Rối loạn tiền đình ở nam giới khác gì nữ giới?

Rối loạn tiền đình là căn bệnh hay gặp ở nữ giới, đặc biệt là nữ giới trong độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Nhưng liệu nam giới có bị rối loạn tiền đình không? Và triệu chứng rối loạn tiền đình ở nam giới có gì khác nữ giới? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.

Rối loạn tiền đình là một bệnh lý về thần kinh phổ biến với triệu chứng điển hình là đau đầu và chóng mặt. Chứng rối loạn này thường xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp hơn là khi bạn già đi, và rối loạn tiền đình cũng gặp cả hai giới nam và nữ nhưng đa phần gặp ở nữ nhiều hơn.

Tai của bạn là một hệ thống phức tạp bao gồm hệ thống xương và sụn. Bên trong nó là một mạng lưới “kênh rạch” chằng chịt. Chúng được gọi là kênh bán nguyệt. Các ống tủy chứa đầy chất lỏng. Vị trí của chất lỏng này thường thay đổi theo chuyển động. Sau đó, một bộ cảm biến trong tai sẽ gửi thông tin đến não của bạn để góp phần vào cảm giác thăng bằng của bạn. Tất cả chúng tạo nên hệ thống tiền đình.

Một số nguyên nhân bệnh lý (tổn thương dây thần kinh số 8) và yếu tố tác động khác có thể ảnh hưởng đến việc truyền dẫn tín hiệu từ bất kỳ bộ phận nào của hệ thống tiền đình đến não bộ khiến máu lên não không kịp hay não bộ không được cung cấp đủ oxy dẫn đến việc truyền tín hiệu sai đến tiền đình gây ra các triệu chứng đau đầu chóng mặt, mất thăng bằng.

Với tỷ lệ phần trăm cao thường gặp ở nữ giới, rối loạn tiền đình được coi là căn bệnh điển hình ở giới nữ, nhất là những phụ nữ mãn kinh và tiền mãn kinh. Tuy nhiên, ngày nay với áp lực từ công việc và môi trường sống, chứng rối loạn này đang ngày càng phổ biến hơn. Vậy câu trả lời cho câu hỏi liệu “đàn ông có bị rối loạn tiền đình không?” là có và nguyên nhân cũng như triệu chứng bệnh cũng không khác nhiều so với rối loạn tiền đình ở nữ giới.

2.1 Nguyên nhân

Cũng giống như nữ giới, rối loạn tiền đình ở nam giới cũng gồm hai nguyên nhân bệnh lý và yếu tố bên ngoài tác động.

Nguyên nhân do bệnh lý:

• Người bệnh mắc bệnh tắc nghẽn mạch máu não, thiếu máu não... khiến cho lượng máu cung cấp đến não bộ bị thiếu hụt và gây thiếu oxy dẫn đến chóng mặt, ù tai nhất là khi thay đổi tư thế đột ngột;
• Do biến chứng của một số bệnh lý về thần kinh như viêm dây thần kinh, u dây thần kinh, rối loạn thần kinh thực vật; các bệnh lý về huyết áp, tim mạch; các bệnh về tai như viêm tai giữa, u nhĩ,...

Nguyên nhân do tác động của yếu tố bên ngoài:

Khác với nguyên nhân do tác động của yếu tố bên ngoài ở nữ giới là thay đổi nội tiết tố, môi trường làm việc do nghỉ hưu từ năng động đến buồn tẻ, công việc gia đình, chăm sóc con cái, áp lực giảm cân, sau sinh con... thì ở nam giới lại do:

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa xảy ra do tuổi ngày càng cao cũng có thể là nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chức năng và hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Thời điểm này cũng là lúc các bệnh lý tâm thần dễ dàng xuất hiện, bao gồm cả chứng rối loạn tiền đình ở nam giới.
• Do áp lực: Áp lực trong cuộc sống từ công việc, tình cảm, tiền bạc và gia đình đè nặng lên người đàn ông là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến chứng rối loạn tiền đình ở nam giới. Khi hệ thần kinh chịu nhiều áp lực, nó còn có thể gây ra các bệnh lý như stress, mất ngủ...
• Thói quen trong ăn uống: Nam giới thường xuyên sử dụng các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá chính là yếu tố tác động làm tăng nguy cơ mắc phải hội chứng rối loạn tiền đình. Đồng thời, thói quen ăn uống tạm bợ, kém khoa học, thiếu dưỡng chất cũng là một trong những tiền đề dẫn đến các triệu chứng bệnh phát triển nhanh chóng hơn.
• Môi trường làm việc: Công việc trong văn phòng bắt buộc nam giới phải ngồi làm việc trong thời gian dài duy trì một tư thế lâu, môi trường làm việc ngột ngạt trong điều hoà... có thể gây chứng co thắt động mạch cột sống hay cột sống bị tràn dịch nhầy dẫn đến thiếu máu, tắc nghẽn mạch máu não, thiếu oxy lên não dần dần hình thành các triệu chứng bệnh.

