng thực thể đối với bệnh viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn thường gặp là sốt nhẹ, nhức đầu. Khàn tiếng hoặc khó phát âm. Ngứa họng, ho kích thích. Ho ông ổng ở trẻ em.

Khó thở thanh quản thường gặp ở trẻ em nhiều hơn. Việc phân độ khó thở thanh quản gồm:

• Trẻ chỉ bị khàn tiếng, khó thở khi gắng sức và thở rít khi khóc là những dấu hiệu khó thở thanh quản độ I;
• Khó thở thanh quản độ II và IIA khi người bệnh khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi và xuất hiện dấu hiệu thở rít khi nằm yên;
• Ở độ IIB, người bệnh thường xuất hiện các dấu hiệu của độn IIA kèm theo tình trạng thở nhanh, rút lõm ngực;
• Độ III là độ nặng nhất, các dấu hiệu khó thở thanh quản độ III bao gồm những triệu chứng của độ IIB kèm theo vật vã, kích thích hoặc tím tái.

Xét nghiệm cận lâm sàng:

• Xét nghiệm công thức máu;
• Trong trường hợp nghi ngờ do bạch cầu thì cần phết họng để loại trừ.
• Chụp X quang cổ thẳng: Có dấu hiệu steeple sign trong trường hợp bị hẹp hạ thanh môn.

Ngoài ra, trong một số trường hợp có thể sử dụng phương pháp nội soi thanh khí quản bằng ống soi mềm hay bằng ống soi quang học để chẩn đoán phân biệt dị vật đường thở và khó thở thanh quản tái phát hoặc thất bại trong việc điều trị nội khoa. Nếu nội soi thanh khí quản ở trẻ em thì cần thao tác nhanh chóng.

Về nguyên tắc điều trị, khi điều trị bệnh viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn, cần phải loại trừ dị vật ở đường thở, sau đó phục hồi thông thương đường thở, đồng thời cần phải đảm bảo tình trạng thông khí cũng như tình trạng oxy hóa máu. Việc điều trị sẽ dựa trên mức độ của bệnh gây ra. Cụ thể:

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn mức độ nhẹ - khó thở thanh quản độ I

• Cho người bệnh điều trị ngoại trú, yêu cầu người bệnh nghỉ ngơi, hạn chế nói và nên uống nhiều nước cũng như ăn thức ăn mềm, dễ nuốt;
• Sử dụng thuốc hạ sốt (Acetaminophen 10 - 20mg/kg) và thuốc tan đờm (Acetylcystein 100mg - 200mg x 2 lần/ngày) để điều trị các triệu chứng mà bệnh gây ra;
• Hướng dẫn người bệnh trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu nặng thì cần đi tái khám ngay.

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn mức độ trung bình khó thở thanh quản độ IIA

• Có thể cho người bệnh điều trị ngoại trú nếu người bệnh ở gần bệnh viện;
• Sử dụng thuốc hạ sốt, tan đờm và dùng thêm kháng viêm corticoid;
• Trường hợp người bệnh có dấu hiệu nhiễm trùng thì cần sử dụng thêm thuốc kháng sinh để điều trị kịp thời;
• Đối với trẻ em, cần tái khám mỗi ngày.

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn mức độ nặng - khó thở thanh quản độ IIB, độ III

• Trong trường hợp viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn mức độ nặng - khó thở thanh quản độ IIB, độ III thì cần phải nhập viện để điều trị, chăm sóc;
• Quá trình điều trị, người bệnh cần nghỉ ngơi tại chỗ;
• Nếu trẻ em bị viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn mức độ nặng - khó thở thanh quản độ IIB, độ III thì cần giữ yên trẻ hoặc cha mẹ bế, tránh để trẻ khóc quá nhiều vì sẽ dẫn đến mức độ phù nề thanh quản tăng lên;
• Cho người bệnh thở oxy, duy trì SaO2 92 - 96%;
• Sử dụng các thuốc để điều trị triệu chứng và dùng kháng viêm corticoid dạng tiêm, lặp lại 6 - 12 giờ trong trường hợp cần thiết;
• Nếu người bệnh bị khó thở nhiều thì bác sĩ nên cho sử dụng khí dung Adrenaline 1/1000 2 - 5ml, lặp lại 30phút - 1giờ trong trường hợp cần thiết;
• Sử dụng kháng sinh đường tiêm nhóm Cephalosporin thế hệ III như Ceftriaxone với liều lượng 75 - 100mg/kg/ngày, Cefotaxime liều lượng 100 - 200mg/kg/ngày;
• Trong trường hợp người bệnh lơ mơ, kiệt sức hoặc thất bại trong việc chăm sóc và điều trị nội khoa thì cần sử dụng phương pháp đặt nội khí quản, mở khí quản. Ưu tiên việc đặt nội khí quản và nên rút nội khí quản hoặc canula sau 24 - 48 giờ nếu tình trạng người bệnh ổn định hơn.

Viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn nếu không điều trị sớm và đúng phác đồ thì bệnh có thể dẫn đến tình trạng viêm thanh quản mạn tính, khó có thể điều trị hồi phục hoàn toàn. Trong trường hợp nặng, nếu không kịp thời điều trị người bệnh có thể gặp phải tình trạng suy hô hấp, nguy hiểm hơn là tử vong. Do đó, việc phòng bệnh viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn là điều vô cùng cần thiết.

Để phòng bệnh, nên giữ ấm đường hô hấp cho trẻ và người lớn khi thời tiết chuyển mùa. Tránh hút thuốc lá hoặc không nên tiếp xúc với khói thuốc. Nếu có người đang mắc bệnh viêm đường hô hấp thì không nên tiếp xúc gần với người đó, nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì nên đeo khẩu trang đúng quy định. Ngoài ra, nên chủng ngừa Haemophilus influenzae để làm giảm tỷ lệ mắc bệnh viêm thanh quản cấp tính hạ thanh môn một cách đáng kể.

Cần đưa người bệnh cần đến bệnh viện uy tín để tiến hành thăm khám và điều trị ngay khi có dấu hiệu của viêm thanh quản cấp. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện uy tín cả nước, được đông đảo người bệnh tin tưởng thăm khám và điều trị bệnh. Không chỉ có hệ thống cơ vật chất, trang thiết bị hiện đại: 6 phòng siêu âm, 4 phòng chụp X- quang DR (1 máy chụp toàn trục, 1 máy tăng sáng, 1 máy tổng hợp và 1 máy chụp nhũ ảnh), 2 máy chụp Xquang di động DR, 2 phòng chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu thu (1 máy 128 dãy và 1 máy 16 dãy), 2 phòng chụp Cộng hưởng từ (1 máy 3 Tesla và 1 máy 1.5 Tesla), 1 phòng chụp mạch máu can thiệp 2 bình diện và 1 phòng đo mật độ khoáng xương....Vinmec còn là nơi quy tụ đội ngũ các y, bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ phần nhiều trong việc chẩn đoán và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của cơ thể người bệnh. Đặc biệt, với không gian được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn, Vinmec đảm bảo sẽ mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm nhất.