Phẫu thuật giảm cân và bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa /viêm gan nhiễm mỡ không do rượu

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Phẫu thuật giảm cân, đặc biệt là bắc cầu Y-Roux, đã được chứng minh là tốt hơn so với điều trị bảo tồn và / hoặc y tế để giảm cân và giải quyết các bệnh liên quan đến béo phì, nhưng có nguy cơ biến chứng phẫu thuật, phẫu thuật lại và rất hiếm, sự tiến triển nghịch lý của viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.

Một khi bệnh gan phát triển ở giai đoạn cuối, bệnh nhân béo phì được hưởng lợi từ việc ghép gan (LT), nhưng có thể tăng nguy cơ bị các biến chứng nhiễm trùng chu phẫu. Sau ghép gan , các bệnh đi kèm chuyển hóa thường được quan sát thấy, không phân biệt bệnh gan tiềm ẩn, nhưng bệnh nhân bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa /viêm gan nhiễm mỡ không do rượu thậm chí còn có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn. Rất ít nghiên cứu với số lượng bệnh nhân thấp được đánh giá nếu và khi nào, phẫu thuật giảm cân có thể là một lựa chọn để tránh bệnh tái phát nhưng cần có thêm nhiều nghiên cứu chất lượng cao để xác định rõ ràng. không phân biệt bệnh gan tiềm ẩn, nhưng bệnh nhân bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa /viêm gan nhiễm mỡ không do rượu thậm chí còn có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn.

Như đã đề cập ở trên, sự tồn tại đồng thời của một số bệnh chuyển hóa, được tóm tắt là hội chứng chuyển hóa, đã dẫn đến sự phát triển của các lựa chọn điều trị xâm lấn/phẫu thuật. Mặc dù phẫu thuật giảm cân là một hiện tượng thích hợp trong vài năm, nhưng lợi ích của nó liên quan đến giảm cân và cải thiện tình trạng kháng insulin/bệnh tiểu đường type 2 sau đó đã được xác lập. Hơn nữa, do tỷ lệ thành công được cải thiện liên quan đến giảm cân so với các phương pháp tiếp cận bảo tồn, bệnh nhân phẫu thuật giảm cân có thời gian sống thêm 10 năm và 20 năm tốt hơn đáng kể so với những bệnh nhân tương đương được điều trị bảo tồn, mặc dù có sự cải thiện này, tuổi thọ của họ vẫn thấp hơn dân số chung. Bằng chứng gần đây cho thấy rằng lợi ích chính là kết quả của việc giảm cân và không được quy cho bất kỳ tác động chuyển hóa nào khác của phẫu thuật giảm cân.

Xét về kết quả cụ thể ở gan, phẫu thuật giảm cân không được coi là lựa chọn điều trị trong một số phân tích tổng hợp về độ thuyên giảm viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, mặc dù có các nghiên cứu được thiết kế phù hợp. Nói chung, phẫu thuật giảm cân mang lại kết quả giải quyết viêm gan nhiễm mỡ không do rượu ở phần lớn bệnh nhân (85% trong một nghiên cứu của Lassailly và cộng sự, với 64,2% bệnh nhân được phẫu thuật bắc cầu và 5,5% cắt dạ dày ống tay) và xơ hóa thoái triển. Tuy nhiên, không phải tất cả các quy trình đều như nhau, và phẫu thuật bắt cầu Y-Roux được coi là chiến lược hiệu quả nhất để giảm cân bền vững cho đến nay.

Một phân tích tổng hợp mạng phân cấp gần đây bao gồm 48 thử nghiệm chất lượng cao và phát hiện ra rằng pioglitazone và phẫu thuật bắt cầu Y-Roux dạ dày có tác dụng tốt nhất trong việc cải thiện điểm hoạt động bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, cho thấy mối liên hệ nhân quả giữa chuyển hóa glucose và phát triển gan nhiễm mỡ.

Trong khi phẫu thuật giảm cân ảnh hưởng đến viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ hóa gan, dự kiến, cũng tác động đến kết quả hậu phẫu sau phẫu thuật giảm cân. Điều này, một lần nữa, nhấn mạnh rằng các bệnh chuyển hóa không tồn tại như một bệnh riêng biệt mà phải được điều trị cùng nhau. Điều quan trọng là, phẫu thuật giảm cân chỉ được thực hiện cho những bệnh nhân béo phì nặng, trong khi dân số nói chung thường thừa cân, nhưng không béo phì, và do đó không đủ điều kiện để phẫu thuật, cần các nghiên cứu cơ bản tiếp theo làm rối loạn cơ chế phát triển bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa /viêm gan nhiễm mỡ không do rượu. Đáng chú ý, một phần rất nhỏ bệnh nhân phát triển viêm gan nhiễm mỡ không do rượu hoặc bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu /xơ hóa trầm trọng hơn sau phẫu thuật giảm cân, yêu cầu chăm sóc hậu phẫu đầy đủ để phát hiện sớm các biến chứng và nhấn mạnh thêm nhu cầu nghiên cứu liên tục. Xét thấy phẫu thuật giảm cân ngày càng được sử dụng rộng rãi, các nghiên cứu tương lai trả lời các câu hỏi còn lại về mối liên hệ của kháng insulin, gan nhiễm mỡ và sự tiến triển xơ hóa sẽ có sẵn trong tương lai gần.

Kết luận

Phẫu thuật giảm cân có hiệu quả tốt hơn trong việc giảm cân ở bệnh nhân béo phì so với chế độ giảm cân bảo tồn, tuy nhiên, nguy cơ của phẫu thuật giảm cân cao hơn ở bệnh nhân bệnh gan mãn tính và ở một số bệnh nhân, rối loạn chức năng gan nặng sau phẫu thuật giảm cân có xảy ra.

Statin nên được kê đơn cho tất cả những bệnh nhân rối loạn lipid máu còn bù hoặc các yếu tố nguy cơ khác như bệnh tim mạch nhưng sử dụng quá mức. Trong khi có bằng chứng cho thấy liệu pháp statin là an toàn và cũng hiệu quả ở bệnh nhân bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa /viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên lớn vẫn còn thiếu. Liên quan đến liệu pháp điều trị đái tháo đường type 2, các thuốc chống tăng đường huyết mới như pioglitazone hoặc chất chủ vận GLP-1 có nhiều hứa hẹn, nhưng các tác dụng phụ cụ thể có thể gây bất lợi và phải được xem xét.