2.2 Triệu chứng

Các triệu chứng rối loạn tiền đình ở đàn ông thường sẽ diễn biến chậm, xảy ra từ từ nên đôi khi họ thường bỏ qua các dấu hiệu ban đầu và chỉ thăm khám khi bệnh đã trở nặng, có thể dẫn đến nhiều hệ luỵ về sau. Điển hình với các triệu chứng như:

• Hoa mắt, chóng mặt: Đây cũng chính là triệu chứng điển hình ở cả hai giới nam và nữ. Cơn chóng mặt, hoa mắt xuất hiện thường xuyên do rối loạn tiền đình xảy ra nhất khi thay đổi tư thế đột ngột, có thể kèm theo buồn nôn và nôn. Nếu ở mức độ nhẹ thì các triệu chứng chỉ thoáng qua, và nghỉ ngơi sẽ tự biến mất, nhưng nếu ở giai đoạn nặng thì cần can thiệp điều trị y tế thì mới có thể cải thiện bệnh.
• Suy giảm khả năng kiểm soát thăng bằng cơ thể: dây thần kinh số 8 bị tổn thương khiến cho việc truyền dẫn và tiếp nhận thông tin của hệ thống tiền đình và não bộ bị sai lệch. Tình trạng này khiến nam giới bị mất khả năng giữ thăng bằng, cử động, đi lại khó khăn, đứng hay ngồi đều không vững và dễ bị té ngã. Triệu chứng này đặc biệt nguy hiểm với những người phải thường xuyên đi lại như người tham gia giao thông, làm việc trên cao, nhân viên giao hàng, người phải điều khiển máy móc...
• Đau đầu: Một trong những triệu chứng của rối loạn tiền đình ở nam giới là những cơn đau đầu âm ỉ, có thể đau nửa đầu hoặc đau hai bên thái dương. Nguyên nhân là do sự thiếu hụt của lượng máu cung cấp đến não bộ dẫn đến quá trình tuần hoàn máu bị cản trở bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.
• Mất ngủ: đa phần nam giới bị stress kéo dài, căng thẳng, lo lắng quá mức đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng của giấc ngủ như ngủ không sâu giấc, ngủ chập chờn, ngủ ít, khó ngủ hay thức dậy sớm...
• Mất khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ: đau đầu, chóng mặt kéo dài không được điều trị khiến nam giới nói trước quên sau, suy giảm trí nhớ, khó tập trung chú ý vào một vấn đề, nhất là khi bị tác động bởi tiếng ồn lớn càng dễ bị phân tâm.
• Ngất xỉu: Tình trạng thiếu oxy và máu lên não khiến hoạt động của não bộ và tim mạch bị rối loạn, dẫn đến tụt huyết áp và ngất xỉu đột ngột. Nam giới gặp phải tình trạng này thường xuyên nhưng không điều trị kịp thời có thể làm tăng nguy cơ bị teo não, tai biến mạch máu não, đột quỵ tim... rất nguy hiểm.

Do tâm lý chủ quan và đối khi coi thường bệnh tật nên rối loạn tiền đình ở nam giới thường được phát hiện ở giai đoạn muộn và khi không được điều trị kịp thời có thể mang lại những biến chứng nặng như:

• Dễ bị té ngã, gặp tai nạn

Đa phần các triệu chứng của rối loạn tiền đình ở nam giới thường không có dấu hiệu báo trước, xuất hiện đột ngột khiến cho người bệnh không kịp ứng phó. Nếu người bệnh đang đứng yên một chỗ thì có thể không sao nhưng nếu đang điều khiển máy móc, lái xe, làm việc trên cao... mà tái phát bệnh sẽ rất nguy hiểm cho chính bản thân họ và những người xung quanh.

Nhẹ thì té ngã, chảy máu, trầy xước, còn nặng hơn có thể làm gãy tay, gãy chân, chấn thương vùng đầu, chấn thương sọ não do va chạm đập đầu vào nền đất cứng... Bởi vậy, có thể nói chứng rối loạn tiền đình chính là nguyên nhân gián tiếp gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe của người bệnh.

• Rối loạn tâm lý, tự ti, trầm cảm

Các chuyên gia tâm lý cho biết, rối loạn tiền đình là một trong những nguyên nhân gây chứng trầm cảm ở nam giới. Những triệu chứng khó chịu của bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc, sức khỏe và làm đảo lộn đời sống sinh hoạt; việc chữa bệnh mãi không khỏi gây tâm lý buồn bã, chán nản, suy nghĩ tiêu cực... và rơi vào trầm cảm.

Lúc này, nam giới rối loạn tiền đình bị trầm cảm sẽ biểu hiện thông qua trạng thái tâm lý bất ổn, tự ti, mặc cảm về bản thân, ngại ngùng, xa lánh những người xung quanh, trốn tránh không dám đối diện với bất kỳ ai...

• Mất thính giác

Triệu chứng ù tai do rối loạn tiền đình kéo dài lâu ngày làm tăng nguy cơ biến chứng về thính giác, nghe kém, gây điếc lâm sàng hoặc điếc đặc tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nam giới bị rối loạn tiền đình thường xuyên dễ gây té ngã, thiếu máu não, tự ti, trầm cảm, suy giảm trí nhớ, đột quỵ...

• Tăng nguy cơ đột quỵ, tai biến

Não bộ cần nhiều máu và oxy để duy trì hoạt động bình thường, nhưng rối loạn tiền đình lại gây cản trở quá trình này, thời gian dài khiến não ngừng hoạt động. Từ đó gây ra hàng loạt bệnh lý về não như thiếu máu lên não, tai biến mạch máu não, u não, teo não... Và nghiêm trọng nhất là đột quỵ não khiến người bệnh bị liệt nửa người, liệt toàn thân hoặc tử vong.

• Một số bệnh lý khác

Nam giới bị rối loạn tiền đình lâu ngày không chữa trị còn làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý như Alzheimer, Parkinson,...

Như đã nói ở trên rối loạn tiền đình ở nam giới sẽ rất nguy hiểm nếu bệnh nhân không phát hiện và điều trị kịp thời. Nhưng thay đổi lối sống và thói quen sẽ góp phần không nhỏ cải thiện và thậm chí ngăn ngừa giảm nguy cơ mắc bệnh.

Nam giới nên chú ý những điều sau:

• Tăng chất lượng giấc ngủ, đi ngủ sau 23 giờ đêm, đảm bảo thời lượng ngủ từ 7 đến 8 tiếng một ngày. Tư thế ngủ phù hợp, không kê gối quá cao để máu lưu thông lên não.
• Tập thể dục hàng ngày từ 30 đến 45 phút hoặc nếu không thì mỗi cuối tuần, lựa chọn các bài tập phù hợp như đạp xe, bơi lội, chạy bộ...
• Tránh ngồi quá lâu một tư thế, thường xuyên đi lại thay đổi không khí hoặc thực hiện các động tác giãn cơ.
• Hạn chế việc thay đổi tư thế đột ngột như bật dậy sau khi ngủ, không làm hai việc cần tập trung cao độ cùng lúc như sử dụng điện thoại khi lái xe, không làm việc máy tính khi đang di chuyển.
• Nếu có cảm giác hoa mắt chóng mặt cần nghỉ ngơi và thư giãn.
• Bổ sung nước cho cơ thể đầy đủ, tăng cường dinh dưỡng cho não bộ, ăn nhiều rau và hoa quả, hạn chế các chất kích thích, đồ uống có cồn và nước ngọt...Không nên uống quá nhiều rượu bia trong các cuộc liên hoan.
• Bỏ thói quen hút thuốc lá càng sớm càng tốt.
• Khám sức khỏe định kỳ, nhất là khi bạn bị đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng thường xuyên.